Dr. Ûlûgûna: Merheleya îro ya Komkujiya Zilan çêkirina HES’a ne

  • rojane
  • 13:49 12 Tîrmeh 2020
  • |
img

WAN – Dr. Sedat Ûlûgana, rewşa îro ya li Geliyê Zîlan tê jiyîn, weke parçeyekê komkujiya kurdan nirxandin û got: “Merheleya îro ya komkujiyê, bi avakirina HES’an a li herêmê dewam dike.” 

 
Li herêma Geliyê Zîlan a navçeya Erdîş a Wanê, di 13’yê Tîrmaha 1930’an de 44 gund hatin şewitandin û bi hezaran kes hatin qetilkirin. Her çiqasê di dîroka fermî de cih ji bo vê komkujiyê nehatibe dayîn jî, lê ev bûyer weke “Komkujiya Zîlan” di rûpelên dîrokê de cih girt. Îsyana Îbrahîm Axa yê Biroyê Haskê Telî ya di sala 1926’an de rû da, weke hinceta komkujiyê hatibû nîşandan. Rêxistinên Xoybûnê jî di 1929’an tevlî vê îsyanê bibûn û eşîretan bi awayekê belav şer dikirin. Ji eşîrên Xoybûn û Berzencî Seyîd Resûl dişînin Geliyê Zilan.  Seyîd Resûl bi koma ji 400 kesan pêk tê Erdîşê dorpêç dikin. Îsyankarên piştî şerek dirêj xwe paşve dikêşin û derbasî Îranê dibin. Beg Derwîş ê li Erdîşê ji bo serpeliyê hatiye peywirdarkirin, li ser vê yekê Geliyê Zîlan dixe dorpêçê û gundên li herêmê Doluca, Şahbazar, Doganci, Tendurek, Çakirbey, Yilanlik, Harhus, Babazeng, Komur, Şor, Şorik, Murşit, Mescitli, Karakilis, Kunduk, Zorava, Aryutin, Hallackoy, Koşkopru, Kuruçem, Mulk, Yekmal, Kilise, Gosk, Aşagi Partaş, Yukari Partaş, Binesi, Bunizi, Pelexlu, Kerx, Sogutlu, Migare, Kardogan, Kelle, Hostekar, Suvarkoy, Kizilkilise, Ziyaret, Hiraşen, Komik, Şeytanava, Birhan û Yukarı Koşkopru dide ber agir û dişewitîne. Ligel vê bi hezaran kes bi tifingan tên kuştin. Her çiqasî Komkujiya Zîlan weke 15 hezar kesan hatibe nîşandan jî, lê ligorî şahidina û çavkaniyên cuda, ev hejmar ji 40 hezarî zêdetire.
 
KOMKUJIYAN KURDAN
 
Dr. Sedat Ûlûgana, yê derbarê komkujiyê de lêkolînan dike, diyar kir ku Komkujiya Zilan yek ji planên rejîma Kemalîst e û parçeyekê komkujiya kurdane. Ûlûgana, da zanîn ku ev komkujî di vê wateyê de “Jenosîta partîal e” û wiha axivî: “Bermahiyên îttîhat û terakî yên di komkujia Ermeniyan de profesyonel bûyîn, baş dizanîn ku bi vê komkjiyê wê meaşê wan bê girêdan.  Mînak rêbazên hatin bikaranîn û ji cihên komkirinê rizgarbûn ne pêkan bû. Weke hin îfadeyên lêkolîneran, Komkujiya Zilan ji cezakirina îsyana Agiriyê zêdetir, komkujiyek bi plan kirî û di çarçoveya bernameyekê de hat kirin.”
 
HERÊM BÊ MIROV HIŞTIN
 
Ûlûgana, da zanîn ku piştî komkujiyê herêm bê mirov hiştin û wiha bilêv kir: “Li vê herêmê mihacirên tirk hatin bicihkirin. 44 gundên şewitandin, heya 20 salan bê mirov hiştin. Zeviyên çandiyê şewitandin, bîrên avê girtin, heywanên gudan xesp kirin, bi hezaran mirov sîrgûn kirin û ewqas jî, bi hinceta ‘endamên Xoybûnê’ di Dageha Cezayê Giran a Edenê darizandin û cezakirin. Li herêma Zîlan bicihkirina mihacirên tirk û ew derkirina çandiyan hilberîna dewletê, yek ji merheleyên projeya Tirkperestiya siyasî bû.” 
 
Ûlûgana, anî ziman ku projeya komkujiya li Zîlan hîna jî dewam dike û wiha  dawî li axaftina xwe anî: “Merheleya îro ya Komkujiya Zilan çêkirina HES’a ne. Bi projeyên HES’an dixwazin Erdîşê bê mirov bikin.”
 

