İSTANBUL - “Geçiş yasaları”  kapsamında Anayasa, yargı ve yürütmede köklü reformların yapılması gerektiğini ifade eden Ceza hukukçusu Ercan Kanar,  anayasaya “Türkiye Cumhuriyeti’nin çok uluslu ve birden çok azınlıkların olduğu bir cumhuriyettir” ibaresinin konulması gerektiğini vurguladı. 

 

Kürt sorununun çözümü bağlamında devam eden Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında Kürt Özgürlük Hareketi tarihi adımlar atarak sürecin sağlıklı ilerlemesinin önünü açtı. Atılan adımların ardından gözler süreç kapsamında Meclis’te kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun atacağı adımlar kapsamında yer alacak geçiş yasalarına, yasal düzenlemelere çevrildi. 

 

Ceza hukukçusu Ercan Kanar, Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın da dile getirdiği “Geçiş yasalarını”, yargıda, yürütmede ve idari yasalarda yapılacak değişikliklere dair ajansımıza konuştu.  

 

Devletin adım atmamasının iktidarın samimi olmadığının bir göstergesi olduğunu vurgulayan Kanar, iktidarın bir “oyalama” politikası güttüğünü söyledi. İktidarın birçok adımı atması gerektiğini dile getiren Kanar, “Anayasa’da, ceza yasasında, ceza muhakemeleri yasasında ne gibi değişikliklerin olması gerektiğine bakmalıyız. Gerçek, kalıcı bir barışın olması için dillerin ve halkların hak eşitliğinin sağlanması gerekiyor. Bunun için başta Anayasa’da önemli değişikliklerin yapılması gerekir. Anayasa’nın şoven maddelerden, milliyetçi maddelerden arınması gerekir. Veya açıkça Anayasa’da şunun vurgulanması gerekir: Çok uluslu ve birçok azınlıklardan oluşan bir cumhuriyettir, diye Anayasa’da vurgu yapılması gerekir. Çok ulusluluk ve birden çok azınlıkların olması Anayasayla statü olarak vurgulanması gerekir” dedi.

 

‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALI’

 

Yasalar çerçevesinde anadilde eğitim hakkının da tanınması gerektiğini ifade eden Kanar, “Başta Kürtçe olmak üzere azınlıklara da kendi anadillerinde eğitim hakkının tanınması gerekir. Ayrıca Kürtçenin de Türkçe gibi resmi bir dil olması gerekir. Birçok Avrupa ve Latin Amerika ülkesinde birden fazla resmi diller var. 3, 4 tane resmi dil olan ülkeler söz konusu. O yüzden cesaretle Kürtçenin resmi dil olmasını savunmak gerekir. Sadece anadilde eğitim hakkı yeterli olmaz. Kürtçe resmi dil olmalıdır. Yine yerleşim alanlarına, bölgelere, eyaletlere doğal isimlerinin iade edilmesi gerekir. Özellikle 12 Eylül faşizmi sonrasında Kürdistan’da sadece insanların isimleri değil, yerleşim alanlarının da isimleri değiştirildi. Irkçı ve milliyetçi isimler verildi. O yüzden bunların son bulması ve doğal isimlerine kavuşmaları gerekir. Yasama alanında da yönetilenlerin belirli sayıda imza ile yasa teklifi edebilmesi kabul edilmelidir. Bu Anayasal bir ilke haline gelmelidir. Belirli sayıda imzayla yönetilenler, görevlerini iyi yapmayan seçilmişleri görevlerinden alabilmeli” diye konuştu.

 

GEÇİŞ YASALARINDA YARGI SÜRECİ

 

Geçiş yasaları kapsamında yargıda da değişikliklerin olması gerektiğinin altını çizen Kanar, halkın yargılama sürecine katılmasının önemine dikkat çekti. Kanar, “Demokratik bir sistemin yargıda oluşması gerekir. Mesela demokratik yargı olursa Kürdistan’da yargıçlar ve savcılar, Kürdistan’ın demokratik kurumları tarafından seçilir. Bu çok önemlidir. İşte, asıl o zaman yönetilenler yargılama faaliyetine katılmış olur. Yani hem yasamada hem yürütmede hem de yargıda köklü, radikal reformların yapılması gerekir. Sadece anadilde eğitim hakkıyla yetinilmemeli. Hem Anayasa’da ceza yasasında, ceza hakimleri yasasında çok radikal değişikliklerin olması lazım. ‘Terörle Mücadele’ yasasının kaldırılması gerekir. Bu yasa insan haklarına tamamen aykırıdır. Bazı muhalif kesimler ‘demokratikleşmesi gerekir’ diyorlar, bu yanlış. ‘Terörle Mücadele’ yasasının bizzat kendisi ortadan kaldırılmalıdır. İdari yargıda da değişikliklerin olması şart. İdari yargıya seçilenlerin demokratik kurumlar tarafından seçilmesi gerekir” ifadelerine yer verdi.

