48 yıllık mühendis: Depremde yıkılan binalar dere kumuyla yapıldı 2020-01-29 09:42:24 ELAZIĞ – Elazığ’da 48 yıllık inşaat mühendisi olan İMO Temsilcisi Hıdır Kaya, kentteki yapıların yüzde 80’inin eski olduğunu, binalarda işçilik ve malzeme de ciddi ihmallerin söz konusu olduğunu belirterek, yıkılma tehlikesi bulunan bu yapılar için bir önlem alınmadığını söyledi.    Elazığ’da merkez üssü Sivrice’de 6.8 büyüklüğünde meydana gelen depremde toplam 5 bina yıkılırken, binlerce binada ağır hasar, yine binlerce binada ise orta hasar tespit edildi. 41 kişinin ölümüne neden olan bu binaların enkazında dere kumu kullanıldığı öğrenildi. Ayrıca yıkılan binaların 1980’li yıllara ait olduğu belirtilirken, inşaata ince demir kullanıldığı, ince kolonlar bulunduğu tespit edildi. Elazığ’da binaların yüzde 80’inin bu döneme ait olduğu belirtilirken, depremle birlikte kentteki hasarlı binalara dair kaygılar da arttı.   ‘ELAZIĞ RİSKLİ BÖLGEDİR, ÖNLEM ALINMALI’    İnşat Mühendisleri Odası (İMO) Elazığ Temsilcisi Hıdır Kaya (70), yıkılan binalar ve mevcut yapılara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Kaya, bu tür sorunların yalnızca deprem zamanlarında gündeme geldiğini, ardından unutulduğunu belirterek, Türkiye’nin bir deprem bölgesi olduğunu hatırlattı. Kaya, “Sıkıntımız Doğu Anadolu Fay Hattı. Bingöl Karlıova’dan başlayıp Antakya’dan Akdeniz’e uzanan 580 km bir faydır. Bunun 150 km’si Elazığ sınırları içinde yer almaktadır. Elazığ birinci derece deprem riski olan bir bölgedir” dedi.   ‘YAPILAN YÜZDE 80’İ ESKİ’    48 yıllık inşaat mühendisi olan Kaya, Elazığ’da 20 yaşın üzerindeki binaların tamamının riskli binalar olduğunu belirterek, “Elazığ’daki yapıların yüzde 80’ni eskidir. 25 yaşından büyük yapılar hiç elenmemiş. Büyük çakıllı kumdan yapılmış. İşçiliğimiz ve denetim konusunda halen kötü bir durumdayız. Son dönemlerdeki projelerimiz kontrolsüz olsa da eskiye nazaran iyi görüyorum” diye konuştu.     YIKILAN BİNALARDA İHMAL:  DERE KUMU KULANILDI   Kaya, kentte yüzde 80 civarında hasarlı çok sayıda binanın olduğunu vurgulayarak, “Sürsürü ve Mustafapaşa Mahallesinde yıkılan binalar 1983 yılında yapıldı. O dönem hazır beton yoktu. Kum çakılımız elenmiyordu. Kırılmayı ve yıkanmayı bırakın bir tarafa dereden çıkarıldığı bir biçimde inşaatta kullanılıyordu. Diyarbakır yolu üzerinde Kuyulu Deremiz var. Elazığ’da yapılan evlerin yüzde 80’ni o dereden çıkarılan kum ile yapılmış. Yıkılmanın nedeni sadece çakıl ile ilgili de değil. Demir, yapılan işçilikle de ilgilidir. Yıkılan binalarda malzemenin eksik olduğunu gördüm. Yeterince beton ve demir kullanılmamış. Bu binalar hakkına daha önce hasar tespiti yapılıp yapılmadığını ise bilmiyorum” diyerek yapılan ihmale dikkati çekti.    ‘GÜVENLİ BİNALAR İNŞA EDİLMELİ’   Kaya, Elazığ’da üç katlı bina dışında bina yapılmaması gerektiğini belirterek, şunları söyledi: “Gözlemlediğimiz kadarıyla düşük katlı binalarda neredeyse hiçbir hasar yok. Her deprem binayı biraz daha zayıflatır. Binada mutlaka bir hasar meydana getiriyor. Bu şiddette ikinci bir deprem yaşanırsa bana göre çok fazla binanın yıkılacağını düşünmekteyim. Türkiye bir deprem bölgesi. Depremle yaşamaya alışmalıyız. Mühendislik hizmeti alarak yeni güvenli binalar yapmamız gerekiyor. Mühendislik hizmeti almamış bir binanın deprem karşısında dayanıklılığı çok zayıf olur.”    ‘YOKSULLARIN BİNALARI YIKILDI’   Depremde hasar gören tüm binaların tespit edilmesi ve yıkılması gerektiğini dile getiren Kaya, “Eski binalarda ikamet edenlerin çoğu dar gelirli yurttaşlarımızdır. Dar gelirli vatandaşların binalarının yıkılıp yerine yeni binanın inşa edilmesinde güçleri yok. Asgari ücretli insanlar bunu nasıl yapacak? Tüm belediyeler borçlu, yapma durumu yok.  Bu devletin işi. Planlı programlı bir şekilde bu çalışmalar başlatılıp yürütülmelidir” dedi.    ‘TOKİ ÇÖZÜM DEĞİL’   AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ın kentte TOKİ yapımı açıklamasına atfen Kaya, “TOKİ gelecek bu yıkılan binaların yerine birkaç tane yeni bina yapacak. Bu çözüm değil. Biz diyoruz ki, hasarlı binaların hepsinin tespit edilerek yenilenmesidir. Kim yenileyecek peki, bu ayrı bir sorun. TOKİ’nin yapacağı yüz metre karelik binanın fiyatı en az 200 bin TL’dir. Yıllık yüzde 8 faiz ile 10 seneye yayınlan ödeme 400 bin liraya çıkacak. Senede 40 bin lirayı kim ödeyecek. 2 bin lira maaş alan ödeyebilir mi? 4 bin lira maaş alan bunu ödeyebilir mi? TOKİ borçlandırmadan bina yapmaz” ifadelerini kulandı.     ‘AYNI ŞEYLER YAŞANACAK DİYE KAYGILIYIM’   Kaya, Marmara depreminden sonra büyük kararlar alındığı, bu konuda adımlar atılacağını anımsatarak, “Ancak bugüne kadar pek bir önlem alınmadı. Yine aynı şey olacak. Bir süre sonra Elazığ depremi de unutulacak. Yıkılan binalar yerine birkaç bina dikilecek ve bu sorun unutulup gidecek. Yeni olacak bir depremde ise yine aynı şeyler tekrar edecek” diye kaygılarını dile getirdi.    MA / Semra Turan- Mehmet Şah Oruç