Sami Tan: Newroz dil ve kültür üzerindeki etkisinden yasaklanıyor

img

ANKARA - Kürt Enstitüsü Başkanı Sami Tan, bu yıl Efrin’e adanacak olan Newroz kutlamalarına yönelik geliştirilen yasakların tamamını “Newroz’un Kürt dili ve kültürü üzerinde yarattığı etkilerden kaynaklanıyor” diyerek değerlendirdi. 

Her yıl olduğu gibi bu yılda Newroz’un 10 gün süren bir programla 54 merkezde kutlanması planlanmıştı. Ancak Olağanüstü Hâl (OHAL) koşullarında bir haftaya yayılacak etkinliklerden çekinen AKP Hükümeti, kutlamaları genel olarak 21 Mart tarihiyle sınırlandırmayı amaçlıyor. 21 Mart dışında yapılmak istenen kutlamalara ise şu ana kadar izin verilmedi. 
 
NEWROZ'U YASAKLAMAK İŞE YARAMADI
 
Özellikle 1990’lı yıllarda yapılan ve “yasaklı Newrozlar” olarak anılan kutlamalarda Kürt halkı çok büyük bedeller ödedi. Özellikle Cizre ve Nusaybin’deki Newroz kutlamalarında katliamlar yapıldı. Yasakladıkça Newroz’u sahiplenmenin daha da büyüdüğünü gören devlet, sonraki yıllarda bu yasaklamaları yumuşattı ancak Newroz'u sahiplenme eksilmedi. 2000’li yıllardan sonra Newroz milyonlaştı ve milyonlarca insan tarafından kutlandı. Bunun üzerine yine ara ara “W” harfi, program akışı gerekçe gösterilerek kutlamalara yasaklamalar getirildi. 
 
‘KÜRT EDEBİYATINDA NEWROZ'UN ÖNEMİ GÖRÜLÜYOR’
 
Newroz’a getirilen yasaklamaların tesadüfi olmadığına işaret eden Kürt Enstitüsü Başkanı Sami Tan, yasaklamaların Newroz’dan ve onun etkisinden duyulan korkudan kaynaklandığını söyledi. Newroz’un Kürt dili ve Kültürü üzerindeki etkilerine işaret eden Tan şunları söyledi:
 
“Newroz'un Kürt edebiyatı ve dili üzerinde çok önemli bir etkisi var. Bunu Kürt edebiyatına baktığımızda da görüyoruz. Önemli Kürt şairlerinde bunu görüyoruz. Piremerd, Cigerxwîn, Osman Sebri gibi şairler bunu şiirlerine eserlerine taşıdılar. Ahmedê Xanê'nin Mem Zin’de Newroz’u bir sahne olarak göstermesi Newroz’un Kürt tarihi dili ve edebiyatı konusundaki önemini gösterir. Mem û Zin’de de belirtildiği gibi bütün halk en güzel elbiselerini giyerek kutlamaya çıkar. Aslında baharla kucaklaşmadır o gün. O yüzden Kürt edebiyatı üzerinde etkisi olmuştur. Kürt edebi eserlerinin çoğunda da Newroz vardır. Kürt kültürü ve dilinin gelişmesinin de Newroz’un gelişmesinde çok önemli bir yeri olduğunu görüyoruz. 
 
İNKAR POLİTİKASINA DA BİR BAŞKALDIRIDIR 
 
Newroz inkar politikasına da bir başkaldırıdır. Newroz’u ehlileştirmek için egemenler çok ciddi girişimlerde bulundular ama bu sonuç almadı. Kürt halkının bu bayramı sadece kendisine mal etme yönünde gibi bir iddiası olmasa da Kürt dilinin ve kültürünün gelişiminde Newroz’un çok önemli bir yeri olduğunu biliyor. Diğer halklarla kucaklaşma ve Newroz'u onlarla birlikte kutlamada bir sıkıntısı yok. Ama bunun yerine inkara dayalı bir yaklaşımı da Kürt halkı kabul etmedi. İnkarcı yaklaşımlar Newroz’u yok etmeye, yasaklamaya, inkar etmeye ve özünden koparmaya dönük bir şey olarak gördü. Newroz her zaman bir başkaldırıdır ve inkara karşı var olma mücadelesidir. 
 
KÜRT DİLİNİ GELİŞTİRMEK NEWROZ'DUR
 
Kürt kültürü ve dili konusunda yapılan çalışmalar da aynı anlama geliyor. Çünkü Kürt kimliğini, dilini korumak demek aslında özürleşme demektir, kendisi olabilmek demektir, kendisini var etmek demektir. Başkaları ile bunun üzerinden ilişki geliştirmek ve eşit olmak demektir. 
 
