MARDİN – Mardin Tabip Odası, Mardin’de 152 kişinin hayatını kaybettiği Kovid-19 sürecine ilişkin hazırladığı raporda, 600 sağlık çalışanının enfekte olduğunu belirterek, ekipman yetersizliği nedeniyle sağlıkçıların kirli maske ile çalışmak zorunda kaldığına değindi.
Mardin Tabip Odası (MTO) Koronavirüs (Kovid-19) sürecinde Mardin’de sağlık sisteminde yaşanan sorunlara ilişkin rapor hazırladı. “Mardin İlinde Kovid-19 Nedeniyle Sağlık Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri” başlığı ile yayınlanan raporda enfekte olan hasta sayısının yanı sıra virüsün yayılım sürecindeki hareketlilik ve sağlık sistemindeki temel sorunlara yer verilerek, çözüm önerileri sunuldu.
NORMALLEŞME SÜRECİ VAKALARI ARTIRDI
Mardin’de ilk vakanın görüldüğü 20 Mart tarihinde virüs ile mücadele kapsamında servisler oluşturulduğu ve salgının kontrol altında tutulduğu belirtilen raporda, “Bu dönemde elektif ameliyatlar ve endoskopi işlemleri yapılamamıştır. İlimizde ilk pik 27 Nisan-2 Mayıs arası yaşandığı düşünülmekte ve Türkiye verileriyle paralel, sayılar da kabul edilebilir düzeydedir. Bu dönem sonunda ilimizde de vaka sayısı azaldığı için Kovid-19 için ayrılan servislerin bir kısmı kapatılmış ve Sağlık Bakanlığı talimatı uyarınca elektif ameliyatlar alınmaya ve endoskopiler yapılmaya başlanmıştır” denildi. 1 Haziran tarihi itibari ile geçilen “normalleşme” sürecinden sonra ek önlemlerin alınmaması nedeniyle Mardin’de vaka sayısında ciddi artış yaşandığı belirtilen raporda, “Öyle ki kapatılan servisler 15 gün sonra tekrar açılmış, elektif ameliyatlar 15 Haziran’da ikinci bir duyuruya kadar yasaklanmıştır. Bu yasak halen sürmektedir” ifadeleri kullanıldı.
‘YETERLİ YATAK SAĞLANAMIYOR’
Mardin’de Kovid-19 hastaları dışında, diğer hastalar için yeterli yatak sağlanamadığı ve yaklaşık 3 aydır operasyon ve endoskopi işlemlerinin ertelendiği belirtilen raporda, hastaların karşı karşıya kaldığı riskler şöyle sıralandı: “Olası onkolojik hastalarda evre ilerlemesi. Organ hasarına sebep olan hastalıklar nedeniyle organ kaybı. Sistemik hastalık tedavilerinin düzenlenememesi nedeniyle geri döndürülemez hasar oluşması. Hastalarda safra taşı, böbrek taşı veya eklem problemleri gibi operasyonları ertelenmesi bu hastaların basit ve kısa sürecek operasyonları olamaması nedeniyle uzun günler ağrı çekmesi.”
MARDİN’DE 152 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Mardin’de yoğun bakımda 430 hastanın tedavi gördüğü ve 152 kişinin Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybettiği belirtilen raporda, hayatını kaybeden hasta oranının yüzde 35 ile dünya sıralamasının altında olduğu vurgulandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 4 Eylül’de bölgeye yaptığı ziyarette yatak doluluk oranını yüzde 81 olarak açıkladığı belirtilen raporda, “Yoğun bakım doluluk oranını ilimizde %81 olarak bildirmiş, bunun özel ve kamuda toplam yatak doluluk oranı olduğunu söylememiştir. Aynı gün kamu hastanelerinde saat 22:00 itibariyle yoğun bakım doluluk oranı %100 olarak tespit edilmiştir. Özel hastanelerin Kovid-19 yoğun bakım ücretinin artırılması ise bundan üç gün sonra gerçekleşmiştir” denildi.
‘KİRLİ MASKELERLE ÇALIŞMAK ZORUNDA KALINIYOR’
Türkiye’de şu ana kadar Kovid-19 nedeniyle 38’i hekim 75 sağlık çalışanının hayatını kaybettiği belirtilen raporda, Mardin’de enfekte olan sağlık çalışanı sayısı ise, 600 olarak belirtildi. Sağlık çalışanlarının özverili çalışmasına karşı eksiklerin fazla efor harcanarak karşılandığı kaydedilen raporda, “Yardımcı sağlık personeli eksikliği kapatılamamıştır. Öyle ki bazı günler ameliyathane salonları personel eksikliğinden açılamamıştır. Poliklinikte görevli personeller günübirlik Kovid-19 servislerine çekilmekte ve poliklinik hizmetleri aksamaktadır. Koruyucu ekipman olarak sadece maske verilmekte, bir gün boyunca maskenin kullanılması istenmektedir. Bu nedenle ertesi gün hastaneye de aynı maskeyle gelmek zorunda olan tüm personeller kirli maskelerini eve götürmek zorunda kalmaktadır” diye belirtildi.
‘ASM HEKİMLERİNE DÜZENLİ TEST YAPILMIYOR’
Mardin Devlet Hastanesi’nde sağlık hizmetinin verilemeyecek duruma gelmesi nedeniyle hastaların mağduriyetinin arttığına yer verilen raporda “Ameliyat için başka ile veya özel hastaneye gidemeyen hastalar, organ kaybı veya geri döndürülemeyen sistemik hasarla karşı karşıya kalacaktır” ifadeleri kullanıldı. Mardin’de 83 Aile Sağlığı Merkezi’nde (ASM) çalışan 255 aile hekimi ve 209 sağlık çalışanına düzenli test yapılmadığı belirtilen raporda, “Kovid’li hastalarla diğer hastalar çoğu zaman aynı yerde beklemek zorunda kalmaktadır” ifadeleri kullanıldı. Özel hastaneler ile eczaneler ve iş yeri hekimlerinin durumuna da yer verilen raporda koordinasyon eksikliği olduğu ve giderilmesi gerektiği belirtildi.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Raporun öneriler kısmında ise, kamu hastanelerine tıbbi sekreter ve sağlık personeli alımının yapılması gerektiği, personele yeteri kadar koruyucu ekipman ve maske verilmesi gerektiği vurgulandı. Devamında hastanelerin fazla meşgul edilmemesi için anonsların yoğunlaştırılması gerektiği belirtilen raporda, özetle şu önerilerde bulunuldu: “PCR test sonuçlarını ilgili tüm hekimlerin görmesi sağlanmalı, şeffaflık şüphesine yer verilmemelidir. Sağlık çalışanlarına haftalık test yapılması uygun olacaktır. ASM ve İSM’de çalışan hekim, yardımcı sağlık personeli ve hastalar için koruyucu ekipman ve dezenfektan bir an önce temin edilmelidir. Özel hastanelerin ücretsiz izin, maaşta indirim ya da erteleme taleplerine karşılık yaptırım uygulanmalı, gereğinde yönetimi geçici olarak devir alınmalıdır. Pandemi İl Koordinasyon Kurulu ve İl Hıfzısıhha meclisi çalışmalarına, Tabip Odamızın temsilcisinin katılımı sağlanmalıdır.”