‘İstismarın önlenmesi için etkin soruşturma, yargılama ve koruma gerekli’

  • kadın
  • 09:06 22 Şubat 2018
  • |
img

ANKARA - Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği Yönetim Kurulu üyesi Avukat Hatice Kaynak, istismarın önüne geçilebilmesi için etkin soruşturma, etkin bir yargılama ve etkin bir korumanın çok önemli olduğuna dikkat çekti.

Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği Yönetim Kurulu üyesi avukat Hatice Kaynak, çocuğa yönelik istismarı ve bunla birlikte hükümetin gündeme getirdiği “idam ve kimyasal hadım” meselelerini değerlendirdi. Kaynak, istismarda bir artış olmadığını, vakaların daha fazla gün yüzüne çıktığını kaydetti. 
 
Derneklerinin çocuk istismarı ve ihmalini önlemeye yönelik çalışmalar yürüttüğünü söyleyen Kaynak, derneklerinin kurulduğu 1989 yılında Türkiye’de bir bakanın “Bizim ülkemizde çocuk istismarı yok ama geldiniz çalışın” ifadelerini hatırlattı ve o günden bugüne çocuk istismarını önlemeye yönelik bir dizi çalışma yürüttüklerini aktardı. 
 
Kaynak, “Biz biliyoruz ki dünya da ve Türkiye’de çocuğa yönelik istismarın üçte ikisi yakınları tarafından uygulanıyor.  Hatta yüzde 85’i tanıdığı tarafından istismar ediliyor. Çocuğun bunu ayırt edebilmesi, anlaması çok zor oluyor. Özellikle aile içinde istismar olaylarında kapatılan, göz yumulan bir hal alıyor. Bizim derneğimiz işte aslında istismarın Türkiye’de de hiç azımsanmayacak kadar çok olduğunu ortaya çıkarmak ve bunun farkındalığını sağlamaya çalıştı” ifadelerinde bulundu.
 
‘İSTİSMARI ÖNLEME ÇALIŞMASI ÖNEMLİ’
 
Çocuğa yönelik istismarı önleme çalışmaları yaptıklarını ifade eden Kaynak, önlemede ilk olarak istismar olayı ortaya çıktığında çocuğun yeniden istismar edilmesinin önüne geçmek ve çocuğu koruma altına almanın hayati derece de önemli olduğuna dikkat çekti. Kaynak, önleme çalışmalarında ikinci olarak riskli ailelerin tespitinin yapılarak bunlara yönelik çalışmalar yapılması gerektiğini ve bunun yanı sıra tüm topluma aslında çocuğa yönelik cinsel istismarı önlemenin anlatımının yapılmasının önemli olduğunu vurguladı. Kaynak, çocuklara özellikle bedenini koruma, iyi dokunma, kötü dokunma ve özel bölgelerine kimseyi dokundurtmamanın anlatılması gerektiğini de ekledi.
 
‘ARTIK SAKLANMIYOR ANLATILIYOR’
 
Çocuğun özellikle yakın çevresi tarafından istismar edildiğini aktaran Kaynak, çocuğun bunu anlamasının, kavramasının zaman aldığını özellikle küçük çocukların bunu sevgi, ilgi olarak aldığını belirtti. Son dönemlerde çok küçük yaşta çocukların istismar olaylarının ortaya çıktığını belirten Kaynak, bunların birçoğuna bakıldığında ise istismarcıyı koruyan bir yapı ve buna göz yumulan bir aile yapısı olduğuna dikkat çekti. Çocuğa yönelik istismar da bir artış olmadığını sadece artık daha fazla bu olayların dillendirildiğini vurgulayan Kaynak, “Her ne kadar tam anlamıyla çocukları koruma sistemimiz oluşmadıysa da kısmi anlamda yasalarımızda iyileşme var. Artık çocuklarda bazı şeylerin farkında ve tepki göstermeye, anlatmaya başladı” dedi.
 
‘ÇOCUĞA KENDİNİ KORUMA ANLATILMALI’
 
Kaynak, istismarcıların her yerde olabileceğini ve özellikle istismarcıların çocuklara yakın olabildikleri meslekleri seçtiklerini belirterek, bunun önüne geçebilmenin tek yolunun çocuğun kendi koruma ve nereye başvurabileceğini anlatmak olduğunu söyledi. Çocuğun kendisine yapılanların yanlış olduğunu fark ettiği an kendisine yapılanları durdurabilmek için ilk adımı atabileceğini anlatan Kaynak, güveneceği ve başvuracağı mekanizmaların çok önemli olduğunun altını çizdi. Kaynak, istismarın önüne geçilebilmesi için etkin soruşturma, etkin bir yargılama ve etkin bir korumanın çok önemli olduğuna dikkat çekti ve “Çok ağır vakalarda sosyal hizmetler yapıyor ama vakaların büyük kısımda ise böyle mekanizma kurulmuş durumda değil“ dedi.
 
