ANKARA- HDP’nin Maden Yasası’na düştüğü muhalefet şerhinde, madencilik anlayışının iktidarın “rant kıskacında” olduğu belirtilerek, söz konusu teklifin teknokratik fetişist aklın doğa üzerinde tahakkümü arttıracağı eleştirisi yapıldı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP), 51 maddeden oluşan ve bugün Genel Kurul’da görüşülecek “Maden Kanunu ve Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” teklifine muhalefet şerhi düştü.
‘MADENCİLİK İKTİDARIN RANT KISKACINDA’
Maden Yasası’nda değişiklik öngören torba yasa teklifinde, madenler dışında petrol, elektrik, nükleer gibi birçok konuda da değişiklik öngören düzenlemeleri içeriyor. HDP’nin şerhinde, madenciliğin iktidarın “rant kıskacında” olduğu eleştirisi getirildi. Türkiye’de yaşanan maden faciaları ile madenler ile yok edilen tarım arazilerine dikkat çekilen şerhte, “Tıpkı Soma’da olduğu gibi başta tarım alanları olmak üzere orman ve diğer alanlar rant uğruna yok edilirken, yaşamını tarım ile idame eden kırsal alanda yaşayan yurttaşlar güvencesiz bir şekilde madenciliğe mahkum edilmişti” denildi.
SON 16 YILDA 14 DEĞİŞİKLİK
Son 16 yılda 14 kez Maden Kanunu’nda değişiklik yaşandığına dikkat çekilen şerhte, Türkiye’deki rant arayışının bir sonucu olarak özellikle madencilik politikasının temelinde ucuz maliyetle servet edinme anlayışının yattığı vurgulandı. Şerhte, teklifin hiçbir tartışma süreci yaşanmadan gerçekleştirildiğine dikkat çekildi.
‘TEKNOKRATİK FETİŞİST AKIL’
Şerhte, teklifin sermaye gruplarıyla yapılan toplantılar sonucunda Meclis gündemine taşındığı belirtilerek, “Bir diğer deyişle, kanun teklifinin çerçevesi oligapolistik sermaye gruplarının öneri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur. Söz konusu bu teklif genelinde, teknokratik fetişist aklın doğa üzerindeki tahakkümünü daha da arttıracak ve bununla birlikte de sermayedarların daha fazla kâr elde edebilmelerini sağlayacak yeni formülasyonlar üretebilmek adına ciddi bir mesai harcandığı ortadadır” ifadeleri kullanıldı.
‘MİLLİ MENFAAT’ İBARESİ
Şerhte, telifin 4’üncü maddesi ile madenlerin “milli menfaatlere uygun olarak” aranması ibaresi eklenmesinin, yetkililerin istedikleri anda istedikleri maden sahalarına el koyabilmelerinin önünü açılacağı belirtildi. Şerhte söz konusu ibarenin, madencilik alanında sermayenin el değiştirmesini, spesifik gruplarda toplaşmasını sağlayacak uygun zemini yaratacağına dikkat çekildi.
‘HUKUKİ BOŞLUĞA NEDEN OLABİLİR’
Muhalefet şerhinde, teklifin 32’nci maddesinde yer alan faaliyet durdurma veya lisans iptaline yol açacak düzenlemenin belirsizliğe neden olacağı ve bunun da hukuki bir boşluğun ortaya çıkmasına neden olacağı belirtildi. Maddeye getirilin eleştiri ise rüşvete, nepotizme (akraba kayırma) neden olabileceği yönünde yapıldı.