Ekmek ve Onur İşçi Derneği Girişimi Sözcüsü ve 35 yıllık inşaat işçisi olan Mustafa Adnan Akyol, inşaat işçilerinin yaşadığı sorunları ve sorunların çözümü için neler yapılması gerektiğine ilişkin değerlendirmede bulundu.

 

Akyol, Türkiye’de inşaat işçilerinin ancak büyük bir direniş yahut toplu işçi ölümleri olduğunda gündeme geldiğini kaydetti. İnşaat işçisinin köle koşullarının altında çalıştıklarını belirten Akyol, “İnşaatlarda yemekhane diye bir şey yok. Üç tuğlanın üzerine iki fayans koyup öyle yemek yiyorlar. Her gün iki üç inşaat işçisi yaşamını yitiriyor. Ekonomik krizle birlikte toplu işten çıkarmalar artmaya başladı. Kış başladığında sorunlar daha artacak. Bunları gören kimse yok” diye konuştu.

 

Kötü çalışma koşullarından kaynaklanan meslek hastalığının arttığına dikkat çeken Akyol, “Ben mermer ustasıyım. Sürekli mermer tozu yuttuğum için ciğerlerimden rahatsızım. Dava açsam da yasalar ‘Hangi şantiyede bu hastalığı kaptın ispat et, hakkını ondan sonra alabilirsin’ diyor. Üç ayda bir şantiye değiştirdiğimiz için bunu ispat edemiyorum. Şantiyelerin bize verdiği maskelerse içler acısı. Maskeyle alakası yok. Bez bağlasam aynı hesaba geliyor. Barınma yerleri inşaat içinde olduğu için akşama kadar yuttuğun tozu koğuşa gittiğinde yutmaya devam ediyorsun. Çimento, mermer, alçı tozu yutuyoruz. ‘Sürekli olarak yoğurt verin’ dedik masraf oluyor diye bunu bile yapmıyorlar” dedi.

 

‘İŞSİZLİK MAAŞINDAN YARARLANAMIYORUZ’

 

İnşaat işçisinin işsizlik maaşından yararlanamadığına dikkat çeken Akyol, “Yasaya göre işsizlik maaşı alabilmek için son 3 senede 600 gün SGK’li olarak, son 4 ayda da sürekli olarak aynı firmada çalışman gerekiyor. İnşaat sektöründe bunun bir geçerliliği yok. Özellikle küçük şantiyelerde bir aydan fazla çalışamazsınız. Zaten eksik yatırırlar. İşsizlik maaşı için çalıştığımız sürede bizden para kesiyorlar ama biz yararlanamıyoruz. Yani bizden alıyor, bize vermiyorlar. Bu kanunun bir an önce, mutlaka değişmesi lazım” şeklinde konuştu.  

 

Patronların işçilerin maaşlarını asgari ücretten yatırarak, bu durumu koz olarak kullandığına vurgu yapan Akyol, “Asgari ücreti bankaya yatırıyor. Geri kalanını elden veriyor. İşçi işten çıkarıldığında ya da bir sorun yaşadığında dava açması durumunda SGK’den bakıldığında maaş yatmış görünüyor. Aldığın ücreti ispat etmek için bilirkişilerin devreye girmesi gerekiyor. Bu da çok uzun yılları bulabiliyor. Bir inşaat işçisinin aldığı ücreti belirlemek bir gün sürer. Bu davaları da kısaltmak ellerinde olmasına rağmen yapmıyorlar” dedi.

 

‘PATRON YANLISI ARABULUCULAR’

 

İşçilerin hakkını aramasına müsaade edilmediğinin altını çizen Akyol, “İşçi herhangi bir sorunda eylem yapmaya kalkışsa tutuklanırım korkusu yaşıyor.  Dava yolunu da kapattılar. Anlaşmazlık durumunda hemen mahkemeye gidemiyorsun. Önce arabulucuya gitmeniz gerekiyor. Arabulucular da patron yanlısı. Mesela işçinin 10 bin TL alacağı var. Arabulucu ‘6 bin TL’ye kapatalım’ diyor. İşçi de ‘Eylem yapsam tutuklanırım, dava yolu kapalı, olsa da aylar sürecek en iyisi ben bu parayı alıp gideyim’ diyor. Parasının bir kısmını patrona bırakıp gidiyor” ifadelerini kullandı.

 

‘PATRONLARLA DEĞİL İŞÇİLERLE OTURMALI’

 

İnşaatlarda yaşanan sorunların temel nedeninin Çalışma Bakanlığı’nın patronlarla kanun yapmasından kaynaklandığını dile getiren Akyol, patronlar yerine işçilerle birlikte yasanın hazırlanması gerektiğini kaydetti. Akyol, defalarca bakanlığa çağrı yaptıklarını belirterek, “Bizle oturmaktan başka şansları yok. İnşaat işçilerinin kuracağı bir komisyon oluşturulsun. Çalışma Bakanlığı’ndan da gelsinler. Yasaların yapımında ve denetiminde biz olmalıyız. İşçilerin hepsi denetmen olabilir. Yoksa onlar yapamaz, yapmaz da. Öyle bir dertleri yok. Her gün inşaat işçisi ölüyor. Sadece yasalar uygulansa bile iş cinayetleri büyük oranda düşer. Ama doğru uygulanmıyor” diye belirtti. Akyol, emeklilik yaşı, işsizlik maaşı gibi sorunların düzeltilmesi için de yasa teklifi verdiklerini aktardı.

 

‘İŞÇİYE GİTMEK GEREKİYOR’

 

Tüm bu sorunlar karşısında yeni örgütlenme şekilleri üretilmesi gerektiğini dile getiren Akyol, sözlerini şöyle tamamladı: “İşçiler kendilerini örgütleyecek birilerini bekliyor. Alıştığımız şeylerin dışında, söylem ve eylemlerimizi değiştirmemiz gerekiyor. Ve illaki işçiye gitmek gerekiyor, doğru kelimelerle. 'Neoliberal politikalar' diye başlamadan, onun anlayacağı şekilde gerçekten onun sıkıntılarına dokunarak bu ülkede bir şeyler yapılabilir. Biz ne zaman işçi adına konuşmayı, popüleriteyi bırakıp gerçekten sınıf üzerinden bir şeyi yaparsak o zaman işçi sınıfı ayağa kalkacak.”

 

MA / Melike Ceyhan