EFRİN’E SALDIRI KÜRT KİMLİĞİNE SALDIRIDIR
 
Yasaklamaların tamamı Kürt kazanımlarını yok etmeye yöneliktir. Devleti yönetenlerden biri ‘Kürtler ayda da bir devlet kursa biz karşı çıkarız’ demişti. Efrin’e yönelik saldırılar Kürt kimliğinin yok edilmesi anlamında geliyor. Özgürleşme anlamına, Efrinle dayanışmak ve işgale karşı çıkmak da bu özgürleşme mücadelesinin bir parçası olarak görülmelidir. Newroz halklar açısından bir özgürleşme ve kardeşleşme projesidir. Halkların kucaklaşmaya ihtiyacı var, Rojava’da yaratılan model bunun göstergesidir. Buna karşı Ergenekon, Enver Paşa kafası ile gitmek IŞİD kafası ile gitmek çözüm değil.” 

Diğer başlıklar

25/04/2024
23:08 Qoser'de gözaltına alınan 30 kişi serbest
22:17 CPT Başkanı bu sefer topu AİHM’e attı
21:24 Amed Tiyatro Festivali 8’inci gününde
20:47 Mêrdîn'de su şebekesi yine patladı
20:35 Belçika temsilciliğinde Özgür Basına yönelik baskınlara ilişkin görüşme
19:59 Özgür Basına yönelik saldırılar Ege'de protesto edildi
19:07 Colemêrg’te 4 genç tahliye edildi
18:45 Ankara’da bir fabrikada yangın
18:40 İstanbul’da bir kadın katledildi
18:24 DEM Parti Êlih İl Eşbaşkanı serbest bırakıldı
17:39 ODTÜ’lüler ‘Devrim Yürüyüşü’nde ısrarcı: Direnişi büyüteceğiz
17:18 Sarıyer’de öğretmene şiddet
17:01 DEM Parti’den Şenyaşar'a destek: Bu talep hepimizin vicdanına sesleniyor
16:54 Gazetecilerin emniyet ifadeleri tamamlandı: Basın toplantısına neden katıldın?
16:29 DEM Parti Êlih İl Eşbaşkanı gözaltına alındı
16:15 Savcı Emine Şenyaşar hakkında açılan davanın reddini talep etti
16:04 IFFCO işçileri için açıklama
15:46 İnşaat işçileri hakları için eylem başlattı
15:31 Tanık gazeteciler polis şiddetini anlattı
15:30 Polis tutanağına göre Kışanak'ın kitabı yasak!
15:25 Gazeteci Kartal’a ceza talebi
15:21 Qoser’de gözaltı sayısı 30’a yükseldi
15:19 Amed’de iş cinayeti
15:15 Mêrdîn'de 4 kişiye ‘üyelikten’ ceza
14:52 Merkez Bankası politika faizini açıkladı
14:34 Bradost bölgesi bombalandı
14:33 10 gazeteci hakkında ceza talebi
14:25 Gazetecilerin emniyet ifadelerine başlandı
14:18 Asrın Hukuk Bürosu’nun X hesabı erişime engellendi
14:05 Özgür Basın'a saldırılar Avrupa’da protesto edilecek
13:39 DEM Parti’den 1 Mayıs çağrısı
13:38 Kendini yerlere atan AKP'li 'beni dövüyorlar' diye bağırdı
13:31 DEM’den Bakan Tunç’a yanıt: Yargıya talimat vermekten vazgeçin
13:29 ÖHD ve Dev Yapı-İş: 29 işçinin ölümünden işveren ve yerel yönetim sorumlu
13:19 1 Mayıs'a çağrı: Jin Jiyan Azadî ile Taksim’e
12:44 64 isimden Taksim’deki 1 Mayıs yasağına dair açıklama
12:38 Gözaltılara tepki: Kadrajımız hakikati çekmeye devam edecek
12:27 Amed Baro Başkanı Eren'e dönük tehditleri ‘eleştiri’ diye savundu
12:19 'KCK Basın Davası' ertelendi
12:05 CPT'den İmralı sorusuna yanıt: Türkiye ile diyaloğumuz var
11:39 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından görüşme başvurusu
11:23 Çorlu tren kazasında kararlar açıklandı
11:12 AYM, Can Memiş başvurusunda ihlal kararı verdi
11:10 İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı istifa etti