 

ANAYASA’DA STATÜ

 

Abdullah Öcalan’ın da “geçiş yasaları” ve “bütünsel hukuk” yasalarından bahsettiğini ve bununla kastettiğinin “Anayasa’da statü” olduğunu ifade eden Kanar, “Biz de Anayasa’da ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin çok uluslu ve birden çok azınlıkların olduğu bir cumhuriyettir’, diye ibare konması gerekir” dedi. Kanar, yukarıda dile getirdiği hususların Abdullah Öcalan tarafından da kaydedildiğini söyledi. Ayrımsız bir genel affın çıkarılması gerektiğini vurgulayan Kanar, “AKP iktidara geldiğinde cezaevlerindeki sayı yaklaşık 49 bindi şu anda 400 bini aşmış durumda. Bu cezaevindeki nüfusun büyük çoğunluğu 4’te 3’ü Kürtlerden oluşuyor. Gerek siyasi, gerekse adli suçlarda adeta cezaevleri Kürt cezaevlerine dönüşmüştür” diye ifade etti.  

 

‘UMUT HAKKI’NIN UYGULANMASI

 

“Umut hakkı”nın Abdullah Öcalan ve diğer tutsaklara yönelik uygulanması gerektiğini dile getiren Kanar, “Umut hakkı”nın uygulanması için yasal bir değişikliğe gerek olmadığını çünkü Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının olduğunu belirtti. Kanar, AİHM kararlarının teorik olarak Türkiye için bağlayıcı olduğunu dile getirdi. Kanar, “2014 yılındaki ‘Öcalan’ kararında AİHM, özgürlüğe umut hakkının ihlal edildiğini, bunun da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde ‘işkenceyi, kötü muameleyi’ yasaklayan maddenin ihlali haline geldiğini vurgulamıştır. Hümanist hukukta suç ne olursa olsun, verilen alınan ceza ne olursa olsun insanın günün birinde fizik olarak özgürlüğüne kavuşmayı umut etme hakkı temel bir ilkedir. Mesela Norveç, Portekiz, Sırbistan, Bosna Hersek’te müebbet hapis cezaları kaldırılmıştır. Hatta Norveç, Portekiz’de 18’inci yüzyılın ikinci yarısında müebbet hapis cezaları kaldırıldı. Yine AİHM kararlarına göre uzun süreli cezaların 25 yılda bir gözden geçirilmesi gerekir. Bu açıdan Avrupa Konseyi (AK) Bakanlar Komitesi (BK) kararı daha olumludur. AK BK’nin tavsiye kararına göre 8 ile 14 yıl arasında uzun süren cezaların gözden geçirilmesi gerekir. Ömür billah bir ceza olmaz” ifadelerini kullandı.

 

‘BAHÇELİ’NİN İMRALI’YA GİTMESİNDE ENGEL YOK’

 

Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında İmralı'da Abdullah Öcalan'la görüşme konusunda MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin “Alırım yanıma üç arkadaşımı, İmralı'ya gitmekten imtina etmem” sözlerine işaret eden Kanar, “Bahçeli’nin İmralı’ya gitmesinde herhangi hukuki bir engel yoktur. Zaten bir sürü devlet heyeti gidiyordur. Bahçeli’nin gitmesinin önünde bir engel yok. Mülki amirlik engel çıkartamaz. Bahçeli buna karar verirse bu hükümetin bilgisi ve izni dahilinde olur. Muhtemelen Bahçeli, bu sözü Tayip Erdoğan’ın da onayını aldıktan sonra söylemiştir. Tayip Erdoğan, MHP tabanının etkisinden çekindiği için kendi söylemek istediklerini Bahçeli’ye söyletmiştir. Öyle görmek gerekir. Nitekim Bahçeli’nin sözleri milletvekilleri tarafından alkışlarla karşılandı. Bahçeli’nin İmralı'ya gitmesi sürecin hukuki boyutunu artırır. Öyle bir görüşmede Öcalan somut taleplerini belirtecektir. Bahçeli de kendi düşüncelerini söyleyecektir. Bu ikisinin sentezi yapılması yolunda hükümete bilgi verecektir” dedi.

 

MANDELA ŞARTLARI

 

Abdullah Öcalan’ın şartlarının da bu süreçte düzeltilmesi gerektiğini vurgulayan Kanar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Mandela’da cezaevinden çıkartıldı. Ona bir ev tutuldu ve Mandela o evde yerli yabancı bütün heyetlerle serbestçe görüşme, tartışma imkanı buldu ve özgürce politik faaliyette bulundu. Mandela örneğinin Öcalan açısından uygulanması gerekir. Son olarak gerçek barış dillerin ve halkların her açıdan hak eşitliği ile mümkün olur. Kısmi hak verilmesi kalıcı bir barışı yaratmaz. Kısıntısız hakların olması gerekir. Başta Kürt halkı olmak üzere azınlıkların hakları verilmelidir.”

 

MA / Ömer İbrahimoğlu