Newroz dendiği zaman ilk akla gelen şehirlerin başında Mardin’in Nusaybin ilçesi geliyor. Özellikle de 1992 Newroz'u hiç unutulmuyor. 21 Mart 1992 günü, binlerce kişi kente bağlı Yenişehir Mahallesinde bir araya gelerek Newroz'u kutlamış ve o gün herhangi bir olumsuzluk yaşanmamıştı. Dönemin İçişleri Bakanı İsmet Sezgin yaptığı açıklamada, kutlamaları olaysız sona erdirdikleri için Nusaybin halkına "teşekkür" etmişti. 

 

CİZRE’DEKİ ÖLÜMLERİ KABUL ETMEYEN HALK 

 

Ancak Şırnak’ın Cizre ilçesinde aynı gün yapılan kutlamalar sırasında birçok kişinin yaşamını yitirmesi ve zihinlerden silinmeyen o görüntülerin ortaya çıkmasıyla birlikte, binlerce Nusaybinli ertesi gün, soluğu sokaklarda aldı. Her geçen dakika artan kitlenin önü, Çağ Çağ Köprüsü üzerinde polislerce kesildi ve köprünün her iki girişi de panzerlerle kapatıldı. Panzerlerden yapılan "Dağılın yoksa sizleri ezeceğiz" şeklinde anonslarla birlikte kitle, köprü üzerinde oturma eylemine başladı. Kısa bir süre sonra, bir önceki gün "teşekkür" eden bakana bağlı polisler, panzerleri halkın üzerine sürdü ve otomatik silahlarla kitleyi taradı. 

 

EN AZ 16 KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ

 

Ezilme tehlikesi geçiren birçok kişi köprüden aşağı atlarken, birçok kişi de panzerlerin altında ezilerek ya yaşamını yitirdi ya da yaralandı. Sabah saatlerine kadar süren olayların ardından ilçede sokağa çıkma yasağı ilan edilirken giriş çıkışlar da yasaklandı. Resmi tutanaklara göre 16 kişi yaşamını yitirdi, 106 kişi ise çeşitli yerlerinden yaralandı. Görgü tanıklarının anlatımlarına göre ise, olaylar sırasında 21 kişi yaşamını yitirdi. Bugüne kadar hiçbir fail ise açığa çıkarılmadı.

 

1992 kanlı Newroz’unun tanıklarından Cemal Uçar, o gün yaşadıklarını anlatarak "Newroz direniştir, faşizme karşı halkların baharıdır" şiarıyla 21 Mart’ta gerçekleştirilecek olan kutlamaların önemine dikkat çekti. 

 

‘DAĞILIN’ ANONSUNA SLOGANLARLA KARŞILIK 

 

O zamanlar 23 yaşında olan Uçar, Nusaybin Newroz’uyla Cizre’de yaşananlara sessiz kalmadıklarını dile getirerek, yaşanan protestolara dikkat çekti. Sabah saatlerinde Abdulkadir Paşa, Dicle ve Fırat mahallelerinden çok sayıda insanın Hükümet Konağı önünde toplanmaya başladığını söyleyen Uçar, kısa bir süre sonra önlerinde duran panzerden, “Dağılın, dağılmayanlar ölür” şeklinde anons geçildiğini kaydetti. Halkın, yapılan anonsa sloganlarla karşılık vermesi üzerine panzerin kitleye doğru hareket etmeye başladığını belirten Uçar, “Kitlenin içerisinde çok sayıda genç ve yaşlı vardı. Ancak buna rağmen kitleye ateş açılmaya başlandı” dedi.

 

‘OTURMA EYLEMİ YAPANLARA PANZERLE SALDIRDILAR’

 

Kendisinin de içerisinde bulunduğu kitlenin “Şehitler Köprüsü” üzerinde protestolara başladığını aktaran Uçar, o gün yaşananları şu sözlerle anlattı: “Panzerlerden biri arkadan, biri de ön taraftan gelmeye başladı. Kitle de Şehitler Köprüsü’nde oturma eylemi başlattı. O sırada panzerlerden biri kitlenin üzerine sürüldü. Diğeri de aynı şekilde köprüdeki kitleye yöneldi. 14 yaşındaki kardeşim Selma da kitlenin içerisindeydi. Kardeşim panzerlerle ezilerek öldürülen 2 kişinin bedeni altında kaldı. 2 saat sonra yaralı bir şekilde kurtuldu. Kimse birbirini artık göremedi o gün.” 

 

‘TAŞLARIN ARKASINDA KORUNMAYA ÇALIŞIYORDUK’ 

 

Kendisinin de ölüm tehlikesini atlattığını dile getiren Uçar, şöyle devam etti: “Silahlarla yapılan saldırının ardından 40'a yakın insanla birlikte, o zaman evlerin olmadığı ve kayalıklarla dolu bir tarlada saklandık. Üzerimize silahla ateş ediyorlardı. Taşların arkasında korunmaya çalışıyorduk. Köprü civarında onlarca insan öldürüldü. Kitle daha ne olduğunu anlayamamıştı. Halbuki sadece Cizre’de yaşamını yitirenler için mezarlıkta Fatiha okuyacaktık.”

 

‘92’DE KUTLADIĞIMIZ GİBİ...’

 

92’de yaşananları asla unutmadığını sözlerine ekleyen Uçar, bu yılki kutlamaların önemi üzerinde durdu. “26 yıl sonra aynı saldırılar Efrin’de devam ediyor. Bu yüzden Newroz’un coşkulu kutlanmasını istiyoruz” diyen Uçar, Efrin’e dönük saldırılara tepki göstererek, hükümetin Kürt düşmanlığı yaptığını belirtti. Sokağa çıkma yasağının üzerinden geçen 2 yılın ardından Nusaybin’de yapılacak ilk Newroz kutlamasına herkesi davet eden Uçar, “Nusaybin halkı, tüm baskı ve zorbalıklara rağmen 92 Newroz’unu nasıl kutladıysa bu yıl da aynı şekilde kutlayacak. Halkımız yine alanlara çıkıp AKP ve MHP’ye ‘Biz varız’ mesajı versinler" diye konuştu.

 

'ÜZERİMİZDE FERMAN VAR, BİRLİK OLALIM ARTIK'

 

Efrin’de yaşanılan savaşın nedenlerinden birinin Kürtler arası birlikteliğin tam olarak kurulamamasından kaynaklandığını ifade eden Uçar, “Bugün üzerimizde ferman var. Dört parçada yaşayan tüm Kürtler birlik olmalı. Yeter artık birliğimizi kuralım. Herk Kürdün fikri ulusal birliktelik olmalıdır” çağrısında bulundu.

 

MA / Sonya Bayık