10:49 AKP’nin ‘borçsuz’ dediği Mûş’ta 890 milyon borç!
10:42 Gazeteciler 3 gündür gözaltında
09:41 Qoser’de 2 kişi gözaltına alındı
09:40 Cûdî ve Gabar yeniden yasaklandı
09:14 Makbule Özer’in oğlu: Konu Kürt olunca hukuk ortadan kalkıyor
09:11 Eylemdeki tutsak: Dünyaya yayılmış bir direnişin halkasıyız
09:09 KDP’nin alıkoyduğu gazeteciden 184 gündür haber yok
09:07 Tutsaklar 5 aydır ‘özgürlük’ eyleminde
09:06 32 yıllık tutsağın tahliyesi 6'ncı kez uzatıldı
09:02 Tutsak yakınları: Tecrit kaldırılmalı
09:00 AKP döneminde en az 33 bin işçi yaşamını yitirdi
09:00 İmralı'da mutlak tecrit 38’inci ayında
09:00 Hekimler göç ediyor, randevu krizi büyüyor
09:00 25 NİSAN 2024 GÜNDEMİ
24/04/2024
22:51 İran’da Kürt sanatçıya idam cezası
21:46 Kadınlardan 'İstismar failini mahallede istemiyoruz' çağrısı
21:10 Mêrdîn’de kaza: Bir çiftçi ve çocuk hayatını kaybetti
21:04 CHP'li Tanrıkulu: Bu bir suç duyurusudur, kayyımlar araç motorlarını bile sökmüşler
20:35 DEM Parti'ye polis baskını protesto edildi
20:26 Madde bağımlılığı raporu: Polisler temin ediyor
19:58 Örkmez ve Uğur'un özgürlüğü için eylem
19:50 Polis baskınında katledilen kadınların fotoğrafları yere atıldı
19:42 ‘Kürt basınını susturma çabası Türkiye’ye kaybettirecek’
19:00 KHK eyleminde 1 Mayıs'a davet
18:38 Adana Emek ve Demokrasi Güçleri’nden 1 Mayıs'a çağrı
17:51 İstismar faili serbest, tepki gösteren muhtara gözaltı
17:40 ÖHD ve İHD'den gazetecilere dayanışma ziyareti
17:28 Cenevre eylemi: Saldırılara karşı topyekun mücadeleyi sürdüreceğiz
17:08 Danıştay Eğitim-Sen’e randevu vermedi
17:03 Polis barikatlarıyla çevrilen Şenyaşar: Bu zulmün altında kalın
16:56 Gazeteci Güleş'e 'haber' soruşturması
16:46 Avukatlar gazetecilerle görüştü: Başka evde yapılan aramada deliller gazeteciye yazıldı
16:02 Avukat ve ailelerden savcı mütalaasına tepki
16:00 Madımak Katliamı'nda çocuklarını kaybeden Sivri yaşamını yitirdi
15:33 Sendikalar Taksim’de: Valiliğin kararını tanımıyoruz
15:17 Danıştay başkanı değişmedi
15:14 İzmir'de cinsel saldırı faili öğretmen açığa alındı
15:11 Êlih'te DEM Parti binasına polis baskını
15:08 Bombacıları getiren kişinin telefonu dinleniyormuş
15:00 Ermeni Soykırımı 109’uncu yılında: Soykırımı tanıyın ve af dileyin
14:59 Televizyon stüdyolarına baskında Fransa detayı
14:49 Soylu’nun hedef gösterdiği 2 kişi hakkında müebbet hapis istemi
14:10 Kanser hastası sağlıkçıya riskli görevlendirme!
14:06 Makbule Özer’in tutuklanması protesto edildi
13:57 Aile Hekimliği çalışanları vergide adalet istiyor
13:56 Sağlık meslek örgütlerinden şiddete tepki
13:32 Gar Katliamı Davası: Mütalaada ‘insanlığa karşı suç’ yok sayıldı
13:19 Mali müşavirlerden 15 talep
13:07 Türkoğlu: Özgürlüğümüz için kadın dayanışmasını büyüteceğiz
13:03 Yargıtay'da seçim 23'üncü tura kaldı
12:57 ‘Gazeteciliklerine tanığız, meslektaşlarımızı serbest bırakın’
12:36 DİSK Genel Başkanı: Valiliğin görevi yer göstermek değil güvenliği sağlamaktır
12:28 Gazetecilere 'Kürt Gazeteciler Günü' suçlaması
12:28 MESEM'lerde 336 çocuk kaza geçirdi
12:13 Birçok kentte protesto: Gazeteciliğin engellenmesi suçtur
