WAN - Her geçen gün üretimi azalan Wan otlu peynirinin fiyatı da cep yakıyor. Geçen yıl kilosu 350-450 TL arasında satılan peynirin bu yılki fiyatı 700 TL’ye kadar yükseldi.
Kendisine has aroması ve içerisinde yer alan otlarla ünlü olan Wan otlu peyniri, hayvan sayısında yaşanan düşüş, girdi maliyetlerinin artması, kuraklık ve birçok nedenden dolayı artık eskisi gibi üretilmiyor. Peynir üretiminin azalması fiyatının da artmasına neden olurken, peynirin şu anki fiyatı ise 500-700 TL arasında değişiyor. Tarihi Peynirciler Çarşısı esnafları, köylerin gittikçe boşalması ve insanların artık hayvan beslememesinin peynir üretimine darbe vurduğunu söyledi.
‘HASTALIKLAR ÜRETİMİ OLUMSUZ ETKİLEDİ’
Wan peynirinin dünya çapında bir üne sahip olduğunu ancak üretiminin giderek düştüğünü ifade eden çarşı esnaflarından Hasan Kayhan “Otlu peyniri yurdışına bile gönderiyoruz. Ama son yıllarda yaşanan üretim düşüklüğü ve rağbet orantılı olmadığı için fiyatlar da yükseliyor. Üretim azaldığı için talebe cevap verilmiyor. Bu yıl bizi etkileyen en önemli nedenlerden biri Tebek (evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen, zayıf hayvanlarda ölüme sebebiyet veren, genellikle et, süt ve iş gücü kaybına sebep olan viral bir hastalıktır) hastalığıdır. Bu hastalık nedeniyle üretim baya bir düştü. Geçen yıl küp peynir kilosunu 450’den alıyorduk ama bu yıl 500-550 TL bandında alıyoruz. Enflasyon nedeniyle ürünlere yapılan zammın yanında peynire yapılan zam normal bir durum. Yine yağmur ve kar yağmadığı için peynirin içerisine konulan otları elde etme noktasında da sıkıntılar yaşadık. Tüm bu nedenler peynirdeki fiyat artışında etkili oluyor” diye konuştu.
‘AİLELER ARTIK PEYNİR ALAMIYOR’
Sadece uzun süre toprak altında bekletilen küp peynir sattığını söyleyen Baver Nar, “Bu yıl peynir fiyatları en az 600 ila 700 TL arasında satılıyor. Fiyat yüksek olduğu için de insanlar alamıyorlar. Bu durum hem bizi hem de yurttaşları etkiliyor. Ekonomik olarak zorluk içerisindeyiz. Köyden peynir alıyoruz ama maalesef burada satamıyoruz. Daha önceki yıllarda 80-90 kilo peynir alan aileler şuan 10 ila 20 kilo arasında alıyorlar” dedi.
‘HAYVAN BESLENMEMESİ EN BÜYÜK PROBLEM’
Tuncer Bilici ise şunları anlattı: “Sattığımız Wan peyniri en az 6 ay toprak altında kalması gerekiyor. Her yıl fiyatlar yükseldiği için toplumun yüzde 80’i artık peynir alamayacak durumda. Bir aile 10 kilo peynir aldığı zaman 6 bin TL ödemek zorunda kalıyor. Bu de ailenin ekonomisini sarsıyor. Bu aile, peynir mi alsın, kira mı ödesin, faturaları mı yatırsın? Bu yıl şap hastalığı nedeniyle 45 gün hayvan sağılmadı. Bu nedenle süt bulanamıyordu. Hayvancılığın azalmasının temel nedeni insanların artık köyde yaşamamasıdır. 100 hanelik köyde en fazla 30 hane koyun besliyor. Bu nedenle üretim de düşüyor.”
Geçen yıla göre fiyatların arttığını söyleyen Hüsamettin Polat, “Geçen yıl 250 TL’den aldığımız peyniri bu yıl 450 TL’ye alıyorum ve 550-600 TL’den satıyorum. Günlük kazancımız azaldı çünkü halkın peynir bile alacak gücü kalmadı” dedi.