Hrant Dink’in vurulduğu yer hafıza mekanına dönüştürülecek

img

DİYARBAKIR - Gazeteci Hrant Dink’in çalıştığı ve vurulduğu yer olan Agos Gazetesi’nin bulunduğu Sebat Apartmanı'nın önü, Hrant Dink Hafıza Merkezi’ne dönüştürülecek. Projenin içeriği açık ve şeffaf bir öğrenme ve tartışma sürecinde belirlenecek.

Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in 19 Ocak 2007 tarihinde vurulduğu yer, Hrant Dink Hafıza Merkezi’ne dönüştürülecek. Hrant Dink Vakfı ile Beraberce Derneği tarafından sürdürülen projeye DVV International’da sunuyor. Projenin yürütücü isimlerinden biri olan ve Beraberce Derneği Direktörü Ayşe Öktem ile projeyi ve dünyadaki hafıza mekanları örneklerini konuştuk. 
 
Agos Gazetesi’nin eski yeri olan Sebat Apartmanı’nın önünün hafıza mekanına dönüştürülme kararına değinen Öktem, mekanın Dink’in vurulduğu yer olması, Agos Gazetesi’nin eski yeri olması ve Hrant’ın ofisinin de orada olmasının yerin belirlenmesinde önemli bir nokta olduğunu söyledi. 
 
Bu dönüştürme işlemini açık, şeffaf bir öğrenme ve tartışma süreci olarak organize etmeyi amaçladıklarını vurgulayan Öktem, proje kapsamında neler yapılacağının tam netleşmediğini belirterek, “Proje kapsamında toplam 5 uluslararası panel yapılacak bütün dünyadan bu konuda uzman olanlarla paneller yapılıyor, panellerden sonra daha yakından ilgilenenlerle atölyeler yapılıyor. Böylece bu süreç, hem şeffaf oluyor, hem ilgilenen herkesin katılabileceği, destek olabileceği bir süreç olarak yaşanıyor” diye ifade etti. 
 
'KOLLEKTİF HAFIZADA YER EDEN HER MEKAN ÖNEMLİ'
 
Hafıza merkezlerinin sadece acıların anlatıldığı mekanlar olmak zorunda olmadığını belirten Öktem, kolektif hafızada yer etmiş ya da yer etmesi istenen olgulara dair mekanlar olduğunu söyledi.
 
Öktem dünyadaki örneklerinden azılarını şöyle sıraladı: “Örneğin New York’taki Tenement Museum, ilk gelen göçmenlerin nasıl yaşadıklarını gösteren bir hafıza mekanı. Orada yoksulluk var, acı da var, umut da var.  Gelibolu Yarımadası da hafıza mekanı. Ama insanlık tarihinde çok acı, çok zulüm yaşandığı için, aklımıza hemen acılar geliyor. Oysa bir hafıza mekanını acı üzerine kurmayı doğru bulmuyorum, umut üzerine kurulmalı. Örneğin Saraybosna’da ‘Umut Tüneli’ var – Saraybosna kuşatması döneminde, şehri havaalanına bağlayan tünel. Saraybosna halkı, 1425 gün boyunca o tünel sayesinde havaalanına ulaşıyor, o yolla su ve yiyecek geliyor şehre. Büyük, tahayyülü zor bie acı ve aynı zamanda umudun ve sonunda bir zaferin, hayatta kalmanın simgesi.” 
 
TARAFLAR BİR ARAYA GELİYOR
 
Kuzey İrlanda’da “Hatırlayarak İyileşmek - Healing Through Remembering” adında bir sivil toplum örgütünden söz eden Öktem, örgütün iç savaşın muhasebesini yaptığını ve savaşan tarafları bir araya getirdiğini söyledi. Yine aynı örgütün “Hikayeni anlat” projesi kapsamında iç savaşa bire bir katılan tarafların hikayelerini anlattığını dile getiren Öktem, “Anlatanlar kendileriyle ve ‘öteki’, ‘düşman’ olarak gördükleriyle yüzleşiyor. O ‘ötekinin’ insanlığını, acısını görüyor, ‘öteki’ değil aslında aynı olduğunu anlıyor. Bir çatışma her zaman insanları yaralı bırakır travma dediğimiz zaten yara demek ve bu yaraları ancak birlikte ve hatırlayarak sarabiliriz diyor projeyi düzenleyenler” dedi. 
 