Sernavên din

14:58 Perava Yenîkapiyê ku ji bo dengdayînê ketin rê, veguherî termînala otobusan
14:21 DEM Partî dê hilbijartinan ji 2 navendan bişopîne
14:16 Şandeya navneteweyî li Amedê ye: Em ê hilbijartinan bişopînin û raporê amade bikin
14:05 Li Îdirê ji bo leşker û polîsên veguhestî dibistan hatin girtin
14:04 Hatîmogûllari: Di 31’ê Adarê de em mohra xwe li bin dara DEM Pratiyê bixin
13:39 Rewşa Kadîr Înanir baştir dibe
13:32 Platforma Ked û Demokrasiyê ya Amedê: Divê her kes xwedî li sindoqan derkeve
13:28 Mitînga Wanê bi tevlibûna deh hezaran dest pê kir | ZINDÎ
13:16 DEM Partiyê ji bo Edeneyê daxuyanî da: Em amade ne û dê bi ser kevin
13:02 Ji Muglayê hilbijêrên bitevger derketin rê: Em ji bo serkeftinê diçin
12:53 AKP dixwaze li Cizîrê pereyan belav bike: Pereyan bigirin dengê xwe nedin!
12:52 Biryara qedexeyê ya ji bo konsera NÇM’ê hate betalkirin
12:50 Leyla Zana çû serdana Orhan Dogan
12:39 Debe yê jin neçarî fihûşê dikirin ji AKP’ê bû namzet
12:29 Şandeya Amerîkayê dê bi Kalin, Guler û Akar re hevdîtinê bike
12:01 Artêşa Îsraîlê li Helebê xist
11:36 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
11:12 Xebatên hilbijartinê yên li Rihayê heta danê paşîvê domiyan
11:12 Li Yewnanîstanê erdhej çêbû
10:54 Nameya girtî 4 sal şûnde gihişt ber destê rojnameger Aykol
10:34 Hunermend: Em ji bo DEM Partiyê biçin ser sindoqan
10:21 Dîroka hilbijartinên şaredariyan a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê diyar bû
10:20 Li Mûgla û Dîlokê du jin hatin qetilkirin
10:19 Li Gîresûnê li wargeha KYK’ê asansor kete xwarê
09:57 Keça Dayika Taybet: Raya xwe nedin kujerên dayika min
09:56 Bijîşk Gul: Di warê tibê de ne rast e ku Abdullah Ocalan di girtîgehê de bê girtin
09:51 Li Dîlovasiyê çavên ciwanan li hilbijartinê ye: Çima bila nebe bihar?
09:28 Greva birçîbûnê di roja 124’an de berdewam dike
09:27 157 rojin tu agahî ji rojnameger Silêman Ehmed nayên girtin
09:21 Parêzerê Yildiz: Pereşandina ji girtiyan re sûc nîne
09:19 Sedema cezayê ji ber konteynerên li goristanê: Goristana rêxistinê
09:18 DEM Partiyê ji bo 3 hezar û 968 sindoqên Amedê muşahid peywirdar kirine
09:18 Çima her dengek girîng e?
09:03 Dadgehê beyanên Akbiyik esas negirtin
09:02 Ji bo mitînga Misircê bang kirin: Werin em serkeftina 31’ê adarê di 30’yê adarê de pîroz bikin
09:01 ROJEVA 29'Ê ADARA 2024'AN
28/03/2024
20:56 Jinên endamê DEM Partiyê û parêzer çûn serdana Emîne Şenyaşarê
20:01 Li Girtîgeha Bakirkoyê êrişî girtiyan hat kirin
17:26 DEM Partiyê lez da xebatên hilbijartinê
17:09 Zanayê bang li gelê Bedlîsê kir: Xwedî li sindoqên xwe derkevin
17:07 DEM Partî: Em Namzetê xwe yê Antalyayê venakişînin, deng ji DEM’ê re ne
17:00 Hatîmogûllari: Li şûna hûn ji bo şer derî bi derî bigerin, ji bo aştiyê li deriyê Îmraliyê bixin
16:45 Ji Nobeta Edaletê banga ‘Deriyên Îmraliyê vekin’ hate kirin
16:24 Temellî li Colemêrgê got: Dê îradeya we vê îktîdara faşîst hilweşîne
16:24 Girtina Hatîce Yildizê li ber Girtîgeha Bakirkoyê hate şermezarkirin
16:09 Heta ku bi Roboskê re hevrû nebin demokrasî ne pêkan e
16:08 'Em ê şaredariya Sêrtê ji qeyûmên dagirker rizgar bikin'
15:56 Eşira Meleyî piştgiriya xwe ya ji bo DEM Partiyê eşkere kir
15:45 Ji bo komkujiyên di meha adarê de banga hevrûbûnê hat kirin
15:36 Qeyûmê Êlihê ji bo namzetê AKP’ê bi 53 milyonan qolî amadekirin
