Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Avukat Ümit Dede, AKP-MHP ortaklığıyla siyasi tutukluların kapsam dışı bırakıldığı infaz düzenleme kanununu Mezopotamya Ajansı’na (MA) değerlendirdi.

 

Söz konusu düzenlemenin iki yönlü değerlendirilmesi gerektiğini belirten Dede, “Birinci boyutu; dünya ve ülkemizde hızla yayılan koronavirüse karşı cezaevleri boşaltılması ve mahpusların yaşam hakkı ve sağlığa erişim hakkına erişebileceği bir düzenleme yapılması gerekiyordu. Aslında bu yönlü kısmi düzenleme var. Şöyle geçici 9’uncu maddede açık cezaevinde bulunan tüm mahpuslar izinli sayılacak. Açıkçası toplumun beklentisi bunun tüm mahpuslara yapılmasıdır. Uygun görülecek adli kontrol şartları yani ev hapsi veya elektronik kelepçe olabilir. Tüm hasta mahpusların serbest bırakılması yönünde bir beklenti vardı. Bu düzenlemede de yine bir ayrımcılık durumu söz konusu. Devlet şunu kabul ediyor; cezaevinde insanların bulunması sağlıkları yönünde endişe verici, böyle düşünüyor olmalı ki, açık cezaevindeki mahpusları evine gönderiyor. Eğer hal böyle ise diğer mahpuslar için de aynı risk aynı tehlike söz konusudur ve dolaysıyla geçici 9’uncu maddenin kapsaması tüm mahpusları kapsayacak şekilde öncelikli olarak değiştirilmelidir. Çünkü şuanda en büyük ihtiyaç budur” dedi.

 

AKP FIRSATÇI

 

Hükümetin, MHP’nin 2018 yılında önerisiyle ortaya çıkan bir taslağını yasallaştırmaya çalıştığını vurgulayan Dede, AKP’nin her kriz dönemini fırsata çevirmeye çalıştığını söyledi. Dede, “Diğer taraftan infaz yasasın da ve diğer bir kısım yasalarda değişiklik öngören taslağı da ayrıca ele almak gerekiyor. Aslında aciliyet bu değil. Acileyet geçici 9’uncu maddenin kapsamının tüm mahpusları kapsayacak şekilde öncelikli olarak değiştirilmesidir. AKP uzun süredir yaptığı şeyi tekrar yapıyor. Kriz dönemlerini kendisi açsından bir fırsata dönüştürmeye çalışıyor ve koronavirüs salgını sebebiyle cezaevleri gündeme gelmişken aslında 2018’de MHP’nin önerisiyle ortaya çıkan bir taslağı bu kriz sürecinde geçirmeye çalışıyor. Yasalaştırmaya çalışıyor. Bu yönüyle kabul edilemez. Kriz fırsatçılığını kabul etmek mümkün değil” diye konuştu. 

 

UÇURUM DERİNLEŞİYOR

 

Meclis’e getirilen tasarıyla, mevcut yürürlükte olan eşitsiz, ayrımcı infaz yasasının derinleştirilmeye çalışıldığını vurgulayan Dede, “HDP olarak da uzun süredir, birçok yasada demokratikleşmenin önünü açacak, yine hukuk devletin gereğini yerine getirecek düzenlemeler yapılmasını her dönem ısrarla belirtiyoruz. Bu kapsamda hali hazırda eşitlikçi olmayan, ayrımcı infaz yasasının değiştirilmesi bir yönüyle kabul edilebilinirdi. Nasıl? Eğer anayasa mahkemesinin verdiği kararlar doğrultusunda, uluslararası sözleşmeleri ve AİHM kararları doğrultusunda infaz yasasında bir değişiklik yapılacaksa, infaz yasasında eşitliksiz bu durumu ortadan kaldıracak, ayrımcılığı ortadan kaldıracak bir düzenleme şeklinde olabilirdi. Fakat AKP’nin Meclis’e sunduğu tasarıda biz, eşitliksiz ve ayrımcılık durumunun giderilmesi bir tarafa ne yazık ki daha çok bu durumu derinleştirdiğine tanıklık ediyoruz. Örneğin mevcut yasada siyasi mahpus açısından infaz yasasında 3/4, adli mahpuslar açısından 2/3 şeklindedir. Bu eşitliksiz durumu kabul edilemez. Yeni düzenlemeyle 1/2 oranında infaz süresi düzenleniliyor. Oysa siyasi mahpuslar açısında 3/4 oranı üzerinden herhangi bir değişiklik yapılmıyor. Bu uçurum daha da açılıyor” diye belirtti.

 

AYRIMICLIK YAPILIYOR

 

Kamuoyunun yıllardır takip ettiği, insan hakları savunucularının ve hukukçuların yıllardır çağrı yaptığı hasta tutuklular konusuna da değinen Dede, “Özellikle koronavirüs salgının geldiği aşama itibariyle hasta mahpuslarının durumunu yeniden ele alınması gerekiyor. Yine yaşlı insanlar risk grubunda bulunduğu için, öncelikli olarak ele alınması gerekiyor. Fakat infaz yasanında değişiklik ön gören tasarıda hasta mahpuslar açısından da bir ayrımcılık yapıldığını görüyoruz. Bu düzeyden bu ayrımcılığın hukuki olup olmadığını bir tarafa bırakalım, vicdanen ve ahlakken kabul etmek mümkün değil. AKP bu düzenlemesiyle şunu demek istiyor, ‘Eğer benimle aynı düşünmüyorsan, benimle aynı düşüncede değilsen hastaysan da yaşlıysan da ben seni ölüme terk ediyorum.’ Bu anlama geliyor. Bunu bu haliyle kabul etmemiz mümkün değil” diye yineledi.  

 

HÜKÜMETE ÇAĞRI

 

Hükümete çağrıda bulunan Dede, şöyle devam etti: “Hükümeti böylesi bir kriz ortamında böylesi bir buhran döneminde toplumsal barışa hizmet edecek ve tesis edecek bir düzenleme yapmaya, infaz yasasında yapılacak değişikliklerin ayrımcılığı değil, tam tersine bütünleşmeyi sağlayacak eşitlikçi bir şekilde yapılması için çağrıda bulunuyoruz.”

 

MA / Cemil Uğur - Mesut Bağcı