CHP’nin EYT Çalıştayı’nın sonuç bildirgesi: Prime takılan kadınların sorunu çözülsün 2018-10-22 15:55:18   ANKARA- CHP’nin “Sosyal Güvenlik Sistemi ve EYT Çalıştayı”nın sonuç bildirgesinde, yaşa takılanlar için emeklilik yaşının düşürülmesi yoluyla yurttaşların emeklilik haklarının iade edilmesi belirtilirken, prime takılan kadınların sorunun da çözülmesi istendi.     Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Emek Büroları tarafından düzenlenen “Sosyal Güvenlik Sistemi ve EYT Çalıştayı”nın sonuç bildirgesi açıklandı. Çalıştay’da Türkiye’de yürürlükte olan sosyal güvenlik ve emeklilik sistemi, emekli aylıkları, emeklilikte yaşa takılma sorunu ve emeklilerin sorunları detaylarıyla tartışıldı.   Sonuç bildirgesinde, EYT sorununa çözüm üretirken sosyal güvenlik sistemini de güçlendirecek bir modelin mümkün olduğu konusunda ortaklaştığı belirtildi. Çalıştayın sonuç bildirgesinde şu başlıklar öne çıktı:   “ Çalışma yaşamına girdiğinde 20/25 yıl sigortalılık süresini ve gerekli prim gün sayısını doldurduğunda emekliliğe hak kazanacağını düşünen milyonlarca yurttaş, bir anda yaş koşulu ile karşı karşıya kalmıştır.  Bu özü itibariyle bir hak gaspıdır, Emeklilikte yaşa takılanlara, makul ve adilane bir çözüm üretilmesi gerekmektedir. Yaşa takılanlar için emeklilik yaşının düşürülmesi yoluyla yurttaşlarımıza emeklilik haklarının sosyal güvenlik sistemini zora sokmaksızın iade edilmesi mümkündür.   YENİDEN DÜZENLENMELİDİR   1999 yılında yapılan değişiklikle emeklilik yaşı önce 58-60’a, 2006 yılında yapılan değişiklikle de kademeli olarak 65’e yükseltilmiş, emeklilik için gereken prim gün sayıları artırılmıştır. Emeklilik yaşının kademeli artışına derhal son verilmeli; emeklilik yaşı, tüm yurttaşlar için ülke gerçeklerine uygun bir seviyeye çekilmelidir.   KADINLARIN SORUNU ÇÖZÜLMELİDİR   Türkiye’de kadınlar emeklilikte sadece yaşa değil prime de takılmaktadır. Kadın nüfusun çok önemli bir bölümü kayıtlı istihdama geç yaşlarda girebildiği ve düzenli prim ödemesine sahip olmadığı için emeklilik yaşı gelse bile prim ya da sigortalılık süresi eksik olduğu için emekli olamamaktadır. Emeklilikte prime takılan kadınlar için de çözüm üretilmelidir.   ORANLARI ARTTIRILMALI   Türkiye’de emeklilerin önemli bir kısmı, yaşamlarını idame ettirebilmek çalışmak zorunda kalıyorlar. 1999 ve 2006 yıllarında yapılan değişikliklerle emekli aylığı bağlama oranları düşürüldü. Mevcut emekli aylıkları çalışmadan insanca yaşamayı mümkün kılacak bir seviyeye yükseltilmeli ve emekli aylığı bağlama oranları artırılmalıdır. Böylece emekli yurttaşlar çalışmak zorunda kalmayacak; yeni istihdam olanakları ortaya çıkacak ve işsizliğe de çözüm üretilebilecektir.   SİSTEM GÜÇLENDİRİLMEİLDİR   Emeklilik yaşının düşürülmesi ve emekli aylıklarının artırılması ek maliyete yol açacaktır. Kayıt dışı istihdamın kayıt altına alınması, sigortasız işçilerin sigortalanması, sigorta primlerini gerçek ücretlerin altında göstererek yapılan prim hırsızlığına son verilmesi, ücretlerin insanca yaşanacak seviyeye çekilmesi ve kadın istihdamının güçlendirilmesi yoluyla, sosyal güvenlik sisteminin prim gelirlerini büyütmek ve sistemi güçlendirmek mümkündür.   BİR DÖNÜŞÜM GERÇEKLEŞTİRİLMELİ   Emeklilikte yaşa takılanlar sorunundan hareketle Türkiye’de bir bütün olarak emeklilik ve sosyal güvenlik sisteminde değişikliğe ihtiyaç vardır. Her sigorta dalında, malullükte, ölümde, analıkta, işsizlikte aranan prim koşulları yurttaşların sosyal güvenlik haklarına erişimini zorlaştırdığı gibi; bu kapsamda sağlanan ödeme ve gelirler yetersizdir. Dolayısıyla Türkiye’de emeklilikten başlayarak sosyal güvenliğin bütününü kapsayan gerçek bir reforma ihtiyaç vardır.”