25 sal in heman daxwazê dikin: Bila winda bên dîtin û kujer werin darizandin

  • rojane
  • 09:11 27 Gulan 2020
  • |
img

STENBOL – Dayikên Şemiyê bi laçikên xwe yên spî, qerenfîlên sor û wêneyên windayan 25 sal in li edaletê digerin. Masîde Ocak got “Çalakiya Dayikên Şemiyê bêdeng e lê bele qêrînek ku dinyayê dihejîne ye. Zarok û neviyên windayan têkoşîn Şemiyê birêve dibin.”

Li Arjantînê darbeya leşkerî çê dibe û însan di binçavan de tên windakirin. Dayikên windayên Arjantînê ji bo li aqûbeta zarokên xwe bi pirsin di 13’ê Nîsana 1977’an de li Meydana Plaza de Mayo dest bi çalakiya rûniştinê dikin. 14 dayik dest bi çalakiyê dikin û her ku diçe ev hejmar zêde dibe. Tevî hemû zextan jî dest ji lêgerîna windayên xwe bernadin. Her roja pêncşemê ew dayikên ku wek “Dayikên Plaza de Mayo” tên nasîn derdikevin Meydanê û di encama têkoşîna dayikan de dîktator Jorge Rafael Videla tê darizandin.
 
ÇALAKÎ BÊNAVBER DIDOME 
 
Li Tirkiyê û Bakurê Kurdistanê jî ji darbeya leşkerî ya 12’ê Îlona 1980’yî heta îro însan tên windakirin. Dayikên Şemiyê ku bi laçikên xwe spî, qerenfîlên sor ên di destê wan de û hilgirtina wêneyên windayan tên nasîn ji bo li aqûbeta windayan bi pirsin û kiryar werin darizandin ji 27’ê Gulana 1995’an ve li Meydana Galatasaraya Stenbolê çalakiya Roja Şemiyê li dar dixin. Çalakiyê ewil bi 4 malbatan dest pê kir û di nava du hefteyan de hejmar bû 30 malbat. Di wan demên ewil de polîsan bi dehan car êrişî çalakiya dayikan kir. Dayikên Şemiyê guh nedan êrişên polîsan û her hefte derketin Meydana Galatasarayê û li aqûbeta zarok û xizmên xwe pirsîn. Her ku êriş li dijî dayikan dihat kirin û dayik bi israr derdiketin meydanê her wisa hejmara beşdaran a çalakiyê jî zêde dibû. Dayikên Şemiyê ango malbatên windayan bi binçavkirin, êriş, îşkence û mudaxeleyan re rûbirû man. Dayikên Şemiyê ji ber zext û zordestiya dijwar a polîsan neçar man ku di 13’yê adara 1999’an de navberê bidin çalakiya xwe. Piştî bi salan şûn ve Dayikên Şemiyê di 31’ê Çileya 2009’an de li Meydana Galatasarayê kom bûn û ji wê rojê ve bênavber çalakiya xwe didomînin.
 
Dema ku di 25’ê Tebaxa 2018’an de çalakiya Dayikên Şemiyê gihîşt hefteya 700’emîn li ser fermana Wezîrê Karên Navxweyî Suleyman Soylû, Qeymeqamiya Navçeya Beyoglûya Stenbolê çalakiyê qedexe kir. Di vê roja çalakî hat qedexekirin polîsan êrişek tund li dijî dayikan pêk anî û gelek kesan binçav kir. Tevî qedexeyê jî Dayikên Şemiyê ragihandin ku ew ê çalakiya xwe li Meydana Galatasarayê bidomînin. Piştî hefteya 700’î her hefte çalakiya rûniştinê ya Dayikên Şemiyê hat qedexekirin û polîsan destûr neda dayik biçin wê Meydanê. Li ser vê yekê Dayikên Şemiyê çalakiya xwe li kuçeya Komeleya Mafê Mirovan a Şaxa Stenbolê li ber avahiya wê berewam kirin.
Dayikên Şemiyê ji ber parastina ji vîrûsa koronayê (Covîd-19) çalakiya xwe ne li kuçeyê li ser hesabên medya civakî birêve dibin.
 