‘10 KİŞİDEN BİRİ ÇOCUKKEN İSTİSMAR EDİLMİŞ’
 
Üniversite öğrencileri üzerinde geçmişe yönelik yapılan bir araştırmada Türkiye’de nerdeyse 10 kişiden birinin çocukluk yaşlarında cinsel taciz veya istismara maruz kaldığının ortaya çıktığını belirten Kaynak,  Türkiye’de 2015 yılında adli sisteme yansıyan vakalarda 125 bin kişinin istismara uğradığı ve bunun 11’inin çocuğun cinsel istismar vakası olduğunu söyledi. Ankara Çocuk İzlem Merkezi’ne geçen yıl bin 300 çocuk istismarı vakasının geldiğini söyleyen Kaynak,  bunun sadece buzdağının küçük bir kısmı olduğunu bunun gibi üzeri kapanan binlerce vaka olduğunu kaydetti. Kaynak, istismara uğrayan çocukların ailelerine söyleyemediğini ve bu yüzden bir yerden sonra kendilerini suçlamaya başladığını ifade ederek, “Bir yerde sağlık problemleri ve ya da başarısızlıkların da ortaya çıkıyor ve bu şekilde öğreniliyor istismar vakaları” diye konuştu.
 
‘HADIM TEK BAŞINA ÇÖZÜM DEĞİL’
 
İktidar tarafından yeniden gündeme gelen idam ve hadım meselelerini de değerlendiren Kaynak, şöyle devam etti: “Her zaman olduğu gibi toplumda infial yaratan bir durum çıktığında cezaları arttıralım, idam edelim gibi söylemler ortaya çıkıyor. Ancak bunlar çözüm değil. Her seferinde cezalar arttı ama istismar azalmadı. Cezalandırmanın tek başına bir çözüm olmadığını bunun yanı sıra bilinç düzeyinin yükseltilmesi gerekir. Mahkemelerde verilen cezalar ağır ama bu yeterli olmuyor. Çocuklar yakınları tarafından maalesef iz bırakılmadan istismar ediliyor.”
 
‘SÖYLEMLER İKİLİ’
 
İstismar vakalarının kapalı toplumlarda daha fazla olduğunu ifade eden Kaynak, cinsiyet rollerinin ayrıştırıldığı toplumlarda kafalarında soru işaretleri olan istismarcının da söylemlerle cesaretlendirildiğine dikkat çekerek, “9 yaşındaki çocuk evlendirilir denildiğinde aslında 9 yaşındaki çocuk kadındır deniliyor. Bu söylemlerle istismarcılar cesaretlendirirken diğer taraftan ise bu suçtur cezalandıralım söylemleri ikili bir söylemdir.  Aynı asansöre binmesin, serviste oturmasın diyorsunuz. Tamamen cinsiyetçi bir söylemle herkesi tehlike olarak gösteriyorsunuz. Getirilmek istenen hadım çözüm mü? Bence değil. Çünkü istismar onların beyninde gerçekleşiyor. Belki hadımla cinsel bir saldırı gerçekleştiremeyecek ama yine de dokunarak çocuğa zarar verebilir. Yani bunun önüne geçecek bir şey değil hadım” şeklinde konuştu.
 
İstismarın önüne geçilebilmesi için ailelerin, çocukların ve de toplumun bilinç düzeyinin geliştirilmesi gerektiğini kaydeden Kaynak,  çocuklarla ilgilenen tüm meslek gruplarına çocuğa yönelik istismarın ne anlama geldiği, gerçekleştiğinde neler yapılması gerektiği ve ya çocukların bundan nasıl korunacağının anlatılması gerektiğini belirtti. Cezaları arttırmak yerine her vaka da cezalandırmanın önemli olduğuna dikkat çeken Kaynak, “Onları uzun uzun yargılayıp, hiç ceza vermediğimiz de cezanın ağır olmasının anlamı yok zaten cezasızlık ortaya çıkıyor” dedi.
 
MA / Berivan Altan