İZMİR – HDP'li Murat Çepni İzmir'in Çernobili olarak bilinen Gaziemir'de atıl halde bulunan ve radyasyon saçmaya devam eden fabrikayı Enerji Bakanı'na sordu.

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili Murat Çepni, İzmir'in Çernobili olarak anılan Gazemir ilçesindeki fabrikanın yıllardır radyasyon saçmasını Meclis gündemine taşıdı. Gaziemir'de yıllar önce ortaya çıkan radyoaktif atıkların halen kaldırılmamasına ilişkin olarak Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. 

 

Önergede, fabrikanın bulunduğu alandaki nükleer atıkların toprağı, havayı, suyu kirletmeye, canlıları yok etmeye, insanlarda kanser, nefes darlığı, astım, bronşit gibi ciddi hastalıkların oluşmasına neden olmaya devam ettiği vurgulandı. 

 

HDP’li Çepni’nin Dönmez’e yönelttiği sorular şöyle;

 

“* Sahadaki radyoaktif atıkları temizleme çalışmaları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kapatılan Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun yetki ve sorumluluk alanındaydı. Bugüne kadar TAEK ve ilgili kurumlar Gaziemir’deki atıkların tamamının temizlenmesini sağlayamamışlardır. Bu alanın temizlenmemesi neden kaynaklanmaktadır?

 

* TAEK yerine Gaziemir’deki radyoaktif tehlikeli atıkların bertaraf işi ne şekilde, hangi kurumun yetkisinde ve denetiminde yapılacaktır? Bakanlığınızın bu alandaki atıkların tamamının kesin bir şekilde temizlenmesi için bir programı var mıdır? Temizleme işi ne zaman bitirilecektir?

 

* Bugüne kadar bu alanın ne kadarı temizlenmiştir? Temizlenen alanda ne kadar radyoaktif atık vardı? Ne kadar kimyasal atık İZAYDAŞ'a gönderilmiştir?

 

* Gaziemir’de radyoaktif kirliliğin bulaşıcılık nedeniyle olabileceği miktar 250-300 bin ton civarında olduğu iddia edilmektedir. Atıklar için en son ölçüm ne zaman ne şekilde yapılmıştır? Atık miktarı kaç ton olarak belirlenmiştir? Son veriler bölge halkı ve ilgili kurumlarla paylaşılacak mıdır?

 

* Atıkların temizlenmesi için Bakanlığınız Valilik, kaymakamlık; belediyeler ve meslek odaları ile aktif işbirliği yapılmakta mıdır? İşbirliği yapılıyor ise ne şekilde yapılmaktadır?

 

* Gaziemir’de halkın sağlığını korumak, çevre kirliliğini engellemek ve bu alanı daha güvenli hale getirmek için bugüne kadar hangi bilimsel önlemler alınmıştır? Bu çevredeki su ve toprakta radyasyon oranları ne zaman ölçülmüştür.

 

* Nükleer santraller ile ilgili en önemli sorun nükleer atıkların bertarafıdır. Bilim insanları nükleer atıkların güvenli bir şekilde bertarafının bugün için mümkün olmadığını söylemektedir. Gaziemir'de nükleer atıklar da yıllardır temizlenememiştir. Mersin Akkuyu’da inşa edilen nükleer santralin atıkları nasıl bertaraf edilecektir? Akkuyu'da atıkların insan sağlığına, ekolojik sisteme, çevreye zarar vermesinin önüne nasıl geçilecektir?

 

* Gaziemir'deki atıkların bir türlü defedilememesi, Akkuyu Nükleer Santrali’nin faaliyete başlaması durumunda oluşacak atıkların nasıl muhafaza edileceği konusunda da kaygı yaratmaktadır. Akkuyu Nükleer Santral için atık depolama alanı ve yönetimi konusunda bir çalışma yapılmış mıdır? Akkuyu NES'in atıkları nerede ve nasıl muhafaza edilecektir?

 

* Gaziemir’de büyük tehdit oluşturan Europium 152-154 bulaşık atıkları sadece nükleer santrallerde oluşabilen atıklardır. İzmir'de bir nükleer santral olmadığı halde nereden, ne şekilde getirilmiştir? Bakanlığınız bu konu hakkında bilgi sahibi midir? Bu bilgiler kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?

 

* Türkiye'de Gaziemir’de olduğu gibi radyoaktif atık bulunan başka yerler var mıdır?”