Munzur’daki tüm HES ve baraj projeleri iptal edildi

img
DERSİM - Ankara 3’üncü İdare Mahkemesi, “üstün kamu yararı” ile Munzur Milli Parkı’nda planlanan tüm baraj ve HES projelerini iptal etti. Türkiye’de bir ilk olan karar, emsal niteliğini taşıyor. 
 
Ankara 3’üncü İdare Mahkemesi, “üstün kamu yararı” ile Munzur Milli Parkı’nda planlanan tüm baraj ve HES projeleri ile 2003 yılında işletmeye alınan Mercan HES Projesi'ni iptal etti. Munzur Özgür Aksın Meclisi, Ankara 3’üncü İdare Mahkemesi, Munzur Milli Parkı'nda planlanan tüm baraj ve HES (Hidroelektrik Santrali) projeleri ile 2003 yılında işletmeye alınan Mercan HES Projesi'nin iptaline ilişkin basın açıklaması yaptı. Ana Fatma ziyareti Munzur Kıyısında yapılan açıklamaya Munzur Özgür Aksın Bileşenleri, Sanatçı Erdoğan Emir ve çok sayıda yurttaş katıldı.
 
5 BİLİMSEL RAPOR HAZIRLANDI
 
Açıklamayı yapan Avukat Barış Yıldırım, Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde Munzur Suyu üzerinde yapımı planlanan en büyük baraj projesi durumundaki Konaktepe Barajı ile Konaktepe HES I,  Konaktepe HES II için Konaktepe Elektrik Üretim A.Ş.’ye EPDK tarafından 28 Ocak 2010 tarihinden itibaren 49 yıllığına elektrik üretim lisansı verilmesi üzerine anılan kararın iptali istemiyle Danıştay'a dava açtıklarını anımsattı. 2010’dan bu yana dava seyrindeki gelişmeleri anlatan Yıldırım, son olarak Ankara 3’üncü İdare Mahkemesi'nce yeniden yapılan yargılamada "Üstün Kamu Yararı" kararı ile planlanan baraj ve HES projelerinin iptal edildiğini belirtti. Yıldırım, kararın birçok üniversitenin hazırladığı 5 ayrı bilimsel rapor sonucu alındığını da kaydetti.
 
‘ÇED RAPORU ZORUNLULUKTUR’
 
Yıldırım, iptal kararının gerekçesindeki bir bölümü aktardı: "Herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının bulunduğu, çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemenin devletin ve vatandaşların ödevi olduğu tartışmasızdır. Bu itibarla, öncelikle, davaya konu projelerle ile ilgili olarak hazırlanan fizibilite raporları çerçevesinde, projelerin, 'çevreye uyumlu' olup olmadığının tespiti bakımından, çevre mevzuatı açısından zorunlu olan ‘ÇED’ sürecinin tamamlanması gerekmektedir. Aksi taktirde 2872 sayılı Yasanın 10. maddesinde belirtildiği üzere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay ve izin verilemez. Bu durumda, Munzur Vadisi Milli Parkı'nda inşa edilmesi planlanan Baraj ve HES Projelerinin yapılması hususunda ‘kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk’ bulunduğuna ilişkin dava konusu işlemde hukuki isabet görülmemiştir." 
 
‘KARAR EMSALDİR’
 
Kararın Milli Parklar ve Planlama Mevzuatı bakımından emsal niteliğinde olduğunu kaydeden Yıldırım, “Zira, Milli Parklar Kanunu’nun 14’üncü maddesi çerçevesinde bir Millî Parkta kamu yararı açısından tesis inşasına izin verilebilmesi için öncelikle Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci işletilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, Munzur Vadisi Millî Parkı’na projelendirilmiş Baraj ve HES’lere izin verilebilmesi için ayrı ayrı proje bazında değil tüm projeler için toptan bir ÇED süreci işletilmesi gerekliliği belirtmektedir. Karar bu yönüyle ilk niteliktedir” ifadelerini kulandı. 
 
‘MERCAN HES PROJESİ İÇİN DE BAĞLAYICIDIR’
 
Karar ile birlikte Munzur Vadisi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı’nı da hükümsüz hale geldiğine işaret eden Yıldırım, “Zira, Munzur Vadisi Millî Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı'nın Giriş Bölümü'nde Plan'ın Bakanlığın 18/04/2011 tarihli ‘Üstün Kamu Yararı’ kararı gereğince oluşturulduğu belirtilmektedir. Bu sebeplerle Munzur Vadisi Millî Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı'nda öngörülen tüm yapı ve faaliyetler hukuka aykırı hale gelmiştir. Karar halihazırda faaliyette bulunan Mercan HES Projesi için de bağlayıcıdır” dedi.  
 
‘TÜRKİYE’DE İLKTİR’
 
Yıldırım, açıklamanın devamında şunları söyledi: “Karar, takriben yüzde 20'si endemik 1900'ü aşkın bitki çeşidine; Bern Sözleşmesi'ne göre koruma altında bulunan pek çok fauna türüne; güçlü bir yaban hayatı ekolojisine sahip bulunan ve Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alması lazım hale gelen ülkemizin ve hatta dünyanın en nadide Milli Parkı durumundaki Munzur Vadisi Milli Parkı'na hayırlı olsun... Türkiye tarihinde ilk defa ‘Üstün Kamu Yararı’ kararı ile bir mahkemece iptal edilmiştir.”