WAN - Wan Gölü’nde 61 kişinin hayatını kaybettiği tekne faciasında tekne kaptanı Medeni Akbaş’a verilen ceza bin 30 yıldan bin 50 yıl 9 aya çıkarıldı. Gerekçeli kararda birçok ihmale dikkat çekildi. 

 

Wan Gölü'nde 61 mültecinin hayatını kaybettiği tekne faciasına dair tutuklu bulunan tekne kaptanlarından Medeni Akbaş'a verilen bin 33 yıl hapis cezası, bin 50 yıl 9 aya çıkarıldı. Van 7'nci Ağır Ceza Mahkemesi, yeniden görülen davada verdiği kararın gerekçesini de açıkladı. 

 

CEZA MADDESİ DEĞİŞTİ

 

Gerekçeli kararda, sanık Medeni Akbaş’ın "suçtan kurtulmaya dönük beyanlarda" bulunduğu belirtildi. Kararda, teknenin Çarpanak Adası'na 1,2 mil uzaklıkta battığı, tam yolcu sayısının tespit edilemediği, ancak 100'ün üzerinde yolcu bulunduğunun değerlendirildiği belirtildi. Akbaş'ın askerler tarafından yakalandığını, ancak diğer tekne kaptanı Servet Akbaş'ın akıbetinin henüz belli olmadığı hatırlatıldı. 

 

Kararda, Medeni Akbaş'ın "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebep olma" suçundan yargılandığı ve ceza aldığı, ancak bu eylemin "kast" kapsamında değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı. Kararda, fail belli bir sonucu gerçekleştirmek üzere hareket ederken, bunun yanında başka sonuçların meydana gelmesini de göze almış ve bu sonuçlar da gerçekleşmişse, failin bu sonuçlar açısından da kasten hareket ettiği kabul olunur. Çünkü fail, asıl kastettiğinden başka, hareketinden doğacak diğer sonuçları tahmin ettiği veya öngördüğü halde hareketini devam ettirmiştir. Olası kastı bilinçli taksirden ayıran özellik, mümkün ya da muhtemel olarak öngörülen neticenin kabullenilmesi, failin öngördüğü tipik neticenin meydana gelmeyeceğine yönelik bir güveni olmadan hareket etmesidir” ifadelerine yer verildi. 

 

‘DENİZE ELVERİŞLİ’ YETERLİLİK BELGESİ YOK 

 

"AKBAŞ" adlı teknenin denize elverişlilik belgesinin olmadığı ve yolcu taşıyabilecek yeterliliğe sahip olmadığı vurgulandı. Ayrıca bilirkişi raporuna işaret edilerek, yaklaşık yüzde 50 oranında daha fazla yolcu taşındığı aktarıldı. Teknenin içerisinde can kurtarma araçlarının olmadığı ifade edilen kararda, şunlar belirtildi: "Su aracı ile taşınan yolcular için oturma yeri düzeninin bulunmadığı, yolcuların yığın halinde bulundukları su aracı içerisinde kendi imkanları ile dengelerini sağlamaya çalışmak sureti ile yolculuk yaptıkları, su aracı içerisinde can kurtarma araçları ve donanımın olmadığının anlaşıldığı, olayın meydana gelmesindeki kök sebebin ‘AKBAŞ’ teknesinin azami taşıma kapasitesinin yaklaşık yüzde 50 oranında aşılmış halde stabilite kurallarına aykırı olacak şekilde yolcu ile yüklenmiş sırada seyir ettiği sırada kazanın gerçekleştiği değerlendirildiğinde sanık Medeni Akbaş'ın yetersiz araç ve personel ile haddinden fazla yolcuyla harekete geçerek muhtemel tüm sonuçları öngörmesine rağmen öngördüğü sonucu kabullenerek yani olursa olsun diyerek fiili icra ettiği anlaşılmıştır.”

 

Tüm bu nedenlerle sanık Medeni Akbaş hakkında “olası kastla öldürme” suçundan mahkumiyet kararı verildiği ifade edildi. Kararda, şunlar belirtild: "Sanığın 57 müteveffaya karşı ‘olası kastla öldürme’ suçunu işlediği nazara alınarak sanığın eylemine uyan; her bir ölen bakımından suçun işleniş şekli, şahsi ve sosyal durumları nazara alınarak cezalandırılmasına karar verilmiştir. Sanığın müteveffa çocuklara karşı ‘olası kastla öldürme’ suçunu işlediği nazara alınarak sanığın 4 çocuğa yönelik eylemine uyan; suçun işleniş şekli, şahsi ve sosyal durumları nazara alınarak cezalandırılmasına karar verilmiştir."