'MEKANLAR KENDİLERİNİ BELİRLER'
 
Projede mekanı kendilerinin belirlemediğini olayın bir yer belirlediğine dikkat çeken Öktem, şöyle devam etti: “Bir çok durumda yer kendini belirliyor. Hrant Dink, ofisinin önünde vuruldu. Hem çalıştığı, hem ürettiği hem de vurulduğu yer. Hafızasının yaşatılacağı mekanın başka yerde olamaz, yaşatılamaz. Ulucanlar Cezaevi, hafızanın yaşatılacağı yer, Diyarbakır Cezaevi de öyle. Anadolu’da öylesine çok hafıza mekanı olabilecek yer var ki terkedilmiş kiliseler, artık kaybolmaya başlamış mezarlıklar. Yöre halkının kolektif belleğinde hala yaşayan katliam yerleri derelerin günlerce kırmızı aktığı anlatılan yerler. Dersim’de bu tarz acıların yaşandığı mağaralar yöre halkı tarafından iyi biliniyor. Diyarbakır Cezaevi ya da Şeyh Sait’in idam sehpasının bulunduğu yer – bütün bu mekanlar aslında kendini belirliyor.”
 
'MEKANLARI YAŞATACAK OLANLAR ORANIN İNSANLARIDIR'
 
Projenin devamı olarak bir yer belirlemediklerini bu topraklarda yaşayan insanların bunu sürdürebileceğini ve kurum olarak da buna destek vereceklerini aktaran Öktem, “Bu projenin kapsamında olsun, proje bittikten sonra olsun,  Beraberce Derneği gelişecek hafıza mekanlarına destek olabilir ancak. Bu mekanları bulacak, yapacak, yaşatacak olanlar oranın insanlarıdır” diye ifade etti. 
 
Öktem, Hafıza Mekanı projesine paralel olarak Xchange Programı (Değişim) dahilinde, Türkiye’den hafıza konusunda çalışan öğrenci, gönüllü ve genç profesyonelleri, dünyanın farklı yerlerinde olan hafıza mekanlarına yolladıklarını söyledi. 
 
DÜNYA ÖRNEKLERİYLE ÖĞRENME
 
Proje kapsamında buraya giden kişilerin 60 gün o çalışmada yer aldıktan sonra Türkiye’ye dönerek burada yürütülecek çalışmalara destek olabilmeleri amacıyla bunu yaptıklarını söyleyen Öktem,  “ Burada amaç, dönüşlerinde ya İstanbul’da açılacak olan Hrant Dink Hafıza Merkezi’ne, ya da kendi yerellerinde var veya açılacak olan bir hafıza mekanına destek olabilmeleri, Türkiye’deki hafıza merkezleri tartışmasına katkılarının olması” dedi.
 
Bunu “Öğrenme ve paylaşma süreci” olarak tanımladıklarını aktaran Öktem, “Bir hafıza mekanında çalışmalara katılıyorsunuz, öğreniyorsunuz, tartışmalara katılıyor, gelişmeleri izliyorsunuz. Döndükten sonra da, ya İstanbul’da kurulacak mekana ya da yerelinizde katkıda bulunuyorsunuz. 2017’de 8 arkadaşımız farklı yerlere gitti, 2018’de 10 kişi yollayabileceğiz” diye belirtti. 
 
