Halkların Demokratik Partisi (HDP), Mersin'de düzenlediği “Tarladan tabağa, üretimden yönetime: Alternatif bir tarım ve gıda politikası mümkün mü?” sempozyumunun birinci oturumunda Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) Eş Genel Başkanı Canan Yüce moderatörlüğünde “Türkiye’de tarımın neo-liberal dönüşümü”  konulu başlıklı sunumda Abdullah Aysu, Atilla Güney ve Sinan Ok konuştu.

 

‘TARTIŞARAK ÇÖZEBİLİRİZ’

 

Oturum konuşması yapan SYKP Eş Genel Başkanı Canan Yüce, tarımın AKP’nin politikasıyla üreten bir durumdan çıkılarak, ithalatın önü açıldığını kaydetti. AKP’nin inşaat sektörüne dayalı politikalarının sonucunda tarımın her geçen gün yok olduğunu belirten Yüce, “Artık kendimize yeten bir durumdan çıktık. Ama bunlara karşı ne yapacağımızı burada tartışarak çözebiliriz” diye konuştu.

 

‘PİYASALLAŞTI’

 

Daha sonra söz alan Abdullah Aysu, Türkiye’de tarımın tarihsel gelişimini anlattı. Tarımda piyasalaşmanın 24 Şubat yasalarıyla geldiğini kaydeden Aysu, “Önceleri tarım üreticileri, ürettiği ürünün bir kısmını tohum olarak ayırıyordu. Fakat yasalar çıkararak, tohum bekletilmesi yasaklanarak, birkaç şirketin elinde olan tohum üretimi devreye sokuldu. Böylelikle tarım tam anlamıyla piyasalaştı” dedi. Aysu’nun ardından konuşan Atilla Güney, IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü’nün öz olarak sermayeyi temsil ettiğini dile getirdi. Sermayenin derin bir kriz içinde olduğunu ve en derin krizin ise 2008 olduğuna dikkat çeken Güney, sermayenin Türkiye’nin ülkelere havale ettiğini ve bu tip krizlerin merkezi ülkelerden çıktığının altını çizdi.  

 

ANTLAŞMALARLA BUGÜNÜ YAŞIYORUZ

“Tarımdan geldiğimiz nokta sermayenin finansallaşması politikalarından ayrı ele alınamaz” diyen Güney, “Tarımda finansallaşmanın başlaması aslında genel olarak finansallaşmayla eş değerde gidiyor. 24 Ocak kararlarını hatırlayın; Merkez Bankası’nın yeniden düzenlemesi, para politikalarının belirlenmesi. İlk defa Özal döneminde tohumun ithalatının ve ticaretinin serbest bırakılması. Tütün ve çay tekelin kaldırılması aslında genel finansallaşma politikalarından ayrı düşünülemez. Dünya Ticaret Örgütü’nün tarım antlaşmasını 2014’te koalisyonlar döneminde. 99’da IMF’nin Stanbay antlaşmalarıyla tarımda yeni düzenlemelerine gideceğimizin taahhüdünü verdik. Neyin taahhüdünü verdik, şimdi şikayet ettiğimiz ve tartıştığımız şeylerin taahhüdünü verdik. Dünya Ticaret Örgütü’nün antlaşmasında bize dedik, ‘tarımsal desteklemelerini daraltın’ dediler. 94’te bunu bize söyledi. Girdilerde sübvansiyonlar kaldırın dediler bize” dedi.

 

İSTİHDAM AZALIYOR

 

Son olarak söz alan Sinan Ok, 1937 kriz dönemlerinde tarımsal istihdamda kişi sayısının 5.3 milyon olduğuna değinerek, kırsalların yok edilmesi, tarım alanlarının daraltılması ve kurumların kapatılmasıyla nedeniyle tarımda çalışan 5 milyon insanın tarımdan koparıldığına kaydetti. Nüfusun artmasına rağmen sürekli tarımsal istihdamın azaldığını vurgulayan Ok, şöyle devam etti: “Bu durumum istihdama dair sonuçları oldu. Kente göç ettirilen bu insanlar işsizleştirildi. Dolasıyla insanlar yoksulluğa terk edildi. İnsanlar aileleriyle birlikte mevsimlik işçilik ve mevsimlik işsizlik gibi bir durum ortaya çıktı. Mesleki eğitim gibi bir sorun ortaya çıktı. Tüm sosyal sorunlar inşa edildi. AKP’nin de iktidara geldiğinde işsizlik oranı yüzde 8.4’tu. Şuanda ise yüzde 12.  Neolibarel iktidarlar, iktidarda olduğu sürece işsizlik sorunu azaltıyoruz; dedikleri o dönemde bilin ki o dönemde. AKP’nin bütün parti programında ve politikalarında; her zaman ‘Türkiye’de işsizliği tek haneye indireceğiz’ ifadesi söylemektedir. Türkiye’de işsizlik AKP varken, bitmez.” 

 

Sempozyum ikinci sunumu ise Özlem Arıkan moderatörlüğünde “Gıda üretiminde yeniden yapılanma ve uluslararasılaşma” konulu başlığında konuşmacı olarak Bülent Şık, Olcay Bingöl ve Zafer Şenyurt katıldı.