HEFTEYA WEINDAYAN HAT RAGIHANDIN
 
Komcivîna Windayên Di Binçavan De ya Navnetewî di navbera 17-19’ê Gulana 1996’an de kom bû û Dayikên Plaza De Mayo yên Arjantînî, Dayikên Şemiyê û malbatên windayên li gelek deverên dinyayê anî ba hev. Di vê komcivînê de biryara avakirina Komîteya Li Dijî Windayên Di Binçavan De ya Navneteweyî (ICAD) bi armanca têkoşîna dayikan a yekgirtî bidome hat dayîn. Her wiha ji bo bîranîna Hasan Ocak ê bi îşkenceyê di binçavan de hat kuştin û dîroka ku bedena wî mirî hat dîtin di navbera 17 û 31’ê Gulanê de wek “Hefteya Têkoşîna Navnetewî ya Li Dijî Windayên Di Binçavan De” hat ragihandin.
 
Xwişka Hasan Ocak, Masîde Ocak û birayê Ridvan Karakoç ê di binçavan de hat windakirin Hasan Karakoç ji ajansa me re behsa têkoşîna Dayikên Şemiyê û zextên li ser wan pêk hatine kirin.
 
KARAKOÇ: EM NIKARIBÛN BÊDENG BIMÎNIN
 
Hasan Karakoç diyar kir ku polîtîkaya windakirinên li Nazî ya Elmanya, Şîlî, Başûrê Amerîka û gelek welatên pêk hatine bi armanca ku muxalîfan bêdeng û bêzar bikin hatiye birêve birin û li Tirkiyê û Kurdistanê jî bi hezaran însan hatin qetilkirin, di binçavan de hatin îşkencekirin, wan avêtin bîrên asîtê û di gorên komî de veşartin.
 
Karakoç anî ziman ku li Tirkiyê bi ser 4 hezar însan di gorên komî de hatine dîtin û got: “Em nikaribûn ji vê yekê re bêdeng bimînin. Dema me li Meydana Galatasarayê dest bi çalakiyê kir, gelek însan hatin û piştevaniya me kirin. Gelek însan hatin û gotin windayên wan hene. Heta sala 1995’an grafîka windayan pir zêde dibû. Piştî ku me dest bi çalakiyê kir, grafîka windayan hêdî hêdî kêm bû.”
 
DAYIK BI ERDAN RE HATINE KAŞKIRIN
 
Karakoç da zanîn ku bi destpêkirina çalakiyê re gelek derdoran piştevanî daye wan û wiha got: “Dewletê bi yek carek hêzek wiha muxalîf li hember xwe dît û pir tengav bû. Dewletê ewil dest bi êrikirina me kir. Em bi israr û enyad xwedî li wê Meydanê derketin. Me anî ziman ku em ê bi tu awayî dest ji Meydanê bernedin. Dema êriş dikirin bi porê dayikan digirtin û li erdê kaş dikirin. Polîsan û kuçikên xwe bi hev re êrişî me dikirin û polîsan bi jopan li me didan. Gaza îsotê berî ser me didan û me binçav dikirin. Dîmenên îmaja dewletê bipelêxê derdiketin holê. Dem bi dem dixwestin me qanih bikin. Digotin ‘werin em bi hev re li windayan bigerin.’ Otobusan dianîn cihê çalakiyê. Wêneyên windayan bi otobusê ve dadileqandin. Xwedêgiravê ew jî li windayan digeriyan. Lê me pişta xwe dida otobusan. Me got hûn me bi vê yekê dixapînin û me tînin leyîstikê. Çimkî yên însanan winda kiribûn ew bi xwe bûn. Biçin li dosye û qeydên xwe binêrin. Pişt re bi awayek tundtir êrişî me kirin.”
 
10 SAL NAVBER DANE LÊGERÎNA EDALETÊ
 
Karakoç anî ziman ku ew piştî hefteya 200’emîn ji ber êrişên giran dayik neçar man navber bidin çalakiya xwe û got: “Ev navber 10 sal dewam kir. Piştî ku îtîrafkar Ayhan Çarkin got ‘însanên di binçavan de me wan winda kir.’ Dîsa em li Meydana Galatasarayê kom bûn û çalakiya xwe dewam kir.”
 