MA / Dicle Müftüoğlu
 

Diğer başlıklar

15:03 Bayındır: Öcalan’ın çözüm haritası geleceğin şekillenmesine katkı sağlayacak
14:04 Ayşegül Doğan açıkladı: 11 Temmuz'da Süleymaniye'de olacağız YENİLENDİ
14:04 İzBB’nin işten çıkarma kararına karşı yürüyüş
13:39 Güleç: Komisyon vurgusu yerinde bir açıklama
Canpolat: Öcalan’ın tarihi çağrısı yüzyılın resmidir
13:34 Leman’ın yazı işleri müdürü hakkında gözaltı kararı
13:28 26 yıl sonra Öcalan'ın sesini duydular: Acil adımlar atılmalı
13:25 KESK'ten ajansımıza ziyaret
13:01 Siyasetçi ve aydınlar Süleymaniye'deki tören için yola çıkacak
13:00 Köyler ve mahaller tehlikede: MUÇEP’ten Meclis’e acil çağrı
12:58 Erdoğan: Olumlu haberler alacağız
12:48 ESP Eş Genel Başkanı Hatice Deniz Aktaş tahliye edilmedi
11:33 Türkiye basını görüntülü çağrıyı nasıl gördü?
11:30 Suriye’de uluslararası katılımla diyalog toplantısı başladı
11:29 Abdullah Öcalan’ın tarihi çağrısı dünya basınında
11:19 Abdullah Öcalan’ın çağrısı sanal medyada TT oldu
11:05 İBB soruşturmasında 10 gözaltı
10:59 Polen Ekoloji üyesi Yılmaz için ‘özgürlük’ çağrısı
10:38 Kuzey ve Doğu Suriye heyeti ile geçiş hükümeti bir araya gelecek
10:17 Ege'de orman yangınları
10:12 İzmir'de bir ayda 26 bin hektar alan yandı
09:39 Türkiye yapay zekaya erişim engeli getirdi
09:38 Teksas'ta selde hayatını kaybedenlerin sayısı 111'e çıktı
09:38 Türkiye'nin Suriye planı: Amaç Akdeniz sınırını denetime almak
09:23 Amed'de 80 toplantı: Sürece destek de kaygı da yüksek
09:20 Koichi: Öcalan bugünün Mandela ve Che Guevara’sıdır
Bilongo: Asıl mesele silahsızlanma sonrası ne olacağı
09:15 Halide Türkoğlu: Kadınlar barış mücadelesinde ortaklaşıyor
09:14 'Sağlık örgütlerinin sürece dahil olması lazım'
09:13 Kadınların TİS talepleri: Eşitlik
09:11 Hafize İpek: Birlik için elimizi taşın altına koymalıyız
09:09 Kadınların talebi üzerine pazara 'Bazara Jinan' ismi verildi
09:08 Yanan ormanlar bir kez daha ranta mı açılacak?
09:06 Agirî Baro Başkanı: Meclis'teki komisyona desteği memnuniyetle kabul ederiz
09:00 Öcalan'dan görüntülü çağrı: Siyasetin ve toplumsal barışın gücüne inanıyorum
09:00 09 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:07 Abdullah Öcalan'ın tarihi çağrısı yayınlanacak
08/07/2025
23:16 Tetwan festivali 12’nci gününde
23:01 Tülay Hatimoğulları’ndan Karalar’ın tutuklanmasına tepki: Gölge düşürüyor
22:04 Adana Belediyesi önünde tutuklama protestosu
21:54 Halk toplantıları sürüyor: Adım atma sırası devlette
21:42 Mêrdîn’de 13 gündür haber alınamayan kız çocuğu bulundu
21:34 Tutuklanan Manavgat Belediye Başkanı Kara görevden alındı
20:39 Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Karalar tutuklandı
20:23 Tahliye edilen Erbaş: Süreç konusunda umutluyuz
20:04 Suriye, orman yangınları için AB’den yardım istedi
19:03 Gazeteci Üçar cezaevinden çıktı
18:32 Manavgat Belediye Başkanı tutuklandı
