Guldexwînler görenleri büyülüyor

img

VAN - Bahar aylarının kendini iyiden hissettirdiği Van’da guldexwînler (ters lale) renk vermeye başladı. Kırmızı ve sarı renkte açan laleler özel bir görsellik sunuyor. 

Bahar aylarının kendini iyiden hissettirdiği Van’da, guldexwînler (ters lale) doğayı renklendirmeye başladı. Sarı ve kırmızı renkte açan soğangiller familyasından olan guldexwînler yalnızca Van’da değil, Dersim, Muş, Şırnak, Sason ve Hakkari gibi il ve ilçelerin yüksek kesimlerinde de açıyor. 1400 ve 2500 metre arası yükseklikte açıldığı bilinen guldexwînler, Kürtçe’de “kan ağlayan gül” anlamına geliyor. Guldexwînler Türkçe ise ters lale, ağlayan lale, Şemdinli lalesi gibi isimlerle anılıyor. 
 
SUYUNUN ŞİFALI OLDUĞUNA İNANILIYOR
 
Van’ın Gevaş ilçesinde bulunan Aktamar Adası’nın karşısında bulunan Dilmetaş (Zevê) mahallesine guldexwînler her sene olduğu gibi bu sene de açtı. Her yıl köyde açan guldexwînleri izlemeye çok sayıda kişi geliyor. İnsanlar anı olsun diye guldexwînlerin önünde fotoğraflar çektiriyor. Şeyh Sultan Haci Zübeyd Türbesi ve köy mezarlığının bulunduğu alanda yetişen sarı ve kırmızı renkteki yüzlerce lale, yöre halkı tarafından güzelliğinin yanı sıra doğal ilaç olarak da kullanılıyor. Lalelerin büyüdüğü alana gelen ziyaretçiler, ilk iş olarak bir elini guldexwînlerin yere bakan ağzına katarken bir eliyle de guldexwînlerin üzerine vurarak içerisinden akan tatlı suyu içiyor. Yöre halkı tarafından şifa olduğu rivayet edilen suyun insan sağlığına oldukça faydalı olduğu belirtiliyor. 
 
'HERKES BURAYA GULDEXWîNLERİ İZLEMEYE GELİYOR'
 
Guldexwînleri ziyarete gelenlerden Adem İpek isimli genç, guldexwînlerin ömrünün 15-20 gün olduğunu söyledi. Özellikle yaşlıların bu çiçeklere büyük önem verdiğini kaydeden İpek, bu mevsimlerde civar köyler ve Van’a komşu illerden de köye gelenlerin olduğunu belirtti. 
 
‘TOHUMALRI CİZRE’DEN GETİRİLDİ’
 
Mahalle sakinlerinden 56 yaşındaki Abdulhekim Günyol ise, ziyaret ve mezarlıklardan dolayı yetiştiğine inanılan guldexwînlerin bu nedenle değil de dedelerinden birinin Cizre tarafından getirdiği tohumları ekmesiyle bölgede yetiştiğini söyledi. Guldexwinlerin suyunu şifa olarak kullandıklarını söyleyen Günyol, her sene Nisan aylarında bu çiçeklerin yetiştiğini söyledi. Günyol, son olarak guldexwînlerin eskiye nazaran azaldığını kaydetti. 
 
MA / Müjdat Can