Karakoç diyar kir ku ji wê rojê ve heta hefteya 700’emîn polîsan gelek caran xwest çalakiyê asteng bike lê dîsa wan dewam kir û wiha domand: “Li Tirkiyê têkildarî pêşketina dosyeyên windayan hêj tu pêşketin nîne. Dosyeya Ridvan Karakoç di refên gemar girtî yên Dozgeriya Beykozê de tê sekinandin. Hêj derbarê tu kesî de lêpirsîn nehatiye destpêkirin. Çimkî derdek dewletê ku wê windayan bibîne û kiryaran bidarizîne nîne. Ya ku van însanan qetil kiriye jî dewlet e. Çeteyên di hundirê dewletê de. Heke ev dewlet ji xwe re dibêje ‘ez dewleta hiqûq û edaletê me’ divê li tavilê windayan eşkere bike û kiryaran derxe holê.”
 
NEVIYÊN WAN TÊKOŞÎNÊ DIDOMÎNIN
 
Karakoç da zanîn ku têkoşîna wan jiyana gelek însanên muxalîf rizgar kiriye û got: “Ji bo me ev têkoşîn wezîfeyek e. Me bi vê çalakiyê re herikîna Tirkiyê guherand. Têkoşînek gelek bi rûmet û hasiyet e. Ji bo me çûna li wir bûye mîna îbadetê. Niha zarok û neviyên windayan têkoşînê birêve dibin. Heke ev têkoşîn tunebûya niha dê bi hezaran însan winda bûbûna. 25 sal in em didomînin. Ji niha şûn ve jî em ê qet dest ji têkoşîna xwe bernedin. Heta em nefesê bidin û bistînin em ê têkoşîna xwe bidomînin.”
 
MASÎDE OCAK: ME ISRARA XWE JI DAYIKA BERFO WERGIRTIYE
 
Xwişka Hasan Ocak, Masîde Ocak jî bi bîr xist ku ji roja wan dest bi çalakiyê kiriye bi dehan car hatine astengkirin û êriş li dijî wan pêk hatine û wiha got: “Ji astengkirina hefteya 700’emîn vir ve 92 hefte ne me çalakiya xwe li Meydana Galatasarayê pêk neaniye. Dixwazin me li kuçeyek teng heps bikin. Me bawerî û israra xwe ji dayikên wek Asiye, Berfo, Kîraz û gelek dayik û bavê din wergirtiye. Me têkoşînê ji wan dewr girtiye û bi salane em xwedî li mîrateya têkoşîna wan derdikevin. Ev sê nifş in em bi serbilindî vê heqîqetê û edaletê birêve dibin. Ji bo jiyandina windayên xwe em ê her li ber xwe bidin û têbikoşin.
 
HETA KU EDALET PÊK WERE
 
Ji 1995’an vir ve ji bo edaletê kêliyek me paş de gav neavêtiye. Çi dibe bila bibe em ê mafê jiyan û mirovan biparêz in. Bêdeng e lê bele nav û qêrîna Dayikên Şemiyê dinya hejandiye. Raperîna dayika min û mîrateya bavê min e. Em wek Dayikên Şemiyê bang li we dikin; em windayan ji bîr nakin û hûn jî ji bîr nekin. Em kiryaran efû nakin û hun jî efû nekin. Heta windayê me dawî were dîtin û heta edalet pêk were em ê dest ji têkoşîna xwe bernedin.”
 