18:05 DEM Parti'den AİHM kararına dair açıklama
17:47 Gazeteci Ceylan Şahinli ifade verdi
17:33 Kobanê Davası’nda siyasetçilere verilen yurt dışı yasağı kaldırıldı
17:23 Komisyon için partiler taslaklarını Kurtulmuş’a sundu
16:20 Yüzde 76 engelli hasta tutsağın tahliye başvurusuna ret
16:07 İran’da 5 tutsağa daha idam cezası verildi
16:01 Semsûr Belediye Başkanı Tutdere'ye ev hapsi
15:44 Manavgat Belediye başkanına tutuklama talebi
15:30 Maden yasasına karşı Meclis önüne yürüdüler
15:26 Karalar'a tutuklama, Tutdere'ye adli kontrol talebi
15:12 Özel: Sandığın gücüne savaş açtılar
14:35 31 yılın ardından tahliye edildi
14:20 AİHM'den Demirtaş için ihlal kararı: Siyasi amaçlar nedeniyle tutuklu
14:05 CHP İstanbul İl Başkanı Çelik ifadeye çağrıldı
13:58 Kadınlar Meclis’e seslendi: Barışın hukuki zemini için görev al
13:30 Türkiye, Öcalan'ı yine 'umut hakkı'ndan muaf tuttu
13:09 Sendikalardan belediyelere operasyona tepki
12:57 Özdağ'a ‘MİT’ davasından beraat
12:45 Tülay Hatimoğulları: Meclis kapanmadan Barış ve Demokratik Toplum Komisyonu kurulmalı
12:43 Özgür Özel hakkında fezleke
12:42 Manavgat Belediyesi’nde 7 gözaltı daha
12:27 MİT Başkanı Irak başbakanı ile görüştü
12:21 ABD’li Montag’dan Öcalan’ın çağrısına destek
12:00 Gazeteci Üçar hakkında tahliye kararı
11:57 Meslektaşlarının katledilmesine tepki gösteren gazeteciye soruşturma
11:55 Bahçeli’den 'provokasyon' açıklaması
11:55 İSİG raporu: Haziran’da 164 işçi yaşamını yitirdi
11:40 'Çatışma ve Çocuk Hakikat Komisyonu' kurulacak
11:08 Kelepçe dayatmasını reddeden tutsak: İnsanca tedavi görmek istiyorum
10:55 Vedat Aydın Futbol Turnuvası'nda galip belli oldu
10:52 Hesendîn'de madene karşı gece boyu nöbet
10:52 AKP’li Ölmez’in şikayetiyle gözaltına alınanlardan 3’ü tutuklandı
10:24 Kadınlar 'Barış Yürüyüşü' için Ankara'da
10:19 CHP’li belediye başkanları adliyeye sevk edildi
10:00 İmralı Heyeti ve Adalet Bakanlığı görüşmesi ertelendi
09:37 Elkê'de 3 bölgeye giriş çıkışlar yasaklandı
09:30 Almanya'da 'Mûsa Anter-Hrant Dink: İki Ses, Tek Hafıza' buluşması
09:30 İran: Saldırılarda bin 60 kişi yaşamını yitirdi
09:25 Teksas'ta selde hayatını kaybedenlerin sayısı 104'e çıktı
09:20 Bir sigara gurubuna zam
09:05 Antalya’dan Gimgim’e arıcılık için geldiler
09:05 Halk buluşmaları: Öcalan'a güven tam, eşit yurttaşlık talebi
09:04 İtalyan parlamenter: Öcalan’ı dinlersek çözüme ulaşırız
09:00 Karabudak: Kurulacak komisyona Alevilerin taleplerini ileteceğiz
09:00 08 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
00:47 Hesandîn'de madene karşı nöbet eylemi
00:01 'Demokratik Toplum Buluşmaları' devam ediyor
07/07/2025
23:36 Tetwan Festivali 11'inci günü geride bıraktı
23:26 KCK’den yeni açıklama: Tören canlı yayınlanmayacak
22:12 ABD, HTŞ'yi 'terör örgütü' listesinden çıkardı
21:19 Manavgat Belediyesi soruşturmasında 7 tutuklama
21:14 Adana Demokrasi Platormu: Zeydan Karalar'ı serbest bırakın