12:04 Colemêrg'te madenlere karşı 4 talepli eylem
12:02 Deştin'de imar planı davasına red
11:58 İskenderun'da poliklinik olarak kullanılan 3 konteynerde yangın
11:55 Ermeni Soykırımı için 'yüzleşme' çağrısı
11:10 Mereş'te bir çocuk katledildi
10:44 Dêrsim’de 2 kadın tutuklandı
10:40 Bakırhan: Seçim sonuçları 'savaşa hayır' çığlığıdır
Hatimoğulları: Halk tercihini değişimden yana yaptı
10:25 Şehba ve Minbic’e saldırı
10:19 32 yıllık tutsakların tahliyeleri gerekçesiz erteleniyor
09:44 Qerejdax eteklerinde baharın renkleri
09:27 KDP’nin alıkoyduğu gazeteciden haber alınamıyor
09:27 ‘Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü’ için eylemdeler
09:03 Erdoğan'ın Hewlêr ziyareti: Başur halkının tutumu belirleyici olacak
09:00 Ayakkabı çıkarma dayatmasına direnen tutsaklara soruşturma
09:00 Oğlunu bağımlılıktan kurtarmaya çalışan baba destek bekliyor
09:00 Hüseyin Deniz öykü yarışması için başvurular başladı
09:00 Özer için rapor veren ATK'nin tercümanı güvenlik görevlisi çıktı!
09:00 Ekonomik kriz isotu da vurdu!
09:00 24 NİSAN 2024 GÜNDEMİ
00:32 Pasûr’da uzman çavuş, park nedeniyle tartıştığı genci tehdit etti
23/04/2024
23:08 Özgür Basına yönelik saldırılar Avrupa'da protesto edildi
21:39 Siyaset Bilimci Oğuz: Türkiye'de sendikalaşma oranı yüzde 10
21:05 Soykırımda yakınlarını kaybetti: Ermeni halkı ölüm yolculuğuna çıkarılıyordu
20:19 Tunus açıklarında 19 mültecinin cenazesine ulaşıldı
20:13 Amed Tiyatro Festivali 6'ncı gününde
19:04 Aykol: Özgür Basına yönelik saldırı daha büyük bir operasyonun habercisi
18:50 30 yılın ardından özgürlüğüne kavuşan Bakay’a kitlesel ziyaret
18:44 TJA ve DEM Parti'den Makbule Özer için tahliye çağrısı
18:31 ABD’den 86 sayfalık Türkiye raporu: Kürtler tehdit ve şiddete maruz kalıyor
18:01 Fırat Nehri kıyısında onlarca martı ölü bulundu: Nedeni siyanür mü?
17:54 Makbule Özer’in ailesine ziyaret
17:32 AP Üyesi Villumsen: Erdoğan zulmünün AB'de yeri yok
16:58 DEM Parti ve HDK: Özgür Basın diz çökmeyecek
16:51 Şenyaşar: Bana dava açan Erdoğan failleri neden tutuklamadı?
16:45 Gazetecilerin gözaltına alınmasına itiraz
15:58 AYM kararına rağmen çocuğuyla birlikte cezaevine konuldu
15:41 KNK: Erdoğan’ın yeni savaşı tüm Ortadoğu için bir tehdit
15:29 Gazetecilerin gözaltına alınmasına tepkiler sürüyor
14:47 Gazeteciler: Kürt medyası hiçbir zaman susmadı
14:45 Hatimoğulları'ndan 'Demokratik Anayasa' çağrısı
14:44 DİSK’in Taksim başvurusu reddedildi
14:21 Amed’de Makbule Özer protestosu
13:34 Gözaltındaki gazetecilere avukat kısıtlılığı
13:27 HDK, DBP ve DEM Parti: Özgür Basın’ın yanındayız
13:15 Saldırılara karşı Özgür Basın etrafında kenetlenme çağrısı
12:37 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından görüşme başvurusu
12:22 Farqîn Belediyesi kayyımın taşınmaz devir kararlarını iptal etti
12:21 Amed’de 5 yılda 200’den fazla petrol arama-çıkarma sahası açıldı
12:20 Gözaltına alınan gazeteci sayısı arttı
11:50 Kadıköy'de yapılacak Ermeni Soykırımı anması yasaklandı
11:46 Özgür Basın'a dönük gözaltılara tepki yağdı