Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Federe Kürdistan Bölgesi'ndeki Biradost alanına yönelik 27 Mayıs tarihinde başlattığı “Pençe operasyonu”, bombardıman ve asker indirmeleriyle devam ediyor. Operasyonun başlayacağı günlerde Irak Cumhurbaşkanı, Başbakanı ve Federe Kürdistan Başkanı'nın Türkiye ziyaretleri, ABD ve İran'ın sessizliği, operasyonun uluslararası bir uzlaşma neticesinde olduğunu gösteriyor. 

 

OPERASYONUN AMACI 

 

Operasyonun amaçlarından birisinin İstanbul’da yenilenen seçimler için algı oluşturmak olduğu belirtilse de, asıl amacın Türkiye’nin Osmanlı toprakları saydığı Kerkük ve Musul’a kadar hakimiyetine almak olduğu kaydediliyor. Bu amaca uluşmada PKK’yi engel olarak görülüyor. Her ne kadar hedef PKK olarak konulsa da, bölgesel yönetim KDP, ABD, Irak merkezi hükümeti ve İran’ın Türkiye’nin asıl amacını bildiği ve dönemsel çıkarları için sesiz kaldıkları ifade ediliyor. KDP, bölge halkı üzerinde kırılan etkisini yeniden tesis etmek, referandumda Türkiye ve İran eliyle kaybettiği yerlerde yeniden hakimiyet kurmak ve Kuzey-Doğu Suriye üzerinde etkinlik oluşturmak için Türkiye ile operasyonda ortak hareket ediyor.

 

ÜÇ STRATEJİK NOKTA 

 

Türkiye, indirme yaptığı nokta ve tepelere konumlanamayacağını bildiği için halk tepkisini de hesaba katarak, KDP’ye bağlı Barzan gücünü yerleştirmek istiyor. 27 Mayıs 2019 tarihinde KDP tarafından iki ayrı güçten oluşturulmuş olan Özel Barzan Kuvvetleri'ne hazır olma talimatının verildiği belirtiliyor. Aynı gün Xarxurkê ve Şekif Dağı’na yönelik başlayan operasyonda amacın, İdlib tarzı gözlem noktaları oluşturmak olduğu kaydediliyor. Türk askeri güçlerinin konumlanacağı noktaların karşısına üs kurulacağı, bunun için üç stratejik geçiş ya da kesişme yerleri olan (Şeraniş-Geliyê Pizaxa; Çemço-Metina; Barzan-Mergeso-Çoman) hatlarda Barzan güçlerinin bu üslere yerleştirilmesi planlanıyor. PKK’nin etkin olduğu bu noktalar denetim altına alınarak, hareketliliği kısıtlanmak isteniyor.

 

KDP NE YAPIYOR?

 

KDP’ye bağlı Özel Zerevanî Güçleri'nin komutanı Aziz Veysi komutasında Roj Peşmerge ve Anti Terör gücünden oluşturulan 600 kişilik karma gücün, operasyon başladıktan iki gün sonra 29 Mayıs’ta Hewler Havaalanı üzerinden üç uçak ile Adana İncirlik Askeri Havaalanı'na götürüldüğü belirtiliyor. Bu gücün Kanimasi üzerinden Haftanîn bölgesine alan tutma amacıyla Türk askeri kıyafetiyle geçirileceği bildirilse de, KDP'nin Xakurkê operasyonu için sunduğu destek karşılığında oluşturduğu Özel Zeravanî karma gücünü Efrîn'e gönderme ihtimali olduğu iddia ediliyor. Ayrıca Sîdekan alanındaki hareketliliğiyle de Türk askerine destek sunan KDP, hazırladığı ağır silahlı bir büyük bir güçle Kanî Kifir ve Bûjanê köyü ile Kanîqirêj ve Şêxzade hatlarını tutmak istiyor. Yine Berbizina ve Geliyê Mihacira’ya doğru hareketlilikleri var. KDP güçlerinin bu alanındaki hareketliliğinin amacı, Xinêre ile Xakurkê arasını kesmek ve bu alanların ablukaya alınmasını sağlamak. 

 

TÜRKİYE NEYİ HEDEFLİYOR?

 

“Osmanlı toprakları” hayaliyle Ortadoğu'da sürekli hak iddia eden Türkiye, 1994 yılından itibaren bölgede 20'nin üzerinde istihbarat merkezi ve askeri üs kurdu. Federe Kürdistan Bölgesi yönetiminin eliyle Hewlêr, Zaxo, Süleymaniye, Duhok, Diyana, Batufa, Bamernê, Amêdiyê ve Kanîmasî bölgelerinin de aralarında bulunduğu 20'yi aşkın noktada MİT ve askeri üs kuruldu. Geçmişten günümüze adım adım planlanan operasyonlar üzerinden Federe Kürdistan Bölgesi’ni ve bölgedeki petrol sahalarını kontrol etmek isteyen Türkiye, PKK’yi önünde engel olarak görüyor. Her ne kadar “PKK ile mücadele ve sınır güvenliği” gibi gerekçeler gösterilse de, esas amaç belirledikleri Osmanlı sınırlarını yeniden inşa etmek. Bölgesel güçlere, operasyonun onlara karşı olmadığını göstermek için daha çok PKK karşıtlığını kullanıyor. Xakurke operasyonun temel amacının, “Irak topraklarında hakimiyet kurmak” olduğu kaydediliyor. 

 

BÖLGE HALKI TEPKİLİ

 

Bu istihbarat ve askeri üsler ile tüm anlaşmalara rağmen bölgedeki halkın tepkileri de yükseliyor. Bu üsleri kendi topraklarında istemeyen bölge halkının geçtiğimiz aylarda Şeladizê askeri üssüne düzenlediği yürüyüş ve gösterdiği tepki de bunu gösteriyor. Her ne kadar bölge yönetimi sessiz kalsa da halkın, bu üslerde yapılan planlar sonucu yitirdiklerine karşı bir örgütlülüğü de gelişiyor. 

 

MA / Erdoğan Altan