DİYARBAKIR - 15 Ağustos 2006'da Kürtçe günlük yayına başlayan ve 2016'da KHK ile kapatılan Azadiya Welat gazetesi eski çalışanları, baskılarla Kürt dilinin gelişimi ve yaygınlaşmasının engellenmek istendiğini ancak buna müsaade etmeyeceklerini söyledi.
Kürtlerin yayıncılık serüveni, yaşadıkları coğrafyada maruz kaldıkları zülüm, katliam ve baskılardan nasibini aldı. Türkiye’de Kürtlerin çıkardığı aylık ve haftalık yayınlar, sürekli kapatılırken; yurtdışında yayınlanan yayınların ise Türkiye’ye girişi engellendi. Baskı, kapatma, tutuklama ve cezalandırmalarla önü kesilmek istenen Kürtçe yayıncılık, her geçen gün kendini geliştirdi. 15 Ağustos 2006 yılında günlük yayına başlayan Azadiya Welat gazetesi, 2016 yılına kadar en uzun süreli yayın yapan günlük Kürtçe gazete oldu. Gazete birçok kez mahkemelerin kararıyla kapatıldı, gazetenin imtiyaz sahibi ve sorumlu yazıişleri müdürlerine açılan davalarda yüzlerce yılı bulan hapis cezaları verildi, muhabir ve editörleri tutuklandı. Gazete, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL kapsamında çıkarılan 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 29 Ekim 2016’da kapatıldı.
Azadiya Welat’ın kapatılmasının ardından yayınlanan Welat gazetesi de, matbaaya kayyum atanması ve diğer matbaaların tehdit edilmesi nedeniyle basılamadı ve daha sonra çıkarılan KHK ile kapatıldı. Bugün Azadiya Welat gazetesinin günlük yayına başladığı tarihin yıldönümü. Gazetenin eski editörlerinden Zeynel Bulut ve Elif Can Alkan ile muhabir Kadri Esen, gazetenin yaşadıkları ve okur üzerindeki etkisini anlattı.
‘AMAÇ KÜRTLERİN BİLİNÇLENMESİNE ENGEL OLMAK’
Azadiya Welat’ın eski editörlerinden Zeynel Bulut, Kürtçe haftalık gazetenin çıktığı 1992’den Welat gazetesinin kapandığı 2017’ye kadar var olan baskı ve zorbalığa dikkat çekerek, Kürtçe gazetenin hem çalışanları hem de okuyucularına yönelik bir baskı politikası uygulandığını söyledi. Devletin bölgede uyguladığı kötü politikasının açığa çıkmasını istemediğini vurgulayan Bulut, gazetenin yaşananları doğru bir şekilde halka ulaştırılmasının önüne geçmeye çalıştığını söyledi. Gazetenin yaşanan gelişmelerin yanında Kürt halkının tarihini, kültürünü, sanatını, edebiyatını sayfalarında yansıttığını belirten Bulut, “Kürtler bu yönüyle bilinçleniyordu. Devlet gazetenin bu yönünü kabul etmediği için önüne geçmek istiyordu” dedi.
‘HER EV BİR OKUL’
Kürtçe gazetenin önemine dikkat çeken Bulut, “Bugün baktığımızda Azadiya Welat Kürt toplumu için bir eğitim ve okul alanıydı. İnsanlar gazete üzerinden hem dilini konuşuyor hem de bilgi sağlayabiliyordu. Azadiya Welat’ın misyonu her evi bir okul yapmak, buraları eğitim alanına çevirmekti. Devlet gazetenin bu yönünü bildiği için halkı Kürtçe gazeteyi okumaktan yoksun bırakmaya çalışıyor” şeklinde konuştu.
‘İNTERNET ÜZERİNDEN ULAŞMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Gazetenin kapanmasına okuyuculardan tepki geldiğini söyleyen Bulut, “Bugün gazete dağıtımımız yok. Birçok okuyucu gazetenin kapanmasına üzülüyor. Okuyucular ‘zaten Kürtçe yayın yapan bir tek gazete vardı, devlet onu da kapattı’ diyorlar. Okuyucular hala bir gün gazetenin tekrar gelebileceğini umut ediyorlar. Biz de bu yönde Kürtçe yayınlarımızın halka ulaşması için çabalıyoruz. Belki gazete dağıtabilme durumumuz yok ama internet üzerinden eski politikasını sürdürmeye devam ediyor. Devlet her ne kadar gazeteyi kapatmış olsa da biz okuyucularımıza internet üzerinden ulaşmayı sürdürüyoruz” dedi.
‘HEDEF KÜRT DİLİYDİ’
Gazetenin muhabirlerinden Kadri Esen ise daha önce Kürtlerin bulunduğu dört parçada Kürtçe gazeteler olsa da Azadiya Welat’ın Kürdistan’da Kürtçe gazeteciliğinin temellerini oturttuğunu söyledi. Azadiya Welat üzerindeki baskılarla Kürt dilinin gelişimi ve yaygınlaşması ile bölgede yaşananların açığa çıkmasının engellenmek istendiğini dile getiren Esen, gazetecilik yaparken gazetenin bir çok okuruyla karşılaştıklarını söyledi. Esen, şunları kaydetti: “Alanlara gittiğimiz zaman bize Azadiya Welat’tan geldi diyorlar. Halk bizi tanıyor ve bize ‘siz Azadiya Welat’ın çalışanları mısınız’ diye hitap ediyorlar. Her ne kadar biz bugün internet üzerinden yayın yapsak da dışarıdan bizi Azadiya Welat çalışanı olarak bilirler. Gazetenin okuyucular üzerinde büyük bir etkisi var.”
‘AZADİYA WELAT ANLAYIŞI HALA SÜRÜYOR’
Azadiya Welat’a bakmaları bile okuyucuları mutlu ettiğini belirten gazetenin editörlerinden Elif Can Alkan da, “Azadiya Welat her ne kadar kapanıp isim değiştirmiş olsa da önemini hep koruyor. İnsanlar ona hep ‘Azadiya Welat’ diye hitap ediyorlar. Onun toplum gözünde ayrı bir yeri var. İnsanlara Kürtçe gazete denildiği zaman akla ilk Azadiya Welat geliyor. Çünkü insanlar gazeteyi o isimle biliyorlar. Her ne kadar kapanmış olsa da biz hala Azadiya Welat’ın politikalarını sürdürüyoruz, sürdürmeye devam edeceğiz” dedi.