HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, HDP’nin ve sivil toplum örgütlerinin yapmak istedikleri toplantı ve basın açıklamalarına 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu gerekçe gösterilerek hukuksuz bir şekilde engel olunduğunu belirterek, bu hukuksuzluğun ortadan kaldırılması ve demokratik bir yasanın hazırlanması için Meclis Başkanlığı’na kanun teklifi verdi. 

 

Kanun teklifinin gerekçesinde, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 3. Madde’sinin “herkesin önceden izin almaksızın, silahsız ve saldırısız olarak kanunların suç saymadığı belirli amaçlarla toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahip olduğu” hükmü hatırlatıldı. 

 

1982 Anayasası’nın 34. Madde’sinin birinci fıkrasında yer alan Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı’na dair “Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir” hükmüne atıfta bulunulan kanun teklifinde, Anayasanın bu açık hükmüne rağmen AKP hükümetinin son dönemlerde 81 ilde 2911 sayılı kanunu ve Anayasanın 34. Maddesi’ni ve uluslararası sözleşmeleri çiğnediği vurgulandı.

 

Başvuruda bu duruma dair şunlar belirtildi: “Partimiz HDP’ye yönelik yapılan kayyım darbesinden bu yana; hiçbir basın açıklamamıza izin verilmemekte ve yapılmak istenen basın açıklamalarına ise sert müdahalelerde bulunulup üyelerimiz işkenceyle gözaltına alınmaktadırlar. Rojava işgalinin başladığı 9 Ekim 2019’dan bu yana Türkiye’nin her yerinde yapılmak istenen barışçı gösteriler ve basın açıklamaları valilikler tarafından süresiz bir şekilde yasaklanmakta ve işkenceyle gözaltılar yapılmaktadır. İstanbul, Ankara, Diyarbakır, Van, Mardin, Batman, Şırnak, Hakkâri, İzmir, İdil, Nusaybin, Ceylanpınar, Kulp, Lice, Silvan, Bismil ve daha birçok kente yapılmak istenen basın açıklamalarına 2911 sayılı kanun gerekçe gösterilerek hukuka aykırı bir şekilde izin verilmemiştir. Valiliklerin ve Emniyet Müdürlüklerinin keyfi ve hukuk dışı uygulamalarına son verilmelidir. 2911 sayılı kanundan kaynaklanan aksaklıların tespit edilip düzeltilmesi için barışçıl ve demokratik bir hak olan toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının engellenmemesi gerekmektedir.” 

 

Sunulan kanun teklifinde yürürlükte olmasa da Olağanüstü Hal (OHAL) yasaları bakış açısının Valilik ve Emniyet Müdürlüklerinin uygulamalarında yürürlükte olduğu belirtildi. Bu duruma dair başvuruda “Bu hakların kullanımını imkânsız bir hale getirmektedir. Uluslararası sözleşmeler ve Anayasanın koyduğu hükümler çiğnenerek toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapılması engellenmektedir. Bu hukuk dışı engellemelere son verilmesi için bu kanun teklifinin dikkate alınması elzemdir” denildi.

 

Meclis Başkanlığı’na sunulan kanun teklifi şöyle: 

 

“MADDE 2911- (6/10/1983-2911) Sayılı Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu;

 

Madde 1- (Değişik: 3/8/2002-4771/5 md.)  Aşağıda belirtilen toplantı ve faaliyetler bu Kanun hükümlerine tabi değildir.

 

a) Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, vakıfların, derneklerin, ticari ortaklıkların ve diğer tüzel kişilerin özel kanunlarına ve kendi tüzüklerine göre yapacakları kapalı ve açık yer toplantıları,

 

b) Kanunlara uymak, kendi kural ve sınırları içinde kalmak şartıyla kanun veya gelenek ve göreneklere göre yapılacak toplantı, tören, şenlik, karşılama ve uğurlamalar,

 

c) Spor faaliyetleri ile bilimsel, ticari ve ekonomik amaçlarla yapılan toplantılar,

 

d) Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların Devlet (…) (1) işleri hak- kındaki toplantı ve konuşmaları ile Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin halk ile yapacakları sohbet niteliğindeki görüşmeler. (1)

 

Madde 4/a- (Değişik: 3/8/2002-4771/5 md.)  Sayılı Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu Değişik,

 

MADDE 2911- (6/10/1983-2911) Sayılı Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu;

 

Madde 2- (Değişik: 3/8/2002-4771/5 md.) Toplantı yapılabilmesi için, düzenleme kurulu üyelerinin tamamının imzalayacakları bir bildirim, toplantının yapılmasından en az kırk sekiz saat önce ve çalışma saatleri içinde, toplantının yapılacağı yerin bağlı bulunduğu valilik veya kaymakamlığa verilir.

 

Bu bildirimde;

 

a) Toplantının amacı,

 

b) Toplantının yapılacağı yer, gün, başlayış ve bitiş saatleri,

 

c) Düzenleme kurulunun başkan ile üyelerinin açık kimlikleri, meslekleri ikametgâhları ve varsa çalışma yerleri,

 

Belirtilir ve bildirime yönetmelikte gösterilecek belgeler eklenir. Bu bildirim karşılığında gün ve saati gösteren alındı belgesi verilmesi zorunludur. Bu bildirim, valilik veya kaymakamlıkça kabul edilmez veya karşılığında alındı belgesi verilmez ise keyfiyet bir tutanakla tespit edilir. Bu halde noter vasıtasıyla ihbar yapılır. İhbar saati bildirimin verilme saati sayılır. Aynı yerde, aynı gün toplantı yapmak üzere ayrı ayrı düzenleme kurullarınca bildirim verilmişse ilk verilen bildirim geçerlidir. Diğerlerine durum hemen yazılı olarak bildirilir.

 

Madde 10- (Değişik: 3/8/2002-4771/5 md.) Sayılı Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kaldırılmış,

 

MADDE 2911- (6/10/1983-2911) Sayılı Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu;

 

Madde 3- (Değişik: 26/3/2002-4748/6 md.) Bölge valisi, vali veya kaymakam, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla belirli bir toplantıyı bir ayı aşmamak üzere erteleyebilir veya suç işleneceğine dair açık ve yakın tehlike mevcut olması hâlinde yasaklayabilir. (3)

 

Madde 17- (Değişik: 26/3/2002-4748/6 md.) Sayılı Toplantı Ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kaldırılmış,

 

MADDE 4 - Bu kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

 

MADDE 5 - Bu kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür."