ÎZMÎR – Li Taxa Tîre Başkoy amadekariya lêkirina JES’an didome. Heke rapora ÇED’ê bê erêkirin dê bi dehan darên guz, hêjîr û zeytûn tune bibin. Teknîsyenê Ziratê Temel Tekîn der barê mijarê de got: "Egeyê JES bên çêkirin herî zêde 10 sal paşê dê her cih hişk bibe û jiyan biqede."
Li Herêma Egeyê li gelek bajar û navçeyan şîrket amadekariya lêkirina projeyên Santralên Enerjiya Jeotermalan (JES) dikin. Şîrketa Endezyariya Enerjiya Pozîtîf ji bo li derdora Yayla Yakasiya taxa Başkoy ya Tîreya Navçeya Îzmîrê dest bi sondaja JES’ê bike serî li Walîtiyê da. Walîtî rapora ÇED’ê erêke darên guz, hêjîr û zeytunên nêzî taxê hişkbin.
Fîrma di serlêdanê de dixwaze li ser erdeke 5 hezar û 431 metrekareyê rapora ÇED’ê bistîne û sondaj bike. Herêma ku tenê sondaj tê lêxistin 1218 metrekareye. Cihê projeya fîrmayê jî dikeve nava olçeka 1/100’a daristanê.
LÊÇUNA PROJEYÊ 950 HEZAR TL YE
Di kar de dê makîneyên giran ên kar bişixulin. Dengê ku van makînan derdixin gemariya deng zêde çêdikin. Lêçûna projeyê 950 hezar TL ye. Welatiyên li herêmê dijîn li dij çêkirina pirojeyê bibertek in û bêzar in. Welatiyan dest bi komkirina îmzeyan kir, çûn cihê kar û bertek nîşanê fîrmayê û kesên destura xebatê dane dan.
KEYA: EM DESTÛR NADIN JES’Ê
Keyayê Taxa Başko Salih Gulmez diyar kir ku welatiyên li Tîreyê dijîn çandiniya organîk dikin. Darê wan ê guz, hêjîr û zeytunan hene. Ewê destur nedin çêkirin û lêkirina JES’ê. Gulmez aşkera kir ku li Germencika Navçeya Aydinê 10 sal berê ji ber çêkirine JES kes nikare çandiniyê bike. Li vir herkes çandiniyê dike, debara xwe dike. 20 sale çandiniya hîjîran dikin. Hêjîr hişk dikin û îxrac dikin. Tev jî organîk e.
Mehek berê em navê firmaya ku dixwaze JES’ê li taxa wan çêke hînbûn. Fîrma ji 2016’an ve bi dizî dixebite. Niha jî ji bo kolana çalê serlêdana raporê kiriye û Gulmez wiha got: “Em naxwazin rapora erênî ya ÇED’ê bidin. Îmzayên me topkir me da Kaymakam. Emê doz vekin. Me ji bo rapora ÇED jî bê îptalkirin serlêdan kir. Di tekoşînê de dê Odeya Endezyarên Ziretê, Kooperatîfa Çandiniyê jî destek bidin welatiyên li taxê.”
'JES ŞÎNAHIYÊ HIŞK DIKE'
Teknîsyenê Ziretê Temel Tekîn destnîşan kir ku çalên JES’an vebin felaket dest pê dikin. Şînkayî hişk dike. Temel aşker dike ku fîrma çalê JES’an di nîvê taxa Başkoy de dikole. Baya livir ji newalêve berbijor tê. Helma JES’an bi bayêre bandor li taxê dike. Ew hilm kalîta hêjîran dixe. Daran hişk dike. Darên tenê li vir tê çandin hene. Ew jî dê korbin. Vana li se masê rûdinin û biryar didin. Kî ji wan Tîreyê zane û nas dike. Ew hesabê kara pere dikin. Em hesabê jiyana xwe û xwezayê dikin. Hilma ji JES’ê derkeve û bi bayêre berz bibe bilî Tîreyê dê bandor li 10 gundên din jî bike. Li vî welatî salê 300 roj tîrêjên rojê hene. Çima çindiniyê nakin û diçin JES’an çêdikin? Na ku di çêkirina JES’an de israr bikin 10 sal paşê dê jiyan bimiçiqe.”
MA / Rûken Demîr – Ayşe Surme