İSTANBUL

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, 10 Aralık İnsan Hakları Haftası kapsamında Beyoğlu’nda bulunan Şira Kitap Kafe'de “Tecrit gözetleme ve cezalandırma hapishaneleri" başlıklı  panel gerçekleştirdi. Moderatörlüğünü  İHD üyesi  Mehmet Kartal’ın yaptığı panelde, Kuyu Tipleri Kapatılsın İnisiyatifi Okan Danacı, Doçent Doktor Ferda Keskin konuşmacı olarak yer aldı.

 

F Tipi Cezaevlerine karşı yoğun bir eylemsellik, yoğun bir mücadele yaşandığına dikkat çeken Kartal, “19 Aralık katliamının da arifesindeyiz ve geçenlerde bu davada zaman aşımı kararı verildi. Ancak F tiplerinden sonra, 2020-2021’den itibaren gündemimize bir de Y, S tipi hapishaneler ve kuyu tipi diye tarif edilen hapishaneler girdi” diye konuştu.

 

Devamında Kuyu Tipleri Kapatılsın İnisiyatifi adına konuşan Okan Danacı, kuyu tipi cezaevlerini anlatmanın artık yakıcı bir hale geldiğini ifade etti. Danacı, “Toplumsal mücadele çok daha fazla gelişkenlik gösterdiği anlarda, halk hareketleri, isyanlar ve benzer durumlar olduğu zaman hapishanelerin baskı derecesi artırılıyor. Seksenlerde koğuş tipi hapishaneler vardı ama seksenlerden sonra neye dönüştü? Bu oda tiplerine geçildi. Buralar belli bir aşamadan sonra başka bir siyasal merkez haline gelmeye başladı. Devletin değişik yetkili isimlerinde şöyle açıklamalar yapılıyordu: ‘Buralar okula dönüşmüş, buralar eğitim hanelere dönüşmüş, buralarda örgüt elemanlarını yetiştiriyor’ deniyordu. Doğal olarak siyasi davalardan yatanlar bu hapishanelerde öyle gidip başını koyup yatmış olmadılar; ürettiler. Bunu direnmenin bir biçimi olarak gördüler ve sürekli olarak burayı aynı zamanda mücadele merkezine dönüştürdüler. Yani hapishanenin mantığı, eğer bu mücadele edenlere baş eğdirmekse ki odur, baskı mekanizmalarıyla topluma da mesaj verilmek istendi. Buna verilecek en güçlü cevap tabii ki bunu kabul etmeyip buna itiraz etmek oldu” diye konuştu.

 

‘TUTSAKLAR MÜCADELEYE DEVAM ETTİLER’

 

Dünyanın değişik yerindeki cezaevlerine dikkat çeken Danacı, “Yer altı hapishaneleri var. Örneğin burada Bursa’da Öcalan’ın kaldığı bir ada tipi hapishane var. Suriye’de yakın zamanda iktidarın nasıl hapishanelere sahip olduğunu gördük. Bunun sonuç üretmediğini gören egemenler cezaevlerinde baskı derecesini arttırdılar; doksanların sonunda da F Tiplerine geçtiler. Dediler ki: ‘Bunlar bir arada kaldıkça gelişiyorlar, üretiyorlar’ Artık bitirmek istedikleri ne ise; fikir olabilir, eylem olabilir. Ama iktidarın hoşuna gitmeyen bir topluluk olarak mücadeleye devam ettiler tutsaklar” ifadelerini kullandı.

 

‘KAPİTALİST TOPLUM KABUL ETMEZ’

 

Doçent Doktor Ferda Keskin, kuyu tipi cezaevi denilirken aslında buradaki kuyu kelimesinin olumsuz yan anlamlar barındıran  metafor olduğunu belirtti. Ferda Keskin, “Kuyu tipi cezaevi dendiği zaman, aklıma Berlin’deki Yahudi Müzesindeki ölüm kuyusu diye bir kuyu vardır; oraya girdiğiniz zaman ölümün nasıl bir şey olduğunu, aşağı yukarı nasıl bir şey olduğunu hissedebilirsiniz" dedi. Cezaevlerinin birer laboratuvar olduğunu vurgulayan Ferda Keskin, “Bu laboratuvarda iktidarın işleyiş biçimi mükemmelleştirilmeye çalışılır. Bu iktidarın gözetleme, cezalandırma pratikleri çok ince ayrıntısına kadar geliştirilir. Burada devletin esas hedefi içerideki insanları ıslah etmek değildir; çünkü çok pahalı bir şey cezaevi. Diyelim ki cezaevine attığınız herkesi ıslah ettiniz, topluma geri kazandırdınız; fakat onların topluma geri kazanılması, toplumun onları geri kazanmak için harcadığı parayı karşılayabilecek olan bir şey değil ve bir kapitalist toplum bunu kabul etmez. Kapitalist toplum yaptığı her yatırımın karşılığını almak ister; dolayısıyla hapishanelere yaptığı yatırımın karşılığını almıyor, elbette" dedi.