Türkiye’de istihdam içinde yer alan 27 milyonluk nüfusun 5 milyon 85 bini tarım sektöründe faaliyet gösteriyor. İstihdamın yüzde 18,5'ine tekabül eden bu sayı içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; 300 bini mevsimlik tarım işçiliği yaparken, resmi olmayan verilere göre ise bu sayının bir milyonun üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

 

İstihdamın yaklaşık 5’te birini karşılayan tarım sektöründe işçilerin çalışma koşulları ve yaşam standartları ortalamanın altında kalırken, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart 2018 Raporu’na göre mevsimlik tarım işçilerinin ortalama günlük ücretleri 66 lira. Kadın ve erkek işçiler arasında ücret eşitliği de TÜİK raporuna yansırken, kadınların ortalama günlük geliri 60, erkeklerin de 73 lira olarak açıklandı. 

 

ARAZİ, ÇİFTÇİ, İŞÇİ GÖRÜLMEDİ

 

Tüm bunlara karşı 2017 yılında Başbakanlık tarafından Resmi Gazetede yayınlanan mevsimlik tarım işçiliği genelgesinde  başka illere çalışmak için giden işçilerin yaşadığı sorunların giderilmesi planlandı. Yayınlanan 36 maddelik genelgeye rağmen mevsimlik tarım işçilerinin sorunları giderilmediği gibi, tarım sektöründeki sorunlar da her geçen gün katlandı. 

 

Her seçim döneminde tarım işçileri, tarım arazileri ve çiftçilere dönük dair vaatlerini tekrarlayan AKP, tarım arazilerinin sanayi ve imara açılmasıyla birlikte sadece 16 yılda 3 milyon hektara yakın tarım arazisinin yok olmasına göz yumdu. Yine 2002 yılında 2 milyon 765 bin olan çiftçi sayısı da AKP döneminde 624 bin gerileyerek, 2 milyon 141 bine düştü. 

 

ÇÖZÜM DIŞARIDA ARANDI 

 

Tarım arazileri ve çiftçilerin kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu Türkiye’de tarım arazilerinin korunmasına ve tarım işçilerinin hayat standartlarının düzeltilmesine dönük adımlar da hükümet tarafından atılmadı. Hükümet, başta Sudan olmak üzere birçok ülkede tarım arazisi kiralayarak sektörde yaşanan krizin çözümünü dışarıda aradı.

 

İzmir’in Menderes ilçesine bağlı Değirmendere mahallesindeki tarım işçileri, AKP’nin tarım politikaları ve işçilerine dönük uygulamalarına karşı çözümün HDP’de olduğunu ifade ederek, “Değişirse HDP’yle değişir” dedi. 

 

BANKA KREDİSİNİN FAİZİNE ÇALIŞIYOR

 

Mardin’in Kızıltepe ilçesinden 1995 yılında mahalleye ekonomik nedenlerden dolayı göç eden 12 yılık çiftçi Vahit Ergüven, özellikle son 5 yıldır tarımın en kötü dönemini yaşadığını söyledi. Ürettiklerinden verim alamadıklarını ve masrafını karşılamadığını kaydeden Ergüven, “Ekonomik durum kötü. Her yıl geçen yılın borcunu ödüyoruz. Devlet yetkilileri hemen hemen her gün açıklama yapıyor ve ‘tarıma destek veriyoruz diye’ üreticiyi kandırıyor. Öyle bir şey yok. Geçen sene seralar yıkıldı, 150 bin lira zararım oldu. Devlet bana sadece 4 bin lira yardım etti. Bankalar halkı kandırıyor. Benim şu an Ziraat Bankası’na 150 bin lira kredi borcum var. Her yıl 12-13 bin lira faiz ödüyorum. Türkiye’de 5-6 yıldır herhangi bir ilerleme yok. Kendimizi besleyemiyoruz. Yerimizde sayıyoruz” diye konuştu. 

 

Türkiye’de ekonomik çöküntünün olduğunu  dile getiren Ergüven, “Şu an televizyonda ekonomi programları izliyoruz. Yandaş medyalarda yansıtılmasa da biz biliyoruz ki; ekonomi çok kötüye gidiyor. Ülke ekonomisi bizi etkiliyor. Dolar ve euronun yükselmesi bizi etkiliyor. Bugün bir çuval gübre alıyoruz, 4 dönüme veriyoruz. Ben seralarıma verdiğim zaman 3 çuval gübreyi 600 liraya alıyorum. Aldığım üretimden 500 lira kazanıyorum. Onda bile zarar ediyorum. Bazen tarım ilaçları alıyoruz. Tarım ilacını 200-300 liraya alıyoruz. Ticareti yapan aradaki komisyonculara da ücret veriyoruz” ifadelerini kullandı. 

 

‘HER ŞEY HDP İLE DEĞİŞİR’

 

Çiftçi olmasının yanında tarım işçisi de olduğunu kaydeden Ergüven, mevcut hükümetin kendilerine vermesi gereken hakkı seçim süreci boyunca meydanlarda vaat olarak dillendirdiğini söyledi. Sağlık güvencesi olarak Çiftçi Bağ-Kur’u yaptırdıklarını belirten Ergüven, “Bağ-Kur’a 20 bin lira borcum var. Hastaneye gidemiyorum. Seçim sürecinde hep hatırlanıyoruz. Mevcut hükümetten umutlu değiliz. Ben bu seçimde HDP’ye oyumu vereceğim. Demirtaş’a vereceğim. HDP seçim programında tarım işçilerini düşünüyor. İnsanları düşünüyor. Değişirse her şey HDP ile değişir diye düşünüyorum” dedi.

 

‘HDP ALTERNATİF PARTİ’

 

Tarım işçisi Dilek Yalçın da, sabah erken saatlerden geç saatlere kadar tarlada çalıştıklarını belirtirken, “Doğru düzgün hayatımızı yaşamıyoruz. Hep seraya bağlıyız. Tarım işçiliğinde umduğumuzu bulamıyoruz. Yazın salatalık, kışın marul ekiyoruz. Gübre ve ilaçların pahalılığından hiçbir şekilde verim alamıyoruz, kazanamıyoruz. Artık durumumuz kötüye gidiyor. Biz seçimlerde HDP’ye umut bağladık. İnşallah kazanacağız. Mevcut hükümetin politikaları bizi olumsuz etkiledi. OHAL yüzünden ürettiklerimiz para etmiyor. Seçimlere yönelik kendi aramızda konuşuyoruz. Herkesi elimden geldiğince HDP’ye oy vermeleri yönünde ikna etmeye çalışıyorum. AKP’ye artık dur demenin zamanı geldi diye düşünüyorum. HDP seçimde kazanacak” dedi.

 

Bir çiftçi olarak HDP’nin alternatif tek parti olduğunu belirten Yalçın, “İşçi, emekçi ve kadın olarak kimseyi ayırmıyor. HDP’yi destekliyorum. HDP sadece Kürtlerin partisi değil, bütün ezilenlerin ve ötekilerin partisidir. 24 Haziran’da HDP mutlaka kazanacak. Herkes elinden geleni yapmalı. Bizler 25 Haziran’da mutlu ve umutlu bir güne uyanacağız. İnsanlar sandıklarına sahip çıksın ve güzel günler gelecek” ifadelerini kullandı. 

 

MA / Ruken Demir - Ayşe Sürme