MA / Mehmet Aslan

Sernavên din

28/03/2024
20:56 Jinên endamê DEM Partiyê û parêzer çûn serdana Emîne Şenyaşarê
20:01 Li Girtîgeha Bakirkoyê êrişî girtiyan hat kirin
17:26 DEM Partiyê lez da xebatên hilbijartinê | HATE NÛKIRIN
17:09 Zanayê bang li gelê Bedlîsê kir: Xwedî li sindoqên xwe derkevin
17:07 DEM Partî: Em Namzetê xwe yê Antalyayê venakişînin, deng ji DEM’ê re ne
17:00 Hatîmogûllari: Li şûna hûn ji bo şer derî bi derî bigerin, ji bo aştiyê li deriyê Îmraliyê bixin
16:45 Ji Nobeta Edaletê banga ‘Deriyên Îmraliyê vekin’ hate kirin
16:24 Temellî li Colemêrgê got: Dê îradeya we vê îktîdara faşîst hilweşîne
16:24 Girtina Hatîce Yildizê li ber Girtîgeha Bakirkoyê hate şermezarkirin
16:09 Heta ku bi Roboskê re hevrû nebin demokrasî ne pêkan e
16:08 'Em ê şaredariya Sêrtê ji qeyûmên dagirker rizgar bikin'
15:56 Eşira Meleyî piştgiriya xwe ya ji bo DEM Partiyê eşkere kir
15:45 Ji bo komkujiyên di meha adarê de banga hevrûbûnê hat kirin
15:36 Qeyûmê Êlihê ji bo namzetê AKP’ê bi 53 milyonan qolî amadekirin
15:29 Nivîskarê pontus Haralambîdîs wefat kir
15:28 Bakirhan: Gel dê xwedî li vîn û rûmeta xwe derkeve
15:06 Girtiyên siyasî ji 4 partî û Serokatiya Meclisê re name şandin
15:06 Li Amedê 15 xwendekarên paqijî pê dane kirin bi jehrê ketin
14:26 Dibistan di 1’ê nîsanê de dikevin betlaneyê
14:21 Bayindir li Bazîdê bang kir: Em di 1’ê nîsanê de serkeftina xwe pîroz bikin
13:55 Koordînasyona Şopandina Greva Birçîbûnê: Divê daxwazên girtiyan bên bicihanîn
13:44 Li Mûşê walî, qeymeqam û fermandar ji AKP'ê re xebata hilbijartinê dikin
12:58 DEM Partiyê li 3 navendan mitîng li dar xistin
12:37 Li Kutahya û Stenbolê û tundiya mêr
12:26 OHD’ê serî wezaretan da: Bila pêkanînên dibin sedema binpêkirina mafê tenduristiyê bi dawî bibin
11:53 Rapora cîsmên teqîyayî: Malbata Dayan hat mexdûrkirin
11:52 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê dîsa serlêdan kirin
11:25 Ertak: Em ê li Şirnexê bi ruhê 2004’an biçin ser sindoqan
11:19 Bi hinceta îşareta serkeftinê peywîra wî ya hilbijartinê betal bû
11:02 Karkerên Agrobayê destkeftiya xwe ya ewil bi dest xist
10:57 Tiştên ku ji kantînê bi pereyên xwe kirîne hatine desteserkirin
10:33 Ji bo piştgiriya bi DEM Partiyê re li Şemrexê meş hat lidarxistin
10:22 Parêzerê Abdullah Ocalan: CPT ji saziyeke ku baweriyê dide derketî ye
09:43 DEM Partî ji bo Cîhanbeyliyê serferber bûye
09:07 Ebex wê hesabê 2019'an bipirse: Em ê bi DEM Partiyê re xwe bi rê ve bibin
09:06 DEM dê li Xinûsê bibe warê çareseriyê
09:05 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 123’yan de didome
09:04 Ji rojnameger Silêman Ehmed 156 roj nin agahî nayên girtin
09:03 Wêranşar li gel DEM Partiyê ye
09:02 Li dijî hilbijêrên sixte hilbijêrên livdar: Bi hezaran kesî serî li DEM Partiyê dan
09:01 Xizmên girtiyan: Hûn pêdiviyên wan pêşwazî bikin em jî dê pereyan neşînin!
09:00 ROJEVA 28’Ê ADARA 2024’AN
08:50 Li Girtîgeha Tîpa T a Xelatê êrişa provakatîf
08:49 Qesra Spî hewl dide Îsrarîlê ji bo hevdîtinan qaneh bike
27/03/2024
23:30 Li Agiriyê ciwanan bal kişand ser tecrîdê
21:53 Gergerlîoglû: Tu hêz nikare dengê 'Berxwedan jiyan e' bibire
21:49 Namzetên Mêrdînê li qadê ne: Em ê bi rêjeyeke zêde bi ser bikevin
21:37 Li Îzmîrê kuştina jinan hat şermezarkirin
20:35 Ji ber keyatiyê bi hev ketin: 4 jê giran 8 kes birîndar bûn
20:24 Polîsan nehişt EMEP'î biçin cem Emîne Şenyaşarê
