Cezaevlerinde açlık grevleri sonrasında tutukluların tedavi süreçlerinde birçok aksaklık ve hak ihlali yaşanmaya devam ediyor. İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen, İç Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’nde bulunan cezaevlerinde yaşanan ihlallere dikkat çekti. 

 

Açlık grevleri sonrasında önemli bir sürecin başladığını anımsatan Çevirmen, özellikle tutukluların yeniden sağlığına kavuşabilmesi için yapılacak doğru tıbbi müdahalenin çok önemli olduğunu ancak uygulamada ise farklı bir durumla karşılaştıklarını söyledi. Çevirmen, tutukluların ilk olarak hastaneye sevk edilmesini beklediklerini ancak gelinen süreçte çok az sayıda tutuklunun hastanelere sevklerinin yapıldığını kaydetti.

 

‘TEDAVİLER HASTANEDE YAPILMALI’

 

Sevk edilmelerinde sadece kan alma, idrar alma ve serum verme işlemi sonrasında yeniden cezaevlerine gönderildiğini hatırlatan Çevirmen, “Ama uzun süreli açlık grevinde olan mahpuslarda çok fazla sorun meydana geliyor. Bağırsak sorunları, görme kaybı, aşırı kilo kaybı, bazı kanamalar meydana gelmiş durumda. Bunlar sadece hastanede bir gün kalıp, tetkiklerin yapılmasıyla çözülecek durumlar değil. Uzun süre sonra açığa çıkacak farklı komplikasyonlara neden olma ihtimali yüksek” dedi.

 

‘KELEPÇEYLE RÖNTGEN ÇEKİLMELERİ İSTENİYOR’

 

Tüm bunların yanı sıra tutukluların birçok sorunla karşı karşıya kaldığını sözlerine ekleyen Çevirmen, “Açlık grevi sona ermesinden sonra gerek Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı hazırlık yapmamış. TTB’nin algoritmasını birçok hastane ve cezaevi doktoru bilmiyor. O yüzden bazı cezaevlerinde direk yüksek kalorili besinlerle başlanmış. Kelepçeli muayene, kelepçeli kan alma, kelepçeli röntgen çekme gibi uygulamalar devam ediyor. Kelepçeli muayene dayatılmasından kaynaklı birçok tutuklu tedavi olmadan cezaevine dönmek durumunda kaldı. Hastanelerde açlık grevindeki mahpuslara yönelik ırkçı söylemler gelişti. Yeterli sağlık personelinin ilgilenmemesi, jandarmaların sevk sırasında kötü uygulamaları meydana geldi” diye konuştu. 

 

‘HAZIRLIK YAPMADIKLARI ÇOK AÇIK’

 

Uzun süredir açlık grevinde olan tutukluların hastanede tedavi edilmemelerinin çok önemli olduğunu vurgulayan Çevirmen, şöyle devam etti: “Direk oral beslenmeden önce gerekli olan takviyeler yapılmadığında sonrasında sorun ve sıkıntılar oluşuyor. Buna mutlaka dikkat edilmeli. SES, İHD ve TTB olarak gerekli görüşmeleri yapıyoruz. Aksaklıkların giderilmesiyle ilgili önerilere açık ancak hazırlık olmadığı çok açık. Bu yüzden birçok sorun yaşanıyor.”

 

‘İNSANLIK DIŞI UYGULAMALARA SON VERİLMELİ’

 

Tedavi sürecinin aksamasının ve farklı uygulamaların olmasının bir diğer nedenin de 3’lü protokolden kaynaklandığını dile getiren Çevirmen, şunları söyledi: “Cezaevi kapısından çıkana kadar Adalet Bakanlığı bünyesinde, çıktıktan hastaneye gidene kadar İçişleri Bakanlığı bünyesinde (jandarma, kolluk), hastane de Sağlık Bakanlığı bünyesinde bu üçü koordineli olarak çalışmadığından birinde sıkıntı yaşandı mı diğerlerinde de yaşanıyor. Bu üçlü protokol çok sorun ve sıkıntıyı gidermiyor. Özellikle hastaneye sevk ve hastanelerde sıkıntılar yaşanıyor. Kelepçeli muayeneden vazgeçilmeli. İnsanlık onuruna aykırı bu uygulamaya son verilmeli. Sonraki süreçlerde sağlıklı yaşama süreçleri sağlanmalı.”

