Piştî eşkerekirina şebekeyeke tiryak, fihûş û çeteyî li navçeya Licê ya Amed ji aliyê Ajansa Mezopotamyayê (MA) ve, Platforma Têkoşîna Li Dijî Tiryakê Şiyar Be! ku di 14'ê Mijdarê de li navçeyê meşek girseyî li dar xist, diyar kir ku ew ê xebatên xwe li navçeyê bidomînin. 

 

Hevserokê platformê Mûrat Kan bal kişand ser polîtîkayên şerê taybet û got: "Dewleta Tirk û rejîma şerê taybet ku bi salan tundûtûjiya li dijî gelê Kurd wekî şêweyê sereke yê têkoşînê dihesibandin û xeyal dikirin, niha bi argumanên cuda hewl didin ku vî şerî bidin meşandin. Di kirina vî şerî de, balkişandinek cidî li ser beşên cuda yên civakê heye, nemaze ji bo ku bi rêbazên şerê taybet ên curbicur encam werin bidestxistin. Bi taybetî di sedsala 21'ê de, me van balansan wekî hilweşîna civakî pênase kiriye. Bi rastî, armanc li vir hilweşîna civakê ye. Stratejiyeke hilweşînê heye ku jin û ciwanan hedef digire. Aliyek ji van balansan gerdûnî ye, lê ya din divê li gorî ka ev rejîmên şerê taybet ji hêla karakterê xwe ve gihîştine ku derê were nirxandin."

 

JIN Û CIWAN

 

Kan destnîşan kir ku jin û ciwan dibin hedef û got: "Li herêma Kurdan, ev stratejî di 10 salên dawî de hatiye ceribandin. Li herêma Kurdan, bi vê stratejiya şerê taybet, hemû beşên civakî, bi taybetî jin û ciwanan, bi awayekî cidî tên hedefgirtin. Em bi rastiya ku li herêma Kurdan, bi taybetî li Amed, encamên girîng hatine bidestxistin re rû bi rû ne. Taybetmendiya wê ew e ku dibe sedema hilweşîna cidî ya civakî, hilweşîna civakî, dabeşbûna civakî, dûrxistina civakê ji xwe û ferdî ji civak û jîngeha ku ew jê tên. Bi vê yekê re, hewl tê dayîn ku avahiya rêxistinkirî ya civaka Kurd, ku bi salan e hewl dide xwe li ser bingeha nirxên xwe birêxistin bike, were hilweşandin."

 

Kan destnîşam kir ku rewşa heyî ya civakê bi "Plana Hilweşînê" ya piştî 2015'an ve girêdayî ye û got: "Lêbelê, rastiyek jî heye ku valahiya siyasî û civakî ya ku me afirandîye ji hêla derdorên cuda ve bi ciddî tê bikaranîn. Ji bilî nîqaşên wekî tiryakê, fihûş û qumarê, di demên dawî de, bi taybetî li Amed û bajarên din ên Kurdan, hewl tê dayîn ku çete û navendên hêzê werin afirandin. Hêzên serdest hewl didin ku bi vê yekê xwe biparêzin."

 

Kan behsa xebata ku wan li Licê bi Tevgera Jinên Azad (TJA) û DEM Partiyê re li dijî tiryak, fihûş û polîtîkayên şerê taybet kirine kir û got: "Xebata taxan hat kirin, bi hevkariya gel li pirsgirêkan guhdarî kirin, bertek û pêşniya hatin wergirtin. Li ser bingeha rastiya ku hêrs û berteka gel li ser vê mijarê hewce bû ku were organîze kirin, li Licê meşek hat lidarxistin. Van hewldanan her wiha nîşan da ku me di hin deveran de valahiyên cidî hiştine. Ji ber ku nekarîna gihîştina gel, nekarîna guhdarîkirina pirsgirêkên gel bi ragihandina rasterast bi wan re, ev pirsgirêk derketine holê. Lêbelê, ev jî rast e ku gel ji van pirsgirêkan pir aciz e û Şiyar Be! wekî hêviyekê dibîne. Xebata ku li Licê hatiye kirin ev nîşanî me da: Ger em biçin cem gel, guh bidin pirsgirêkên wan ên bingehîn û pêşniyaz û ramanên wan li ber çavan bigirin, gel dê hem piştgiriyê bide vê parastina civakî û hem jî bibe kirdeya wê. Bi rastî, çareserî bi gel bi xwe ve girêdayî ye. Em tenê di rewşekê de ne ku di vê yekê de pêşeng bin, ji ber ku em komek 15-16 çalakvanan in. Aliyê herî girîng ê vê xebatê bê guman rêxistinkirina li taxan e. Avakirina yekîneyên xweparastinê, encumen û komunan li taxan dê bingeha vê xebatê pêk bîne. Ji ber vê yekê, bersiva rastîn a vê birînê ew e ku em wekî civakekê bi rêxistin bibin."

 

XEBATÊN RÊXISTINKIRINÊ

 

Kan destnîşan kir ku xebata ku li Licê were kirin bi meşê bi dawî nabe û xebata rastîn dê piştî vê meşê dest pê bike û got: "Li Licê, em ê pêşî xebata rêxistinî bikin da ku nûnerên Şiyar Be! ava bikin û dûv re, bi nûnerên ku me ava kirine, em ê hewl bidin ku çareseriyan ji bo pirsgirêkên navçeyê bibînin. Her wiha em armanc dikin ku gelek çalakiyên hişyarkirinê pêk bînin. Em ê bi rêveberiyên herêmî re lêkolînan bikin ka çalakiyên civakî çawa dikarin werin pêşxistin. Li Licê pirsgirêkên me yên cidî bi parkan re hene. Em ê ji ronîkirina parkan bigire heya girtina tedbîrên ewlehiyê li ser her tiştî xebatan bikin. Em ê bi rêveberiyên herêmî re şêwir bikin da ku ew berpirsiyariyên xwe di vî warî de bicîh bînin. Em ê hewl bidin ku civatek li ser bingeha nirxên xwe ava bikin, di serî de li Licê û herêmên din. Mijareke din jî ev e ku semîner û rûniştinên perwerdehiyê dê werin organîzekirin da ku hişmendiya civakî li van deveran çêbibe."

 

Kan got ku ew ê di meha Çileyê de li Licê dest bi xebatên rêxistinkirinê bikin.

 

MA/ Heval Onkol