19:54 Li Stenbolê gelek kes hatin binçavkirin
17:20 Turkdogan serdana TÎHV û ÎHD’ê kir
17:06 Zana çû serdana Nobeta Edaletê: Heke ne ji têkoşîna dayikan bûya dê zimanê me tune bûbûya
17:05 Hatîmogûllari: Me xwe bi hezaran kesan li qadê îspat kir
17:01 DEM Partî xebatên hilbijartinê didomîne: Em ê di 1’ê nîsanê de serkeftinê pîroz bikin
16:25 OHD’ê rapora xwe ya têkildarî girtîgehên Herêma Marmarayê eşkere kir
16:24 Hilbijêrên bitevger ji Mûglayê bi rê ketin
15:48 Şaredariyê 70 hezar lîre dan zêringirê ku ‘hewcehiya wî bi alîkariyê heye’!
15:42 Uçar: Ev hilbijartin di navbera kesên heqaret li Şêx Seîd kirin û neviyên Şêx Seîd de ye
15:26 Bersûcê Doza Hrant Dînk: Me agahiya cînayetê weke ku rojek piştî cînayetê girtibe rapor amade kir!
15:00 Bayindir li Qereyaziyê ye: Ev hilbijartin ji bo ziman û nasnameya kurdan referandûm e
14:58 Rewşa Yildiz a 75 salî aloz bû rakirin nexweşxaneyê
14:53 Li Qilebanê xebata belavkirina belavokan veguherî meşê
14:42 DEM Partiyê li Elkê perwerdeya ewlehiya sindoqan da
14:38 Şagirtên dibistanan birin mîtînga Erdogan
14:37 Rayedarê tirk: Daxwazeke Rûsyayê ya ji bo girtina êrişkaran tune bû
13:50 Baro û saziyên sivîl ji bo Îmraliyê bang li CPT’yê kirin: Ji bo çareseriyê gavê biavêjin
13:46 Li Çewligê bi tevlibûna hezaran kesan mitîng tê lidarxistin
13:42 Cezayê hucreyê dan 5 girtiyên ketine greva birçîbûnê
13:05 Rapora kesê pispor a Licikê: Xetere heye ku kîmyewiyên jehrî tevî Hewzaya Firatê bibin
12:14 YNK: PDK’ê li Kerkûkê bi Eniya Tirkmen re lihev kir û nirxên neteweyî firot
11:36 Bakirhan: Em li bin dara Rêya Sêyemîn bibin yek
11:23 Ji namzetên hevşaredariyê banga ‘xwedîderketina li sindoqan’
11:22 Di êrişên li ser sînor de 10 kolber birîndar bûn
10:38 Li Şirnex û Rihayê gelek kes hatin binçavkirin
10:24 Li bejahiya Hezroyê operasyona leşkerî û dorpêç
10:00 Parastvanên mafan: Girtina Yildiz binpêkirina mafê mirovan e
09:51 ‘Em ê her kesên ku xwe digihînin me em ê bibin ser sindoqan’
09:04 Êrişên DAIŞ'ê: Dixwaze vegere rewşa xwe ya beriya 2015'an
09:03 Girtiyên siyasî 122 roj in bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di greva birçîbûnê de ne
09:03 155 roj nin agahî ji rojnameger Silêman Ehmed nayên girtin
09:01 Malbatên Roboskê: Her raya ji AKP'ê re diçe dê wekî bombe li ser serê me bibare
09:01 Qeyûm navenda jinan salane bi hezar û 500 lîreyî da bi kirê
09:01 Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê şaredariyên neteweya demokratîk
09:00 Ji Egeyê bi hezaran hilbijêr ji bo qeyûman bişînin diçin bajarên xwe
09:00 AKP li Dîlovasiyê dest bi belavkirina bertîla hilbijartinê kiriye
09:00 ROJEVA 27'Ê ADARA 2024'AN
26/03/2024
23:59 Girtiyê nexweş piştî 30 salan ji girtîgehê derket
22:48 Li Hezexê şahiya gel
20:54 Nobeda Edaletê ya Emîne Şenyaşarê di roja 62'yan de ye
19:58 Karwana DEM Partiyê li gundên Silopiyayê geriya
19:37 Namzetên AKP'ê yên Amedê beramberî rayan kartên BÎM'ê belav dikin
18:46 'DEM wê li Rihayê, Riha jî wê pir li DEM'ê bê'
16:50 Dozger xwest Keskîn û Yarkan bên cezakirin
16:47 Zana: Ji bo paqijkirina mejiyan şaredarî girîng in
16:40 Demîrel ji doza “heqareta serokkomar” beraet kir
16:23 Di Nobeta Edaletê de peyama israra domandina têkoşînê hat dayîn
16:11 Têkildarî tundiya polîsan a li Colemêrgê pûşnûmepirs dan Meclisê
15:59 DEM Partiyê xwest ji bo girtiyên nexweş li Meclisê komîsyon bê avakirin
15:58 Zilamekî hewl da li Rihayê jinekê bikuje