 

Çevirmen son olarak, İç Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’ndeki cezaevlerinin son durumlarına dair ellerine gelen bilgileri paylaştı.

 

Cezaevlerindeki son durumlar şöyle:

 

AFYON OMAR CEZAEVİ

 

Tutukluların kan ve idrar örnekleri alınmış ancak doktor muayenesi yapılmamış. Tam olarak tedavi süreci bitmesine kadar kullanılacak B1 vitamini açlık grevi sonrasında verilmezken, tutuklulara diyetten bağımsız yemekler veriliyor.

 

AFYON E TİPİ KAPALI CEZAEVİ

 

Açlık grevindeki bir kişi hastaneye kaldırılmış. Kan, idrar örnekleri alınmasına rağmen doktor muayenesi yapılmadan cezaevine geri götürüldü.

 

AMASYA E TİPİ KAPALI CEZAEVİ

 

Açlık grevindeki 3 tutuklu hastaneye kaldırılmış ancak kelepçeli serum verilmek istenmesi üzerine tedaviyi kabul etmeyen tutuklular cezaevine geri götürüldü. Tutuklulardan Fethi Yaşa hem yüzde 10 kilo kaybından hem de yaşından kaynaklı durumu kritik aşamada. Tutuklulara diyet yemeği verilmiyor. 

 

BOLU F TİPİ YÜKSEK GÜVENLİKLİ CEZAEVİ

 

İlk gün toplum sağlığı merkezi tarafından tetkik için numuneler alındıktan sonra sağlık kontrolü yapılmış. Sonrasında hekimlerin onayıyla 3 kişi hastaneye sevk edilirken, iki kişi tedavi ardından taburcu edildi. Geri kalan tutuklularda peyderpey hastaneye sevk edildi. Cezaevinde TTB’nin verdiği algoritma uygulanıyor.

 

Çankırı ve Eskişehir cezaevlerinde herhangi bir sorun yaşanmadı.

 

KARABÜK T TİPİ KAPALI CEZAEVİ

 

Kelepçeli muayene nedeniyle birçok tutuklu hastaneye sevk edilmeyi kabul etmezken, hastaneye götürülen tutuklulara kelepçeli röntgen çekimi dayatıldı. Kelepçeli tedaviyi kabul etmeyen tutuklular cezaevine geri gönderildi.

 

KIRIKKALE F TİPİ KAPALI CEZAEVİ

 

Açlık grevindeki tutukluların bazılarının sevkleri yapıldı. Açlık grevinde ilk grupta olan tutuklularda baş ağrısı, göz yanmaları, bağırsak ve safrada bazı sorunlar meydana gelmiş. Tedaviler ardından tutuklular cezaevlerine geri götürüldü.

 

KAYSERİ KADIN CEZAEVİ

 

Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Cezaevi’nde de birçok cezaevinde olduğu gibi sorunlar devam ediyor. Açlık grevinde ilk grupta olan tutukluların durumlarının kötü olmasına rağmen hastaneye sevkleri be tedavileri yapılmıyor. Tutuklulardan uzun süre açlık grevinde kalan Berivan Bitmen’in yediklerini kusarken, yürümekte zorlanıyor. Tutukluların cezaevi idaresine tedavi için yaptığı başvuruların yanıtsız kaldığı belirtildi.

 

TOKAT

 

Tutukluların revirde rutin kontrolleri yapılmış ancak hastane sevkleri olmadı.

 

YOZGAT

 

Rutin tetkikler sonrasında gıda takviyelerine başlanmış durumda. Son gelen bilgilerde sorun olmadığı belirtildi.