15:29 Nivîskarê pontus Haralambîdîs wefat kir
15:28 Bakirhan: Gel dê xwedî li vîn û rûmeta xwe derkeve
15:06 Girtiyên siyasî ji 4 partî û Serokatiya Meclisê re name şandin
15:06 Li Amedê 15 xwendekarên paqijî pê dane kirin bi jehrê ketin
14:26 Dibistan di 1’ê nîsanê de dikevin betlaneyê
14:21 Bayindir li Bazîdê bang kir: Em di 1’ê nîsanê de serkeftina xwe pîroz bikin
13:55 Koordînasyona Şopandina Greva Birçîbûnê: Divê daxwazên girtiyan bên bicihanîn
13:44 Li Mûşê walî, qeymeqam û fermandar ji AKP'ê re xebata hilbijartinê dikin
12:58 DEM Partiyê li 3 navendan mitîng li dar xistin
12:37 Li Kutahya û Stenbolê û tundiya mêr
12:26 OHD’ê serî wezaretan da: Bila pêkanînên dibin sedema binpêkirina mafê tenduristiyê bi dawî bibin
11:53 Rapora cîsmên teqîyayî: Malbata Dayan hat mexdûrkirin
11:52 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê dîsa serlêdan kirin
11:25 Ertak: Em ê li Şirnexê bi ruhê 2004’an biçin ser sindoqan
11:19 Bi hinceta îşareta serkeftinê peywîra wî ya hilbijartinê betal bû
11:02 Karkerên Agrobayê destkeftiya xwe ya ewil bi dest xist
10:57 Tiştên ku ji kantînê bi pereyên xwe kirîne hatine desteserkirin
10:33 Ji bo piştgiriya bi DEM Partiyê re li Şemrexê meş hat lidarxistin
10:22 Parêzerê Abdullah Ocalan: CPT ji saziyeke ku baweriyê dide derketî ye
09:43 DEM Partî ji bo Cîhanbeyliyê serferber bûye
09:07 Ebex wê hesabê 2019'an bipirse: Em ê bi DEM Partiyê re xwe bi rê ve bibin
09:06 DEM dê li Xinûsê bibe warê çareseriyê
09:05 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 123’yan de didome
09:04 Ji rojnameger Silêman Ehmed 156 roj nin agahî nayên girtin
09:03 Wêranşar li gel DEM Partiyê ye
09:02 Li dijî hilbijêrên sixte hilbijêrên livdar: Bi hezaran kesî serî li DEM Partiyê dan
09:01 Xizmên girtiyan: Hûn pêdiviyên wan pêşwazî bikin em jî dê pereyan neşînin!
09:00 ROJEVA 28’Ê ADARA 2024’AN
08:50 Li Girtîgeha Tîpa T a Xelatê êrişa provakatîf
08:49 Qesra Spî hewl dide Îsrarîlê ji bo hevdîtinan qaneh bike
27/03/2024
23:30 Li Agiriyê ciwanan bal kişand ser tecrîdê
21:53 Gergerlîoglû: Tu hêz nikare dengê 'Berxwedan jiyan e' bibire
21:49 Namzetên Mêrdînê li qadê ne: Em ê bi rêjeyeke zêde bi ser bikevin
21:37 Li Îzmîrê kuştina jinan hat şermezarkirin
20:35 Ji ber keyatiyê bi hev ketin: 4 jê giran 8 kes birîndar bûn
20:24 Polîsan nehişt EMEP'î biçin cem Emîne Şenyaşarê
19:54 Li Stenbolê gelek kes hatin binçavkirin
17:20 Turkdogan serdana TÎHV û ÎHD’ê kir
17:06 Zana çû serdana Nobeta Edaletê: Heke ne ji têkoşîna dayikan bûya dê zimanê me tune bûbûya
17:05 Hatîmogûllari: Me xwe bi hezaran kesan li qadê îspat kir
17:01 DEM Partî xebatên hilbijartinê didomîne: Em ê di 1’ê nîsanê de serkeftinê pîroz bikin
16:25 OHD’ê rapora xwe ya têkildarî girtîgehên Herêma Marmarayê eşkere kir
16:24 Hilbijêrên bitevger ji Mûglayê bi rê ketin
15:48 Şaredariyê 70 hezar lîre dan zêringirê ku ‘hewcehiya wî bi alîkariyê heye’!
15:42 Uçar: Ev hilbijartin di navbera kesên heqaret li Şêx Seîd kirin û neviyên Şêx Seîd de ye
15:26 Bersûcê Doza Hrant Dînk: Me agahiya cînayetê weke ku rojek piştî cînayetê girtibe rapor amade kir!
15:00 Bayindir li Qereyaziyê ye: Ev hilbijartin ji bo ziman û nasnameya kurdan referandûm e
14:58 Rewşa Yildiz a 75 salî aloz bû rakirin nexweşxaneyê
14:53 Li Qilebanê xebata belavkirina belavokan veguherî meşê
14:42 DEM Partiyê li Elkê perwerdeya ewlehiya sindoqan da