 

Kararda, Medeni Akbaş’a "olası kast ile adam öldürmek” suçundan bin 42 yıl ve “Göçmen kaçakçılığı” suçundan 8 yıl 9 ay ile 150 bin TL adli para cezası verildiği aktarıldı. 

 

10 KİŞİYE BERAAT

 

Mahkeme, aynı dosya kapsamında haklarında beraat kararı verilen 10 kişi için de ilk kararda olduğu gibi benzer bir hüküm kurdu. Mahkeme, "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebep olma" ve "nitelikli göçmen kaçakçılığı yapma" suçlarından yargılanan 10 kişiye "sanıkların atılı suçu işlediğine dair mahkumiyetlerine yeterli her türlü şüpheden uzak somut, net ve inandırıcı delil bulunmadığı" gerekçeleriyle yeniden beraat kararı verdi. 

 

AV. KAÇAN: ETKİLİ SORUŞTURMA YÜRÜTÜLMEDİ

 

Dava avukatlarından Mahmut Kaçan, gerekçeli karara işaret ederek, "Burada önemli olan nokta; meydana gelen olayda hayatını kaybeden insanlarla ilgili ‘olası kastla adam öldürme’ hükmünün kurulması. Bu emsal bir karar olacak. Bundan sonra ölüm ve yaralanma ile sonuçlanan böylesi durumlarda faillerin ağır cezalarla karşılaşabileceğini söyleyebiliriz" dedi.  

 

Dosyada etkin bir soruşturmanın yürütülmediğine dikkati çeken Kaçan, "Gerçek failler de ortaya çıkmadı. Doğrudan olmasa bile dolaylı olarak bu durumda suçlu olan kurum ve kişiler ortaya çıkarılmadı. Kamu vicdanını rahatlatmak için geçmişte göçmen kaçakçısı olan bazı kişiler bu dosyaya ekledi. Kanıt olmadığı halde insanların dosyaya eklenmiş olması aslında yargılamanın gücünü ve etkisini ortadan kaldıran bir sonuca dönüştürdü" dedi. 

 

SERVET AKTAŞ’IN AKIBETİ 

 

Teknenin batması sonucu öldüğü iddia edilen bir diğer sanık Servet Akbaş’ın halen bulunamadığını hatırlatan Kaçan, "Olayın ilk gününden bugüne kadar bu kişinin yüzeyde öldüğü söylendi. Bu kişinin cenazesi bulunmadı ve ailesi de bu kişi ile ilgili girişimlerde bulunmadı. Bu durum bile bu kişinin yaşadığını bize net olarak gösteriyor. Bu kişi ile ilgili kurumlara ‘ailelerin kendilerine başvuru yapıp yapmadıkları ile ilgili’ yazılar yazıldı. Bu kurumlar, öldüğü iddia edilen kişi ile ilgili hiç kimsenin (akrabalar) başvurularının olmadığını iletti. Bu da sanığın ölmediğini bir kez daha gözler önüne serdi" dedi. 

 

NE OLMUŞTU?

 

Wan'ın Westan ilçesinin Kanzax Mahallesi açıklarında 27 Haziran 2020’de mültecileri taşıyan bir tekne battı. Tekne sahiplerinden Medeni Akbaş kurtulurken, yapılan arama ve kurtarma çalışmaları sonucunda 2'si çocuk 61 kişinin cansız bedenine ulaşıldı. Haklarında kayıp ihbarı yapılan bir diğer tekne sahibi Sedat Akbaş’ın da aralarında bulunduğu birçok mültecinin akıbeti ise ortaya çıkarılmadı. Facia sonrası Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma sonucu 12 kişi hakkında "Nitelikli göçmen kaçakçılığı yapma" ve "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebebiyet verme" suçlamalarıyla dava açıldı.

 

Medeni Akbaş hakkında 60 kişi için 60 kez 16 yıl 8 ay, ölen 1 çocuk için 25 yıl, “göçmen kaçakçılığı” suçundan ise 8 yıl olmak üzere toplam bin 33 yıl hapis cezası verildi. Davada yargılanan 11 sanık için de beraat kararı verildi. Avukatlar karara karşı istinaf mahkemesine itirazda bulundu. Van Bölge Mahkemesi, bazı usul ve çelişkilerin giderilmesi için dosyayı yeniden Van 7. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi. 

 

Mahkeme, 22 Mayıs'ta görülen duruşmada karar verdi. Medeni Akbaş hakkında bin 33 yıl olan cezayı bin 50 yıl 9 aya çıkardı. 

 

Bir diğer sanık Servet Akbaş’ın dosyası ise ayrıldı. 

 

MA / Adnan Bilen