Kültürünü yaşatmak ve emeğini görünür kılmak için 1 Mayıs’a katılacak

  • kadın
  • 09:00 24 Nisan 2018
  • |
img

MUĞLA – Kayıt dışı çalışan ev eksenli kadınlar, emeklerinin sömürülmesine karşı 1 Mayıs’ta taleplerini dile getirecek. Büyükannesinden kalan bez dokuma işiyle hem kültürünü yaşatan hem de geçimini sağlayan Habibe İnan, “İstanbul, Ankara, Bodrum, Aydın, İzmir’e koştuk. 65 yaşına girdim halim yok; ama koşacağım” dedi.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 1996'da kabul edilen 177 sayılı Evde Çalışma Sözleşmesine, “ev çalışması”, 2012'de yürürlüğe giren 6098 sayılı Borçlar Kanununa “evde çalışma”, 20 Mayıs 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6715 sayılı yasayla da İş Kanununa, “uzaktan çalışma” adıyla giren ev eksenli çalışmada yer alan kadınlar görünür olmamaktan şikayetçi. 
 
Emeği görülmeyen, kayıt dışı çalışan ev eksenli kadınlar, emeklerinin sömürülmesine karşı 1 Mayıs’ta alanlarda olacak. 
 
Muğla'nın Menteşe ilçesine bağlı Bayır mahallesinde yaşayan kadınlar, Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Sendikası’na (EVEKSEN) üye olarak emeklerini görünür kılmayı amaçlıyor. Yaklaşan 1 Mayıs’ta bir kez daha alanda taleplerini haykıracak olan kadınlar, yaşadıkları zorlukları anlattı. 
 
HEM KÜLTÜRÜNÜ YAŞATIYOR HEM GEÇİMİNİ SAĞLIYOR 
 
Habibe İnan, büyükannesinden kalan bez dokuma işiyle hem kültürünü yaşatıyor hem de geçimini sağlıyor. Küçüklüğünden beri ince iple bez dokuyan İnan, daha sonra dokuduğu bezlerden elbise, süs eşyası, masa örtüsü, perde gibi birçok ürün yapıyor. Kendi kültürünü yaşatmak için bu işi yaptığını söyleyen İnan, “Annemden öğrendim bu işi. Annem de, annesinden öğrenmiş. Ben de kültürümü devam ettiriyorum. Ama, fabrikalar çıktığından beri elde yapılan hiçbir işin değeri yok. Fabrikalarda ucuz oluyor diye insanlar almıyor. Ancak, bilmiyorlar ki fabrikada çıkan ürünler sağlıksız…  El ile yapılan ürünle daha sağlıklı ve güvenilirdir. Fabrikada kullanılan malzemede bile hile vardır. İpin içeresinde naylon ipler de olur ama benim yaptığımın içinde has ipek ipler vardır. Has ipek dokuruz" diye konuştu.
 
‘KÜLTÜRÜMÜZ YOK OLMASIN’ 
 
Bez dokumayı gençlere de öğretmek istediğini dile getiren İnan, “Başkalarına öğretirsem çok sevineceğim. Kültürümüz yok olmasın. Ama gençler artık merak etmiyor. Yıllardır buradayım kimse gelip merak etmedi. Sadece bir öğrencim vardı o da gelip baktı öğrendi ve gitti. Ben kültürümün yok olmaması için mücadele ediyorum aynı zamanda” dedi. 
 
'65 YAŞINA GİRDİM, KOŞMAYA DEVAM’ 
 
İnan, yıllardır çalışmasına rağmen emeğinin karşılığını alamıyor. Çünkü, kayıtsız çalışıyor ve hiçbir yasal güvencesi de yok. Sağlık güvencesi için 2002 yılında kurulan EVEKSEN’e üye olan İnan, sipariş üzerine iş yapıyor.  O zamandan beri 1 Mayıslara katılan İnan, bu yıl da katılacağını söyledi. İnan, “İstanbul, Ankara, Aydın, Muğla gibi birçok yerde 1 Mayıs’a katıldım. Biz, evlerde iş yapan kadınların sigortalı olmasını istiyoruz. Başımıza gelen insanlar, kadınları görmüyor ki… Kadın mağdur değildir çok şükür; ama kimse kadınları görmüyor. Ben yıllardır taleplerimi söyledim alanlarda. Kadınların adını görmek istemiyorlar. 2002 yılından beri sendika kurduk ve birçok iş yaptık, sesimizi duyuralım dedik. İstanbul, Ankara, Bodrum, Aydın, İzmir’e koştuk. Bundan sonra da koşmaya devam edeceğiz. 65 yaşına girdim, koşacak halim yok; ama koşacağım” ifadelerini kullandı. 
 
‘EŞİMDEN PARA ALMAK İSTEMİYORUM’ 
 
Nursel Çoban da, el işleri yaparak geçimini sağlıyor. Kazak, patik, çorap gibi giysiler örmenin yanı sıra evde tarhana yapan Çoban, ev eksenli çalışan kadınların sağlık sigortalarının olmamasından şikayetçi. Daha önceleri de ev temizliklerine gittiğini söyleyen Çoban, ancak verdiği emeğe rağmen bir sağlık güvencesinin olmadığını söyledi. Sosyal haklardan yararlanmak ve sağlık güvencesi için 1 Mayıs’ta meydanda olacağını dile getiren Çoban, “Son 2 yıldır 1 Mayıs’a katılıyorum. Bu yıl da katılacağım. Emeğimin karşılığını alarak sağlık sigortamın olmasını istiyorum. Eşimden para almak ve ona muhtaç olmak istemiyorum” dedi. 
 
‘ZORLUKLARIN KARŞISINDA GÜÇLÜ DURACAĞIZ’ 
 
Ayşe Yumuk da, örgü yapıyor. Kayıtdışı çalışmaya karşı 1 Mayıs’a katılacağını ifade eden Yumuk, “Kadınların aylık gelirleri olsun. Eskisi gibi artık değil. Sigortamız olsun. Hem ev işi yapmak hem de evde oturup örgü yapmak bize zor geliyor. Biz kadınlar olarak zorlukların karşısında güçlü duracağız” dedi. 
 
‘KADINLAR 1 MAYIS’A KATILSIN’ 
 
Hafize Kapız da, bez dokuma yaparak sigortasız çalışanlardan. Hiçbir sosyal güvencelerinin olmadığını belirten Kapız, “1 Mayıs’a katılacağım ve hakkımızı isteyeceğim. Şimdiye kadar 4 kez katıldım. Bu yaşıma rağmen katılmak zor; ama ona rağmen gidiyorum. Bu kadar çalıştım; ama hiç emeğimiz görülmedi. Emekli olmak için alanda olacağım. Hakkımı almak için alanda olacağım. Özellikle; kadınlar ve gençler 1 Mayıs’a katılmalı, taleplerini haykırsınlar, susmasınlar” ifadelerini kullandı.