20:43 Bakanlık, CHP'li Böcek'i belediye başkanlığı görevinden aldı
20:17 Cizîr'de kaza: Bir kişi yaşamını yitirdi
19:54 Katledilişinin 34'üncü yılında anıldı: Binlerce Vedat Aydın doğdu
19:35 DEDAŞ'tan 'kaçak saldırı': 3 kadın yaralandı
19:27 İmralı Heyeti Adalet Bakanı ile görüşecek
18:39 Balıkesir ve Aydın'da yangın
18:26 Gediz Elektrik'e İzmir yangınları tepkisi
17:37 İmralı'da aile görüşmesi
16:45 İmralı Heyeti'nden açıklama: Sürecin ilerlemesi konusunda karşılıklı irade devam ediyor
16:37 Botan TUHAD-DER Şirnex’te kongreye gitti
16:08 İmralı Heyeti ile Erdoğan görüşmesi sona erdi
15:52 Pêrtag’de pomza ve kum ocağı projesine karşı yürüyüş
15:20 'Kürt Meselesi' araştırması: Çoğunluğa göre çözüm olursa demokratikleşme olur
15:03 İmralı Heyeti ile Erdoğan görüşmesi başladı
14:57 İmralı Heyeti: Yeni aşamanın gerekliliklerini istişare edeceğiz
14:45 Beltur işçileri gözaltına alındı
14:35 Ayşe Barım tahliye edilmedi
14:23 Erdoğan'dan Özel'e tazminat davası
14:23 İşçiler TBB önünde: Suskun kalanlar adaletsizliğe ortaktır
14:07 ÖHD: Tokat Cezaevi’nde tedaviye erişim yok
13:40 İBB operasyonlarını yürüten polis görevden alındı
13:39 Tutsak gazetecinin hastaneye sevkine engel
13:31 Rapor: Kadınların yüzde 65'i evde katledildi
13:04 Zırhlı araçla ezilen Can davasında dosya savcıya gönderilecek
12:49 İzmir ve Kütahya'da yangın
12:13 İmralı Heyeti ile eş genel başkanlar bir araya geldi
12:09 Hanifi Zengin müdür yardımcılığına atandı
12:03 AKP’li Ölmez’in şikayeti üzerine köye baskın: 7 gözaltı
11:51 Yunanistan'da 4,1 büyüklüğünde deprem
11:45 CHP'li tüm belediye başkanları Ankara'ya çağrıldı
11:24 4 asker daha hayatını kaybetti
11:07 EŞİK: Miras hakkınıza sahip çıkın
10:59 Ev baskınında polis şiddeti ve ölüm tehdidi
10:52 İsrail’den Yemen’e hava saldırısı
10:23 Manisa'da iş cinayeti
09:26 Gazeteci Aslan: Tören için Abdullah Öcalan'ın çağrısı bekleniyor
09:07 Vinçten üzerine palet düşen işçinin hayati tehlikesi sürüyor
09:06 Hindistanlı insan hakları aktivist: Kürt mücadelesi ilham verici
09:05 Ev sahibinden yüzde 98 engelli kiracıya tehdit ve hakaret
09:04 ÖHD'li Demir: Sürecin başarıya ulaşması için Öcalan’ın özgürlüğü şart
09:02 Licê'de tarihi mağara kalker ocağı tehdidi altında
09:01 Nerdüş’deki baraj ve HES projesi 12 köyü etkileyecek
09:00 07 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:44 Teksas'ta sel felaketi: Ölü sayısı 82'ye çıktı, 41 kişi kayıp
08:39 Yaşamını yitiren asker sayısı 8'e çıktı
06/07/2025
23:02 Festival, konser ve stand-upla sürdü
22:17 'Sürecin yürütücüsü Öcalan'dır, ona güvenimiz sonsuzdur'
21:02 'Zarok Ma 4 yılda 3 bini aşkın çocuğa eğitim verdi'
20:32 KESK: Tek adam rejimi bundan böyle halk karşısında bulacak
20:16 Gazeteci Soykan serbest bırakıldı
20:15 Abdullah Öcalan: Yeni bir aşamaya geçiyoruz
19:38 Gençlik örgütleri 'Suruç için, Kadri Bağdu için adalet' istedi